این نویسنده و محقق در گفت‌وگو با (ایسنا) با اشاره به کتاب خود با نام “تاریشا” اظهار کرد: کتاب “تاریشا” درباره معبد باستانی مربوط به عیلام نو است. عیلام قدیمی‌ترین تمدن کهنی ایران زمین است که در خوزستان واقع شده. قدمت هخامنشیان به ۱۵۰۰ سال پیش می‌رسد. در حالی که حکومت عیلام ۲۴۰۰ سال قبل از هخامنشیان وجود داشتند. یعنی قدمت آن‌ها به ۵۰۰۰ سال پیش برمی‌گردد. بنابراین ما در خوزستان با یک نوع حکومت ۵۰۰۰ ساله مواجه هستیم که قدیمی‌ترین نوع حکومت ایران و ایران زمین است.

او با اشاره به این که سابقه شهر شوش به ۶۰۰۰ سال پیش می‌رسد و این شهر قدیمی‌ترین شهر ایران نسبت به دیگر شهرها است تصریح کرد: طبق آخرین تحقیقاتی که در مورد منطقه خوزستان انجام شده دست کم می‌توان هشت هزار سال سابقه فرهنگ و تمدن را در این منطقه دید. مثل منطقه چغامیش که بین دزفول و شوشتر واقع شده است.

این نویسنده با بیان این که عیلام را به طور کلی به سه دوره عیلام قدیم، عیلام میانه و عیلام نو تقسیم می‌کنند گفت: اصولاً خوزستانی‌ها در سرزمین عیلام زندگی کرده‌اند و تمدنی برابر با تمدن بین النهرین (میان رودان) داشتند. آن‌ها مردمی بسیار صلح‌طلب، دین‌دار، فرهنگ دوست و اهل هنر بودند.

وی با اشاره به این که متأسفانه ایرانیان نسبت به این پیشینه کهن اطلاعات کمی دارند افزود: ما همواره ایران را از هخامنشیان به بعد می‌شناسیم. در حالی که ۳۰۰۰ هزار سال قبل از هخامنشیان تمدن داشته‌ایم و برابر با هخامنشیان فقط ۲۵۰۰ سال حکومت عیلام بوده که با حکومت آشور، سومر… برابری و مقابله می‌کرده و تعاملات فرهنگی بسیار مؤثری هم با آن‌ها داشته است.

صالح‌پور درباره کتاب “تاریشا” گفت: این کتاب اطلاعات کلی را درباره عیلام و سبقه و سابقه آن ابراز می‌کند و به دوران حکومت عیلام نو که جزو آخرین مرحله حکومت عیلام است می‌پردازد. از آن جایی که عیلامی‌ها قومی مذهبی بودند و اعتقادات مذهبی بسیاری داشتند معابدی چون چغازنبیل را در در دشت خوزستان ساختند و هنگامی که در کوهستان بودند معابدشان در کوهستان بود مانند اشکفت سلمان یا تاریشا که نام عیلامی آن است.

او اظهار داشت: اشکفت سلمان یا تاریشا یکی از معابد قدیمی نو عیلامیان یا همان عیلام نو است سابقه‌اش به ۲۸۰۰ سال پیش می‌رسد و در شهر ایذه کنونی قرار دارد. نام کتاب هم از این معبد گرفته شده است.

این نویسنده ادامه داد: در این معبد چهار نگار‌کند یا نقش‌نگاره وجود دارد که در آن تصویر شاه محلی ایذه، همسرش، وزیر و دختر و پسرش وجود دارد.

او با اشاره به ویژگی‌های کتاب “تاریشا” بیان کرد: از ویژگی‌های این کتاب که من به آن پرداخته‌ام این است که در این نگاره‌کندها تصویر کامل یک زن دیده می‌شود. زنی که همسر شاه است و نشان می‌دهد زنان در آن زمان از حقوق اجتماعی خوبی برخودار بوده‌ و منزلت و شأنیت اجتماعی داشته‌اند و آن‌ قدر شایستگی داشته‌اند که تصویرشان همراه با مردان بر آن جا حک شده است. بنابراین من می‌توانم ادعا کنم در این معبد قدیمی‌ترین تصویر زن را در مقام و منزلتش در معبد تاریشا داریم.

صالح‌پور خاطرنشان کرد: این کتاب اولین کتابی است که به طور ویژه راجع به این غار معبد نوشته شده است. در این یک غار معبد چندین هزار ساله چشمه آبی جاری است که نشان می‌دهد حیات و زندگی در آن جا جاری بوده است. غارها نخستین گالری‌های نمایشگاهی هستند و انسان‌ها سعی می‌کردند با ابزارها شکل‌هایی را در غارها از خود بر جای بگذارند.

او اضافه کرد: در این کتاب فصولی را به غار، آب و کوه اختصاص داده‌ام. عیلامیان معتقد بودند که کوه انسان را به خدا نزدیک‌تر می‌کند و آب نیز نماد تقدس است. کتاب” تاریشا” به طور ویژه هم پیمانی آب، کوه و غار را مطرح می‌کند و بخشی از کتاب نیز به زن در جامعه عیلامی اختصاص دارد.

وی خاطرنشان کرد: در این کتاب ترجمه و تفسیر کتیبه‌ها نیز آمده است. این ترجمه‌ها توسط یک آلمانی انجام شده است و توضیح می‌دهد که کتیبه‌ها توسط چه کسانی نوشته شده‌اند و درباره چه هستند.

این نویسنده با اشاره به دلیل رونمایی این کتاب در اشکفت‌سلمان ادامه داد: کتاب قبلی من در موزه ایران باستان رونمایی شد اما این کتاب چون راجع به اشکفت سلمان است تصمیم گرفتم آن را در دل همان غار رونمایی کنم که با استقبال بی‌نظیری روبه‌رو شد. با این رویکرد که کتاب‌ها را از جنبه سالنی به مقصد طبیعی خودش بازگردانیم.

او بیان کرد: این کتاب به نوعی تلاش و پژوهشی راجع به ایذه‌شناسی و خوزستان‌شناسی است و آن را در راستای معرفی هر چه بیشتر خوزستان نوشته‌ام. قبل از آن کتابی راجع به مرد شمی نوشته‌ام و کتابی که هم‌اکنون در حال نوشتن آن هستم کتابی است با نام “نارسینا” که به یک نیایشگاه مربوط است و آخرین مراحل نگارشی را طی می‌کند.

به گزارش ایسنا، کتاب “تاریشا” نوشته اردشیر صالح‌پور در ۱۴۰ صفحه در نشر الیما چاپ و منتشر شده است.

** عصر جنوب را در در تلگرام دنبال کنید… (کلیک کنید)