بندر ماهشهر در ایران نقطه ثقل فعالیتهای اقتصادی جهان در سال ۲۰۱۵ خواهد بود + تحلیل
عصر جنوب/ asrejonoob.ir: تصوری که مردم جهان درباره دنیای خود دارند در سال۲۰۱۵ دستخوش تغییری جدی خواهد شد و فرضیات ثابت در مورد جهان و رشد و… دگرگون خواهند شد. اکونومیست در گزارشی که به بیان این تغییرات پرداخته است، محورهای جدیدی برای رشد و توسعه از جغرافیایی گرفته تا اقتصادی را برمیشمرد. براساس این تغییرات و برآمدن محورها و عوامل جدید، کانونهای رشد و توسعه اقتصادی به لحاظ جغرافیایی هم تغییر خواهند کرد. این گزارش بندر ماهشهر ایران را یکی از کانونهای ثقل جدید اقتصاد برمیشمرد، بنابراین انتظار میرود کشور ایران از این تغییرات جدید، بهرهمند شود. مشروح این گزارش را در زیر میخوانید:
بیشترین تغییرات در حوزه جغرافیای اقتصاد(ژئواکونومیک) خواهد بود. ایالات متحده امریکا به لطف شکوفایی صنعت شیل و استفاده از روش فراکینگ در زمینه تولید نفت از عربستان سعودی سبقت خواهد گرفت. جنبههای مختلفی از روابط بینالملل براساس دسترسی امریکاییها به نفت شکل میگیرد و باتوجه به افزایش سطح تولید نفت در این کشور، بهطور قطع شاهد تغییراتی جدی در این زمینه خواهیم بود. آژانس بینالمللی انرژی پیشبینی کرده است که برتری نفتی امریکا تا سال۲۰۵۰ و فراتر از آن ادامه خواهد یافت.
اقتصاد آسیا در سال جاری میلادی نیز حرکت رو به جلو و رشد را تجربه خواهد کرد. بااینحال برخی آمار و ارقام تصویر روشنتری از این رشد اقتصادی ارایه خواهند کرد. بنا بر گزارش موسسه تحقیقاتی مدیریت ثروت، دارایی ثروتمندان آسیایی(کسانی که حداقل یکمیلیون دلار دارایی دارند) در سال۲۰۱۵ از ثروت سرمایهداران در امریکایشمالی پیشی خواهد گرفت. دانی کوای از دانشکده اقتصاد لندن محاسبه کرده است که مرکز ثقل اقتصادی جهان، به لطف رشد اقتصادی آسیا، بعد از ۷۰سال از۱۹۸۰ تا۲۰۵۰ از محور آتلانتیک(اروپا) به جایی در شرق میان هند و چین منتقل خواهد شد. این سفر و جابهجایی بزرگ در میانه راه خود، در سال۲۰۱۵ به بندر ماهشهر در شمالشرق خلیجفارس در ایران خواهد رسید.
چین در سال۲۰۱۵ به دو نقطه عطف خواهد رسید. نخست، سرمایهگذاری خارجی این کشور از سرمایهگذاریها در داخل مرزها تجاوز خواهد کرد. این اقدام نمادین، چین را بیش از پیش بهعنوان یک قدرت بزرگ جهانی در نظر همگان مجسم خواهد کرد. دوم، در سال۲۰۱۵ چین برای نخستینبار در عصر مدرن، با پشت سرگذاشتن ایالات متحده، لقب بزرگترین اقتصاد جهان را به خود اختصاص داده است؛ حداقل از نظر برابری قدرت خرید.
گفته میشود از آنجا که هزینه زندگی در چین کمتر است، قدرت خرید پول شخص در چین بیشتر از امریکا است. به همین جهت صندوق بینالمللی پول قدرت اقتصادی چین را مطابق با این برابری افزایش داده است. اگرچه منتقدان خواهند گفت که روشهای اندازهگیری در این زمینه ناقص است و امریکا هنوز در برخی موارد قدرتمندترین اقتصاد جهان است اما واقعیت این است که اتفاق جدیدی افتاده و چین درزمینه تولید ناخالص ملی از امریکا پیش افتاده است و این یعنی آغاز عصری جدید.
به گزارش عصر جنوب؛ اکونومیست نوشت: ثروت، قدرت میآورد. این مثل معروفی است که ریشه در حقیقت دارد. بنا بر اعلام موسسه تحقیقاتی «جین»، هزینه بودجههای دفاعی در منطقه آسیا ـ پاسیفیک ازجمله چین، مطابق هزینههای اتحادیه اروپا در سال۲۰۱۵ خواهد بود. دنیای فناوری مرتب درحال تغییر است. در سال۲۰۱۵، فروش تبلتها از رایانههای شخصی بیشتر خواهد شد. درآمد حاصل از تبلیغات اینترنتی در امریکا از درآمد مجموع تبلیغات در روزنامهها، مجلات و بیلبوردها بیشتر خواهد شد. اشتراکات تلفن همراه نیز در سال۲۰۱۵ از مجموع جمعیت جهان بیشتر خواهد شد.
در سال۲۰۱۵، افراد بیشتری عضو شبکههای اجتماعی خواهند شد، بهطوری که اعضای شبکه اجتماعی فیسبوک به تنهایی برابر با جمعیت چین خواهد بود. اگر شبکههای اجتماعی را یک کشور در نظر بگیریم، این کشور پرجمعیتترین کشور جهان خواهد بود.
در مجموع کارشناسان معتقدند که احتمالا۲۰۱۵ سال دشواری خواهد بود. هرچند وزش بادهای مخالف نیرومند موجب کندی پیشرفت میشود. منطقه اقتصادی یورو و شرکای تجاری آن در شرق و جنوب، که رویهمرفته به آسانی بزرگترین بلوک تجاری جهان را تشکیل میدهند، هنوز تا خروج از بحران مستقل بدهی راه درازی در پیش دارند.
در پایان، تکانههای بسیاری از بازارهای نوظهور کم شده و برخی از آنها، مانند ترکیه، برزیل و آفریقای جنوبی، در معرض توقف ناگهانی گردش سرمایه قرار خواهند گرفت، درصورتی که خطای سیاستگذاری مرتکب شوند یا، آنچنان که تصور میشد، نرخ بهره در سیاستگذاری امریکا افزایش پیدا کند.
فعالیت اقتصادی و توسعه بندر ماهشهر، بیشتر متکی به قابلیت بندرگاهی و مجاورت با سواحل و همچنین نزدیکی به منابع نفت و گاز جلگه خوزستان و فعالیتهای وابسته به آن است. کشت محصولات کشاورزی بشدت متکی به آبیاری است. از محصولات عمده آن گندم، جو، حبوبات، خرما، انگور، انار و انجیر است. صنایع دستی و کارگاهی خاصی در آن وجود ندارد اهمیت اقتصادی این شهر از یک سو به سبب نزدیکی به بندرمهم امام خمینی است که در ۱۳۷۶ ش، بدون همراهی بندر ماهشهر یک پنجم از سهم پذیرش کشتیهای کل بنادر کشور را در سواحل شمال و جنوب به خود اختصاص داده است. مواد اولیه پالایشگاه گازطبیعی مایع از کارخانههای گازمایع اهواز و آغاجاری تأمین، و فراوردههایی چون پروپان، بوتان و گازولین سبک از آن صادر میشود. از دیگر فعالیتهای مهم این شهرستان استخراج نفت است، به طوری که در ۱۳۷۳ ش، شش کارگاه استخراج نفت خام و هجده کارگاه خدمات جنبی آن، فعالیت داشتهاند
مهمترین صنعت ماهشهر پتروشیمی و کشتیرانی میباشد که این بندر را به قطب پتروشیمی در ایران تبدیل کرده است. پتروشیمی بندرامام جزء بزرگترین پتروشیمیها در خاورمیانه میباشد که در منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی ماهشهر قرار دارد و پتروشیمی اروند نیز بزرگترین تولید کننده زنجیره pvc در جهان است که در منطقه ویژه اقتصادی ماهشهر قرار دارد. بندر ماهشهر همچنین بزرگترین بندر جنوب غرب کشور است که بخش عظیمیاز صادرات ایران از این بندر صورت میگیرد.
در ده سال اخیر با راه اندازی پروژههای پتروشیمی منطقه ویژه اقتصادی در ماهشهر این شهر یکی از شهرهای صنعتی نه تنها خوزستان بلکه ایران شدهاست. نیروگاه سیکل ترکیبی ماهشهر نیز از منابع انرژی در این منطقه میباشد.
شرکتهایی چون پتروشیمی بندرامام، تندگویان، فجر، امیرکبیر، مارون، لاله، اروند، رجال، بوعلی، خوزستان,تخت جمشد و… در منطقه ویژهٔ اقتصادی پتروشیمی ماهشهر قرار دارند. وجود صنایع عظیم پتروشیمی دراین شهر مردم بسیاری از شهرهای مجاور و حتی غیر مجاور را به ماهشهر کشانده که طی چندسال اخیر ارزش ملک در ماهشهر به حد بی سابقهای رشد کردهاست. در سال ۸۴ نیز بزرگترین کارخانهٔ لوله سازی کشور در ماهشهر به بهره برداری رسید.
تحلیل از: صادق الحسینی
گـــرانیگــاه اقتـــصادی (Center of Gravity) همان نقطه ثقل فعالیتهای اقتصادی جهان است. با احتساب تولید ناخالص داخلی کشورها بهعنوان وزن هر کشور، نقطهیی بهدست میآید که …
در مرکز این وزنههای مختلف قرار میگیرد، به این نقطه گرانیگاه اقتصادی میگویند. براساس محاسبات انجام شده، گرانیگاه اقتصادی جهان در ۱۹۵۰ در میانه بالای اقیانوس اطلس بود، چراکه بیشترین وزن را مبادلات اقتصادی کشورهای دو قاره امریکا و اروپا داشتند. از ۱۹۸۰ به بعد با رشد خارقالعاده آسیای جنوب شرقی و سپس چین و هند، وزن این کشورها در اقتصاد جهانی افزایش یافت و مرکز ثقل اقتصاد جهان از غرب به شرق و جنوب دنیا نزدیکتر شد. بهطوری که در سال ۲۰۰۸ این مرکز ثقل در جنوب روسیه قرار گرفت.
به گزارش عصر جنوب؛ حال در جدیدترین تحقیقی که توسط استاد دانشگاه لندن انجام و در اکونومیست منتشر شده، ایران و اگر بخواهیم دقیقتر بگوییم، بندرماهشهر بهعنوان گرانیگاه اقتصادی دنیا شناخته شده است. این بدان معناست که با قدرت گرفتن شرق آسیا، ایران همچون دیگر کشورهای همسایهاش، میتواند از انزوای جغرافیایی پس از انقلاب صنعتی در جهان خارج شود چراکه درحال حاضر در میانه فضای جغرافیایی قرار گرفته است که مهمترین اقتصادهای دنیا در دو سویش هستند. در سال ۲۰۱۵، چین با کنار زدن امریکا، به بزرگترین اقتصاد جهان تبدیل خواهد شد. از دیگر مولفههای تبدیل چین به ابرقدرت اقتصادی این است که از سال ۲۰۱۴ بهنحوی عجیب میزان سرمایهیی که سالانه از چین خارج میشود بیش از میزان سرمایهیی است که وارد این کشور میشود. این بدان معناست که چین نه تنها صادرکننده کالاست که اندکاندک درحال تبدیل شدن به صادرکننده سرمایه نیز هست که نشان از ورود این کشور به عصر جدیدی دارد. با این حساب باید گفت که چین دوباره درحال بازپسگیری برتری اقتصادی است که ۷۰۰سال پیش از این در دنیا داشت. از سوی دیگر، هند بهعنوان پرجمعیتترین کشور دنیا، درحال خلاص شدن از دام فقر و حرکت به سمت رشدهای اقتصادی بالاست. این دو کشور که یکسوم جمعیت دنیا را در خود دارند به لحاظ اقتصادی نیز درحال تغییر دادن نقشه اقتصادی جهان هستند. این تغییر به نفع ایران است. این تغییر باعث میشود تا کشور ما بهعنوان یکی از کشورهایی که در میانه مسیرهای حملونقل کالا قرار گرفته است بتواند دوباره نقشی را که چند سده گذشته بازی میکرد، بازیابد. البته نباید فراموش کرد که این پتانسیل جدید که اینبار با یک خوششانسی جغرافیایی برای ما ایجاد شده است میتواند بهراحتی از دست برود، چراکه کشورهای همسایه ما نیز بیش و کم از همین مزیت برخوردارند و اگر نتوانیم خود را برای استفاده بهینه از این موقعیت آماده کنیم نمیتوانیم امید داشته باشیم که این خوششانسی جدید به مدد اقتصاد و کشورمان بیاید.
ما نیاز داریم تا قوانین و مقررات دستوپاگیر تجارت خارجی را تسهیل کنیم. نیاز داریم تا فضای رقابتی در کشور ایجاد کنیم. نیاز داریم تا زیرساختهای حملونقل را در داخل کشور و نیز در مرزهای آبی و خاکی ارتقا دهیم. نیاز داریم تا با ایجاد اعتماد در جامعه جهانی، مسیرهای هوایی کشور را دوباره به روی دنیا باز کنیم. اینها همه بخشی از ضرورتهایی هستند که کشور ما باید بدون دستکم گرفتن و بدون اتلاف زمان نسبت به آنها اقدام کند. اگر به سرعت در این مسیر حرکت نکنیم، نمیتوانیم انتظار داشته باشیم تا این موقعیت ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک بتواند باری از دوش اقتصاد کشور بردارد.