«تیلاپیا» تهدیدی جدی برای ماهیان بومی تالاب شادگان است
عصر جنوب: رئیس دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی اهواز گفت: «تیلاپیا» تهدیدی جدی برای ماهیان بومی تالاب شادگان است.
مهران جواهری امروز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در اهواز اظهار داشت: امکانات ناکافی شهر از یک طرف، نقش شهرداری و فرهنگ عمومی از یک طرف باعث شد تا برای جایگاه تالاب اهمیت قائل نشود و همین منجر به آن شد که گنجینه بی‌بدیلی همچون تالاب بین‌المللی شادگان در سراشیبی نابودی قرار بگیرد ضمن اینکه تاخیر ملموس مسئولان در پیگیری نارسایی‌ها و به تبع آن گسترش بی‌سابقه خطرات پیرامون تالاب این روند را تسریع بخشیده است.
وی با تاکید بر اهمیت فراوان تالاب خاطر نشان کرد: لزومی نمی‌بینم که به‌خاطر نفت، تالاب را تخریب کنیم چرا که خود تالاب می‌تواند تمام نیازهای اقتصادی آنجا را تأمین کند.
رئیس دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی اهواز تصریح کرد: اخیرا تکاپوی فراوانی برای جذب سرمایه‌گذار صورت گرفته در حالی که عقیده دارم که خود شادگانی‌ها می‌توانند بهترین سرمایه‌گذار تالاب خود باشند.
* لزوم راه‌اندازی سایت تولید و پرورش میگو
جواهری برای نجات و بهبود وضعیت تالاب چهار گام مهم را اجتناب‌ناپذیر دانست و اضافه کرد: نخستین گام شناخت اکوسیستم تالاب است، گام دوم شناخت تهدیدات تالاب، گام سوم جلوگیری از روند تخریب و تهدیدات تالاب و گام چهارم توسعه پایدار است که در کنار آن راه‌اندازی سایت تولید و پرورش میگو نیز عالی است که با ارتباط با محیط زیست و تاسیس ان.جی.او ها می‌توان مطالعات مفید و کاربردی داشته باشیم.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی اهواز برای تاکید بر اهمیت موضوع افزود: ابتدا یک طرح جامع و علمی برای تالاب شادگان از همه لحاظ نوشته شود و جنبه‌های اکولوژی، بیولوژی، اقتصادی و زیست محیطی آن بررسی و یک طرح جامع پنج ساله نوشته شود.
رئیس دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه آزاد اهواز عنوان کرد: باید در ابتدا ببینیم کجای راه ایستاده‌ایم؟ تالاب چه مخاطراتی دارد؟ تهدیدات آن کدامند؟ جایگاه تولید در آن کجاست و موجودات آن چه و چقدر هستند؟
جواهری ادامه داد: وقتی این شناخت انجام شد می‌توانیم طرح‌های استراتژی برایش ترسیم کنیم مثلاً بگوییم این تالاب قابلیت آن را دارد که دو گونه دیگر به آن اضافه شود، این تالاب لازم دارد که در آن صیادی صورت نگیرد، در این تالاب باید ماهی‌های شبوط، بنی و … تلقیح مصنوعی و تکثیر شوند.
*اگر تالاب شادگان از بین برود…
وی با طرح این سؤال که فقط برای یک لحظه تصور کنید تالاب شادگان از بین برود چه اتفاقی خواهد افتاد؛ به نقش مؤثر تالاب در تمام زمینه‌ها پرداخت و گفت: تمام اقتصاد جهانی بر اساس توریست و گردشگری است حالا تالاب شادگان چقدر می‌تواند در جذب توریست مؤثر باشد که بی‌شک بسیار فراوان است.
رئیس دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی اهواز ادامه داد: علاوه بر جنبه اکوتوریستی تالاب، جنبه تولیدات آن نیز قابل توجه است، به هر حال تالاب یکی از اکوسیستم‌های آبی است که انواع موجودات آبزی را می‌تواند پرورش دهد.
جواهری گفت: این موجودات می‌توانند از انواع میکرو آلزایست‌های ریز مثل میکرو پلانکتون‌ها باشند که برای تمام اکوسیستم‌های آبی تولیدات اولیه هستند.
وی اضافه کرد: انواع زئوپلانکتون‌ها، بنتوس‌ها و در نهایت ماهی‌ها، پرندگان و… تمام این‌ها جنبه اقتصادی خاص خودشان را دارند ضمن اینکه پرندگان نیز از طریق فروش و استفاده از گوشت و… آنها، جنبه اقتصادی‌شان لحاظ می‌شود.
رئیس دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی اهواز تصریح کرد: از لحاظ تولیدات موجودات آبزی، ماهی‌های تالاب تکلیفشان روشن است و ماهی‌های بومی می‌توانند منبع اسیدهای چرب باشند که قابل اهمیت فراوان است به گونه‌ای که در سال ۲۰۰۴، ماهی و آبزیان را علاوه بر منبع غذایی بودن، به عنوان دارو معرفی کرده‌اند.
جواهری ادامه داد: بنابراین تالاب به عنوان یک اکوسیستم طبیعی می‌تواند مواد ارزشمند غذایی از جمله اسیدهای چرب را در سطح منطقه تولید کند که این می‌تواند در روند سلامتی مردم و بالا بردن تولیدات آبزی پروری نقش مؤثری داشته باشد و علاوه بر جنبه اقتصاد و اشتغالزایی برای صیاد و فروشنده، تامین کننده خوبی برای تولیدات دارویی باشد.
وی افزود: اسیدهای چرب اومگا ۳ در تغذیه انسان از طریق آبزیان حاصل می‌شود که برای بدن بسیار مفید است به همین دلیل است که انجمن قلب آمریکا گفته باید هفته‌ای دو بار ماهی را در برنامه غذایی خود داشته باشید به‌ویژه ماهی‌های وحشی که اسیدهای چرب به صورت طبیعی را در بدنشان ذخیره می‌کنند.
رئیس دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی اهواز بیان داشت: منابع تولید اسیدهای چرب در طبیعت همان فیوپلانکتون‌ها هستند که خواصی نظیر جلوگیری از بیماری‌های قلبی و کرومی را دارد و روی سیستم‌های ایمنی و سیستم‌های عصبی می‌تواند تأثیر بگذارد و رشد اطفال و تعدیل فشار خون را تحت الشعاع قرار دهد.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی اهواز در خصوص نفوذ ماهی همه چیزخوار «تیلاپیا»، تهدیدات این گونه ماهی بر تالاب و راه‌های مبارزه با آن یادآور شد: نخستین گام، شناخت راه‌های ورود ماهی تیلاپیا است و اینکه منشأ آن کجاست، سپس راه‌های مقابله با آن و طرق کنترل مطرح می‌شوند.
* مطالعه تاثیر تیلاپیا بر روی ماهی‌های بومی تالاب
جواهری خاطر نشان کرد: باید تأثیر تیلاپیا بر روی ماهی‌های بومی تالاب را شناسایی کرده و مورد مطالعه قرار دهیم.
وی با توضیحاتی بیشتر در ارتباط با این گونه ماهی تصریح کرد: تیلاپیا ماهی بومی که در تالاب است، ژنتیک اصل این ماهی است و با دست کاری یا تکثیر، در واقع ژنتیک آن را تهدید کرده‌ایم.
رئیس دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی اهواز گفت: این ماهی وحشی که سالیان سال است در تالاب شادگان زندگی می‌کند در واقع یک بانک غنی ژنی است و بسیار ارزشمند بوده و ارزش اکوژئولیک آن را نمی‌توان ارزش‌گذاری اقتصادی کرد.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی اهواز در پایان با بیان این نکته که مسئولان باید به فکر جلوگیری از خطرات بی‌شمار وجود تیلاپیا در تالاب شادگان باشند و نباید به راحتی از کنار این موضوع گذشت، اذعان داشت: به نظرم ماهی تیلاپیا خیلی خطرناک است و یک رقیب غذایی برای گونه‌های بومی به شمار می‌رود.
جواهری در پایان متذکر شد: کشورهای دیگر هم در مورد مخاطرات تیلاپیا مطالعه کرده و برای مقابله با آن به راهکارهایی نیز دست یافته‌اند.