بندر ماهشهر «مگاپروژه» بانمک ایران را شیرین می‌کند

عصر جنوب/ asrejonoob.ir: مدیر مطالعات طرح سد و نیروگاه گتوند علیا درمورد نگرانی های مطرح شده پیرامون سختی آب گتوند و تاثیر انحلال سازند گچساران بر کیفیت آب خوزستان، خاطرنشان کرد: افت کیفیت آب رودخانه کارون در پایین دست سد گتوند علیا و در اثر ورود آلاینده هایی نظیر پساب کشاورزی و حوضچه‌های پرورش ماهی و فاضلاب‌های صنعتی، شهری و روستایی است.

داریوش محجوب با اشاره به وضعیت کیفیت آب در پایین دست سد گتوند علیا،‌گفت: میزان شوری از سد مسجد سلیمان تا سد گتوند به ازای هر۱۰ کیلومتر ۱۶ واحد، از سد گتوند تا اهواز به ازای هر۱۰ کیلومتر ۶۶ واحد و از شهر اهواز تا خلیج فارس به ازای هر۱۰کیلومتر ۲۰۰ واحد افزایش می یابد. از ابتدا برای سازند گچساران در گتوند برنامه ریزی شده و نمک مخزن که کالای صنعتی است، به پتروشیمی ماهشهر منتقل می شود.

وی با تاکید بر اینکه عمده آلودگی رودخانه کارون در پایین دست رخ می دهد، گفت: ارتقای کیفیت آب کارون تنها در بهبود وضعیت آب در مقطع سد گتوند علیا خلاصه نمی‌شود لذا نجات‌بخشی کارون به‌عنوان یک منبع آبی مهم کشور یک وظیفه ملی بوده و باید در طول این رودخانه مورد توجه قرار گیرد که نیازمند همکاری و توجه دستگاه‌های مختلف اجرایی است.

مدیر مطالعات طرح سد و نیروگاه گتوند علیا با اشاره به تصمیمات اخذ شده سه برنامه علاج‌بخشی سد گتوند، اظهار کرد: مطالعات فاز شناخت برای بهره‌گیری از پتانسیل برق‌آبی رودخانه کارون برای اولین بار در دهه ۱۳۴۰ توسط شرکت هارزای آمریکا آغاز و سپس توسط شرکت لامایر آلمان بازنگری شد.

محجوب تاکید کرد: در نهایت با مشارکت مشانیر ایران و کایتک چین، پنج محور در حدفاصل کیلومترهای ۳۷۷ تا ۳۸۲٫۵ بررسی و سپس محور فعلی سد گتوند علیا ( که به تأیید شرکت لامایر نیز رسیده بود ) در کیلومتر ۳۸۲٫۵ تایید شد .

وی درمورد سازند گچساران در بالادست سد با اشاره به مطالعات تفصیلی کیفیت آب گفت: در چهار کیلومتری بالادست این سد، سازند گچساران برونزدی به طول ۲٫۵ کیلومتر دارد که به‌دلیل داشتن رخنمون‌های لایه‌های نمکی موضوع بررسی اثر سازند گچساران بر کیفیت آب سد گتوند علیا در سال ۱۳۸۳ بطور جدی در دستورکار طرح قرار گرفت. در این راستا ضمن تشکیل تیم کارشناسی در شرکت مهاب قدس ( به عنوان مشاور اصلی طرح ) از کارشناسان و شرکت های بنام بین المللی نیز برای همکاری دعوت شد.

به گزارش عصر جنوب؛ مدیر مطالعات طرح سد و نیروگاه گتوند علیا با اشاره به راهکارهای علاج بخشی تدوین شده، اظهار کرد: براساس نتایج حاصل از مطالعات، راهکارهای علاج بخشی در سه بخش کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت تدوین شده و به‌عنوان نقشه راه پروژه در دستورکار قرار گرفت و راهکارهای علاج بخشی به تأیید پانل کارشناسی بین المللی رسید .

محجوب ادامه داد: بر اساس راهکارهای کوتاه مدت تدوین شده، در طی مرحله اول آبگیری که مخزن حجم کمی را شامل می شد، کم کردن نرخ انحلال بسیار حائز اهمیت بود لذا تصمیم برآن شد تا سطوح سازند گچساران به نحو مناسبی پوشش داده شده و به ویژه در ابتدای کار از تماس مستقیم آب با آن ها جلوگیری شود. گزینه های متعددی (شامل استفاده از پتوی رسی ، ژئوممبرین ، مواد آسفالتی و پلی مری ، مواد پلی اورتان ، مواد نانو ،مش و شاتکریت ، بلوک های بتنی و … ) بررسی و کارایی آنها در مدل فیزیکی یک به ۲۰۰ ارزیابی شد و در نهایت اجرای پوشش رسی و یک لایه ریپ رپ با توجه به انعطاف پذیربودن آن در برابر نشست‌های بستر، قابلیت خود ترمیمی، هزینه کم، عدم نیاز به تجهیز کارگاه خاص، در دسترس بودن مصالح و … جهت حفاظت از سطح سازند در دستور کار قرارگرفت.

ماهشهر گتوند را شیرین می‌کند

وی با بیان این که با اجرای راهکارهای کوتاه مدت، مراحل اولیه آبگیری سد گتوند علیا با موفقیت آغاز و مقدمه بهره برداری از این پروژه عظیم ملی میسر شد، درمورد راه‌کارهای میان مدت نیز گفت: با توجه به اینکه نتایج مطالعات در قبل از آبگیری حاکی از بروز پدیده لایه بندی در مخزن با قرارگیری لایه های آب شور سنگین درکف و لایه های کم شور در بخش های فوقانی ( براساس وزن آب در هر لایه ) بود، امکان برداشت آب از لایه های مختلف مخزن با اضافه کردن آبگیرهایی در ترازهای ۹۰ ، ۱۱۰ و ۱۵۸ علاوه بر آبگیرهای قبلی (آبگیر تخلیه کننده تحتانی در تراز ۱۲۳، آبگیر نیروگاه در تراز ۱۶۰ تا ۱۸۵ و آبگیر سرریز در تراز ۲۱۸) فراهم شد. با احداث آبگیرهای فوق ، امکان ادامه فرآیند آبگیری و بهره برداری از نیروگاه تحقق یافت و آب خروجی از سد نیز متناسب با فصل کشت و نیاز پایین دست، درمحدوده مجاز تنظیم شد.

مدیر مطالعات طرح سد و نیروگاه گتوند علیا با اشاره به برنامه بلندمدت حل مشکل سازند گچساران اظهار کرد: برای حل قطعی مشکل کیفی مخزن سد گتوند علیا، تخلیه آب کف مخزن به جایی غیر از رودخانه در دستور کار قرار گرفت. در این راستا امکان استفاده از حوضچه های تبخیری، سیستم‌های استحصال مکانیزه نمک، استفاده از روش الکترولیز الکترومغناطیسی، انتقال به خلیج فارس با رعایت شرایط زیست محیطی، انتقال به محل مصرف در صنایع و … مورد بررسی قرار گرفت و با توجه به این‌که آب شور کف مخزن به‌عنوان یک کالای صنعتی دارای ارزش افزوده محسوب می شود گزینه انتقال آب کف مخزن به محل شرکت پتروشیمی ماهشهر با طولی حدود ۲۰۰ کیلومتر به‌عنوان راهکار نهایی انتخاب شده که مقدمات اجرای آن در دست اقدام است .

محجوب خاطرنشان کرد: سد گتوند علیا در کیلومتر ۳۸۲٫۵ از مصب رودخانه کارون احداث شده است . این سد با ارتفاع ۱۸۲ متر بلندترین سد خاکی ایران بوده و عملیات اجرایی آن با هدف تولید انرژی و تأمین و تنظیم آب شرب و کشاورزی از سال ۱۳۷۶ آغاز و با سرمایه گذاری حدود سه هزار میلیارد تومان در بهار سال جاری به بهره برداری رسید . این پروژه با توجه به ابعاد آن یک مگا‌پروژه در سطح بین المللی محسوب شده و به همین دلیل با چالش‌های فنی منحصربه‌فردی در طول دوره اجرا همراه بوده است که همه آن ها یک به یک با کمک دانش فنی داخل و خارج کشور بررسی و برایشان راهکار مناسب ارائه شده است و از این حیث یک دانشگاه فنی بشمار می رود .

 

مطالب پیشنهادی

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.