
ساختمان «شش طبقه» خرمشهر فراموش نشود
عصر جنوب – asrejonoob.ir: «خانه پدربزرگم روبه روی ساختمانی شش طبقه بود. ترس پررنگ ترین حسی بود که هر وقت از کنار این ساختمان مخروبه اما پایدار رد میشدم حس میکردم. نگاهم به محوطه باز و مخوف و راه پلههای تاریکش که آن روزها برایم مرموز و ترسناک به نظر میرسید ثابت میشد. صحنههای فیلمهای ترسناک تلویزیونی برایم تداعی میشد. بدون اینکه هیچ چیزی درباره این بنا و مردم معدودی که آن روزها در آن زندگی میکردند و حالا زیاد شده اند، بدانم.» اینها را فاطمه ۳۰ ساله یکی از شهروندان خرمشهری، درباره یکی از ساختمانهای مرموز خرمشهر میگوید.
چهار راه جمهوری را به سمت لب شط که بروی، نرسیده به فلکه احمدزاده و ورودی خیابان گوهرشاد، ساختمانی قدیمی نظرت را جلب میکند. قدمت ساختش به حدود نیم قرن قبل میرسد. اهالی قدیمی آن میگویند در سال ۵۹ توسط یک مهندس بلوچ ساخته شد. ساختمانی که در زمان خود آسمان خراشی مجهز محسوب میشد و از همان زمان برای واحدهای آنها تجهیزاتی همچون آسانسور تعبیه شده بود. ساختمانی که بنا بر تعبیر مردم محلی در زمان وقوع سیلاب در خرمشهر مأمن مردم مناطق اطراف بوده و اکنون نیز پناهگاهی برای مردمی شده که بخش اعظم آنها توانی تهیه مسکن مستقل ندارند. اما این ساختمان اکنون به یکی از معضلات شهری خرمشهر تبدیل شده است.
نارضایتی همسایه ها
«سید محمود» یکی از اهالی این منطقه است که خانه اش در همسایگی این ساختمان قرار دارد. او نسبت به وجود این ساختمان و بافت جمعیتی ساکن در آن احساس ناخوشایندی دارد: در ساختمان شش طبقه همه جور آدم وجود دارد و وجود این ساختمان امنیت منطقه را کم کرده است.
سید محمود میگوید: به قدری احساس ناامنی میکنیم که جرأت نداریم خانه را حتی برای یک روز خالی بگذاریم. چه برسد به اینکه قصد سفر هم بکنیم. خانهها به خاطر همین شش طبقه مشتری خوب ندارند و الا میفروختم و از اینجا میرفتم.
۶ طبقه در فاضلاب و زباله
یکی از لولههای بزرگ آب ساختمان منتهی به خیابان اصلی درست سوار نشده است و آب با فشار از آن به محوطه بیرون جریان مییابد. سایر لولههای این ساختمان هم نشت میکنند، دور تا دور این بنای شش طبقه را حجم قابل توجهی از آب راکد و بد بو که از مجموع فاضلاب و آبهای سرازیر شده از این لوله هاست گرفته است به نحوی که تردد عابر پیاده به خیابان فرعی مجاور این ساختمان به سختی امکان پذیر است. «ام حامد» دیگر ساکن این منطقه است که از مشکلات بهداشتی ایجادشده به خاطر مسکونی شدن این ساختمان قدیمی گله میکند: «این فاضلابها هزار جور بیماری دارد اما بچههای ما باید هر روز از روی این فاضلابها رد شوند و ما هم مجبوریم بوی آن را تحمل کنیم. بوی فاضلاب و زبالههای این ساختمان تا داخل خانه هم میرسد. راضی نیستیم که این خانوادهها آواره شوند اما ای کاش خانه جایگزینی برایشان بود تا ما کمتر مشکل داشته باشیم.»
از سر ناچاری ساکن ۶ طبقه شدم
هستند کسانی که از پا در ۶ طبقه گذاشتن واهمه دارند. ساختمانی که حالا با وجود دستکاری حدود ۵۰ خانوار ساکن در آن حالش نزار به نظر میرسد، طبقه همکف آن روشن ترین بخش ساختمان است، دیوارهای کثیفش دوده گرفته و زمینی که در برخی مناطق کف پوش آن کنده شده و راه پله ای تاریکی که حالا سنگهای آن هم شکسته و فرسوده شده است. «احمد» در طبقه اول با دبه ۲۰ لیتری آب از پلهها بالا میرود. او ادعا میکند بعد از یک سال که به همراه همسرش نزد خانواده زندگی میکرده، به این مکان نقل مکان کرده است.
او با بیان اینکه سلسله ای از خرید و فروشهای خانه تصرفی بدون سند در این ساختمان انجام میشود، اظهار میکند: پول خرید خانه نداشتم و این واحد را با ۳ میلیون تومان از ساکن قبلی خریدم. سندش هم به نامم نخورده است. اینجا خانهها سند ندارند.
احمد به امکانات این ساختمان قدیمی اشاره میکند: مدتی است که برای خانهها کنتور برق نصب کرده اند و ما فقط قبض برق را پرداخت میکنیم اما لولههای آبش شکسته و وضع خوبی ندارد. او میگوید: اگر چاره داشتم، اینجا نمیماندم.
ساکنان ۶طبقه وضع مالی خوبی ندارند
در طبقه سوم این ساختمان بانویی که کودکی شیرخوار در آغوش دارد را میبینم. آن طور که تعریف میکند، ۸ سال آخر عمر مجردیاش را در شش طبقه گذرانده است و حالا آمده تا به خانواده خود سری بزند.
او میگوید: حدود ۵۰ خانواده در این ساختمان ساکن هستند که ۱۲ خانواده از اقوام او هستند. داخل خانهها مثل بیرون آنها نیست و وضع بهتری دارد. لولههای آب شکسته و آب داخل خانهها شده است.
وی ادامه میدهد: پدر من کارگر است. اینجا کسی وضع مالی خوبی ندارد.
سارا میگوید: هیچ مسئولی سراغی از ما نمیگیرد. هرازگاهی میآیند و عکس و فیلم میگیرند و (نمی دانم برای چه) و میروند و هیچ اتفاقی نمیافتد.
مالک ۶ طبقه کیست
سراغ مالک این خانههای بی هویت را باید از اداره ثبت اسناد و املاک خرمشهر گرفت تا شاید مشخص شود چرا این ساختمان در این سالها مهجور مانده است؟ «احمدی زاده» رئیس این اداره به همشهری میگوید: این ساختمان ۶ طبقه در سال ۷۱ به نام شرکتی که دفتر مرکزی آن در تهران مستقر است، با کاربری مسکونی ثبت شد. پس این شرکت متعلق به شخص خاصی نیست که بتوان پیگیر فرد خاصی بود.
ملک، شاکی خصوصی ندارد
با توجه به اینکه این بنا در یکی از معابر اصلی منتهی به رودخانه و در نقاط شهری و با تردد قابل توجه واقع است و ظاهر نابسامان آن که در مدت اخیر اوضاعش بدتر هم شده است جلوه نامطلوبی به این قسمت از شهر داده و زیباسازی آن به نظر خیلیها ضروری است. «علیرضا باوی» دادستان خرمشهر نیز با بیان اینکه این ملک مالک دارد، به همشهری میگوید: این ساختمان شاکی خصوصی ندارد. در نتیجه امکان برخورد هم وجود ندارد.
نیاز به حرکت شورایی
شهردار خرمشهر هم تایید میکند که این ساختمان مالک دارد و میافزاید: بهسازی این ساختمان توسط مسئولان با وجود مالک امکان پذیر نیست.
«محمدعلی دوایی فر» در گفتوگو با همشهری اضافه میکند: ساکنان این ساختمان چون احساس تملک نمیکنند، قدمی هم برای بهبود شرایط آن بر نمیدارند.
وی با بیان اینکه باید فکری جدی برای وضعیت ساکنان آن شود تا بتوان نسبت به بهسازی آن اقدام کرد، میگوید: این اقدام، کاری فردی نیست. بلکه باید به صورت شورایی رفع شود که در این موضوع میتوان شورایی به ریاست فرماندار تشکیل داد تا پس از معلوم شدن وضعیت ساکنان آن نسبت به بهسازی آن اقدام کرد.
شهردار خرمشهر میافزاید: در این صورت هر کدام از نهادها به سهم خود میتوانند به وظایف خود عمل کنند تا شرایط این ساختمان بهتر شود.
لزوم تهیه مسکن جایگزین
اما فرماندار خرمشهر در پاسخ به خبرنگار همشهری در این خصوص اظهار میکند: ستاد اجرایی فرمان حضرت امام(ره) را موظف کرده ایم که تکلیف املاک بدون مالک را مشخص کند.
«ولی الله حیاتی» در رابطه با ساختمان ۶ طبقه، فراهم سازی محل سکونت را پیش شرط جابهجایی افراد میداند.
وی وجود برخی ناهنجاریهای اجتماعی و بزه کاری را در این ساختمان تائید میکند و میگوید: مسئولان مربوط در حال پیگیری امور این ساختمان هستند.
ساکنان ۶ طبقه خانه دار میشوند؟
پیشتر نماینده خرمشهر در مجلس در نشستی خبری ادعا کرده بود که به فکر نیازمندان ساکن در این مجتمع مسکونی هست و کلید رفع این مشکل میتواند در دستهای منطقه آزاد اروند باشد.
«عبدالله سامری» از آمار ۵۳ خانواری ساکن در این مجتمع که از سوی یکی از خبرنگاران اعلام شد، اظهار بی اطلاعی کرد و گفت: آماری که ما داریم، ۳۵ خانوار است و اسامی آنها هم موجود است.
وی با بیان اینکه برای رفع مشکل این ساختمان بدون اینکه خانوادههای نیازمند در آن آواره شوند، ۲ برنامه در نظر گفته شده است، توضیح داد: برای خرید هر آپارتمان ۵۰ میلیون تومان برآورد شده است که با احتساب ۵۳ خانواده رقمی معادل ۲ میلیارد و ۶۵۰ تومان هزینه نیاز است. هرچند برآورد ما ۲۰۰ میلیون تومان بوده است که نیاز به بررسی دارد که پس از انجام بررسیها و شناخت نیازمندان میتوان از سازمان منطقه آزاد اروند خواست این مبلغ را تامین کند تا خانوادهها نسبت به تهیه مسکن اقدام کنند. سامری راهکار دوم را اختصاص زمین از سوی مسکن و شهرسازی دانست و گفت: با مدیرکل مسکن و شهرسازی استان صحبتهایی شده است تا زمینهایی با قیمتهای بسیار پایین در اختیار این افراد قرار دهد و برای ساخت آنها میتوان از منطقه آزاد کمک گرفت.
کلاف سردرگم
فاضلاب و زبالههای متراکمی که اطراف این ساختمان ۶ طبقه را فرا گرفته است، تهدیدی برای مردم محسوب میشود. اما همچنان حکایت چاره اندیشی برای رفع مشکلات آن چون کلافی سردرگم باقی مانده است و جای این پرسش باقی است که این اما و اگرها قرار است تا چه زمانی ادامه یابد؟