
ماجرای تخریب تپه باستانی چغامیش چه بود؟/ یک کشاورز می خواست تپه فضیلی را صاف کند!
سیدمحسن حسینی که با حضور در تپه باستانی چغامیش سخن میگفت، ادامه داد: به همراه رییس اداره میراث فرهنگی دزفول و مدیر پایگاه میراث فرهنگی جندیشاپور و جمعی از کارشناسان چندین محوطه را بررسی کردیم از جمله محوطه چغابنوت و چغاپهن و هماکنون هم که در چغامیش با شما سخن میگویم، هیچگونه تخریب یا تعرضی به محوطههای تاریخی صورت نگرفته و این مساله با چشم قابل رویت است.
او با اشاره به این که خبرسازیهای اخیر درباره تسطیح و تخریب تپه باستانی چغامیش پس از بازگرداندن ۱۰۸ شیئ تاریخی این تپه از موسسه شرقشناسی شیکاگو، بسیار جای تامل دارد، تاکید کرد: اهمیت این موضوع از آن جهت است که اخیرا ۱۰۸ شیئ تاریخی چغامیش پس از ۴۹ سال و با تلاش بسیار به ایران بازگردانده شده، و درست در روزهای پس از این اقدام، درباره تسطیح و تخریب چغامیش که خاستگاه آن اشیا است، خبرسازی میشود و باعث تضعیف وجهه ایران در نگهداری از میراث تاریخی میشود.
حسینی ادامه داد: من به عنوان مدیر امور پایگاههای پژوهشی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان خوزستان خبرسازی اخیر را تکذیب میکنم.
او با بیان این که وجب به وجب خاک خوزستان آثار تاریخی از دوران پیش از تاریخ، دوران تاریخی، دوران اسلامی و آثار دفاع مقدس یافت میشود، تاکید کرد: در مزارع کشاورزی آثار سفالی وجود دارد، اما این دلیل نمیشود که هرجا سفال باشد تپه تاریخی هم باشد و آن تپه هم چغامیش باشد!
این کارشناس ارشد ایران باستان ادامه داد: از نظر باستانشناسی محوطههای تاریخی و باستانی دارای پراکنش سفال هستند و پیدا شدن هرگونه سفال در این مناطق طبیعی است، اما لزوما تمامی سفالهای یافتشده ارزش تاریخی و فرهنگی ندارند و لزوما به این دلیل که منطقه دارای اهمیت تاریخی است، هر آنچه سفال در این منطقه یافت میشود تاریخی نیست.
حسینی در ادامه تاکید کرد: درباره تپه فضیلی هم که در خبرسازی برخی سایتها به نام غفیلی درج شده، تپهای با ارتفاع کمتر از نیم متر است. متاسفانه کشاورزی که این تپه در زمین وی قرار گرفته بدون استعلام از میراث فرهنگی شهرستان و استان تسطیح این تپه را آغاز کرده بود که میراث فرهنگی دزفول به محض اطلاع از این موضوع از ادامه کار این کشاورز جلوگیری کرده است.
او گفت: پس از جلوگیری از کار او کارشناسان میراث فرهنگی به محل اعزام شده و از محل تپه بازدید کردند، و پس از بررسی، این تپه را فاقد ارزش فرهنگی تاریخی اعلام کردند. اما میراث فرهنگی به دلیل اقدام خودسرانه و عدم استعلام از میراث فرهنگی، کار کشاورز را متوقف کرده و موضوع را از لحاظ قانونی پیگیری میکند.
مدیر امور پایگاههای پژوهشی اداره کل میراث فرهنگی خوزستان با اشاره به ضوابط موجود در محوطههای باستانی تاکید کرد: در عرصه محوطههای باستانی هر گونه تصرف از قبیل ساختوساز و کشاورزی به طور کامل ممنوع است. اما در اطراف محوطهها قرنهاست که کشاورزی میشود و امروزه این کشاورزی در چارچوب ضوابط قار دارد. اطراف محوطههای باستانی باغ نداریم، نهرهای جدید و بتنی نداریم. نهرهای قدیمی وجود دارد که مرز محوطه را مشخص میکند و با آثار فاصله دارد. همچنین از ورود ماشینهای سنگین کشاورزی جلوگیری میکند.
حسینی ادامه داد: در این مناطق کشاورزی بیشتر به صورت گندم یا ذرت است که عمق شخم آنها در محدوده مجاز و کمتر از ۴۰ سانتیمتر است و و با همین روال هم قرنهاست که اینجا کشاورزی شده و خللی در حیات ۷۰۰۰ ساله چغامیش ایجاد نکرده است. اکنون هم هیچگونه مجوزی برای ایجاد تاسیسات، کانالهای آب جدید بتنی، زیر سطحی و از این قبیل وجود ندارد. کانالها همه سنتی است و با بیل دستی لایروبی میشوند و هیچگونه تخریبی به وجود نمیآورد.
مدیر امور پایگاههای پژوهشی اداره کل میراث فرهنگی خوزستان در ادامه با بیان این که کشاورزان یکی از بازوهای حفاظت از آثار تاریخی هستند، گفت: کشاورزان و دامداران با شناختی که نسبت به ارزش محوطههای تاریخی پیدا کردهاند و فرهنگسازی خوبی که هر سال هم بهتر میشود، خود منابع خبری میراث فرهنگی هستند که موارد مشکوک تعرضها و مداخلات را گزارش میدهند.
محسنی ادامه داد: خوشبختانه مسوولان ادارات تابعه میراث فرهنگی روابط خوبی با دهیاران با شوراهای روستا، با نیروهای انتظامی، بسیج و عموم مردم دارند. کشاورزان اطراف محوطههای تاریخی هم در نشستهای گوناگونی سالهاست که درباره این محوطهها توجیه میشوند و ادامه دارد.
خبرآنلاین/