عصر جنوب: متاسفانه در کشور ما، به ویژه در استان خوزستان و در شهر اهواز وظیفه مدیریت تعمیر و نگهداری پل ها برعهده هیچ نهادی نیست و خراب شدن همه پل ها را داریم به چشم خود می بینیم / تاکنون این وظیفه نظارت بر پل ها برای کسی تعریف نشده بود و معاینات دوره ای وجود نداشت، تنها هنگام مشاهده مشکل در پل ها، معاونت فنی درجهت رفع آن اقدام می شد.
امروزه در کشورهای مختلف دنیا بخش عظیمی از بودجه صرف تعمیر و نگهداری پلهای سواره رو می گردد. از آنجا که پل ها از سرمایه های ملی می باشند، حفظ و نگهداری آنها همواره باید در اولویت دغدغه های شهرداری ها قرارگیرد. تحقیقات انجام گرفته در دنیا نشانگر آن است که تعویض یک پل حدود ۳۰ برابر ساخت یک پل جدید هزینه بردار است. اما از آنجایی که لزوم تعمیرات و نگهداری پلها بیش از ساختمان ها و سازه های دیگر آشکار گردیده است، و با توجه به آن که شهر اهواز به دلیل بهره مندی از موهبت رودخانه کارون در محدوده خود دارای پل های متعددی است، تعیین بازدیدهای دوره ای و معاینات فنی این پل ها که اکثرا قدیمی هستند از اهمیت بسیاری برخوردار است.

تمام پل های قدیمی اهواز باید از نظر استحکام بررسی شوند

عضو هیات مدیره سازمان نظام مهندسی خوزستان گفت: تمام پل های قدیمی شهر اهواز باید از لحاظ سازه ای، هیدرولیک آب و شمع ها مورد بررسی قرار گیرد.

مرادعلی واهبی در گفت و گو با خوزنیوز در رابطه با وضعیت پل های شهر اهواز اظهار داشت: اعتقاد من این است که باید برای تمام پروژه های عمرانی شهر یک واحد تعمیر و نگهداری در سازمان های مربوطه تاسیس شود تا رفتار این سازه ها مرتبا مورد ارزیابی و بهسازی قرار گیرد و اگر اشکال کوچکی ایجاد شد برطرف گردد.

وی افزود: در بسیاری از اوقات با اقداماتی کوچک و کم هزینه می توان از به وجود آمدن خسارات کلانی جلوگیری نمود؛ بطور مثال یکی از پل های خوزستان مدتی دچار فرسودگی و بحال خود رها شده بود و درنهایت ناچار شدند با صرف میلیاردها تومان پل جدیدی را جایگزین آن کنند.

این مهندس عمران با بیان این که چنین واحدی در شهرهای بزگی مانند اصفهان وجود دارد یادآور شد: نمی شود بگذاریم پروژه های عمرانی همچون پل ها به مرحله ازهم گسیختگی برسد و آن گاه تازه به فکر بیفتیم، زیرا در این حالت علاوه بر خسارت های هنگفت، ممکن است شهروندان نیز دچار حادثه شوند.

واهبی عنوان کرد: توصیه ما این است که در تمام پروژه های عمرانی مدیریت نگهداری و تعمیرات وجود داشته باشد تا در صورت ایجاد هرگونه ترک، فرسودگی جزئی، خرابی یک پیچ یا میلگرد مشکل برطرف شود و عمر مفید سازه افزایش یابد.

وی ادامه داد: می توان با این کار، عمرمفید پل ها را از حد تعیین شده چندین برابر افزایش داد، در حالی که در اهواز نه تنها این کار انجام نمی شود، بلکه در همان مدت زمان تعیین شده نیز دوام نمی آورند.

مسئول کنترل و نظارت ساخت و سازهای سازمان نظام مهندسی همچنین گفت: متاسفانه در کشور ما، به ویژه در استان خوزستان و در شهر اهواز وظیفه مدیریت تعمیر و نگهداری پل ها برعهده هیچ نهادی نیست و خراب شدن همه پل ها را داریم به چشم خود می بینیم.

واهبی افزود: هر پروژه عمرانی همانند بدن انسان نیازمند مراقبت و بررسی علایم و هشدارها است و درصورت غافل شدن از آن به یکباره از هم گسیخته می شود؛ این موضوع به ویژه در پل هایی که تحت حرکات دینامیکی قرار دارند (یعنی خودروها از روی آن عبور می کنند) اهمیت زیادی دارد.

وی به صرف سالانه میلیاردها تومان اعتبار در پروژه های عمرانی شهر اهواز اشاره و عنوان کرد: هزینه ای باید که برای نگهداری و تعمیر این پروژه ها اختصاص یابد درمقابل خسارات احتمالی بسیار ناچیز است.

این مهندس عمران ادامه داد: باور من این است که پروژه های عمرانی ما به دلیل هماهنگ نبودن عوامل مختلف در مراحل طراحی و اجرا، از استاندارد لازم برخوردار نیستند و به همین دلیل باید در نگهداری آن ها دقت بیشتری شود.

واهبی افزود: تمام پل های قدیمی شهر اهواز باید از لحاظ سازه ای، هیدرولیک آب و شمع ها مورد بررسی قرار گیرد و پل های تاریخی و باارزش شهر نیز مانند شهرهای بزرگ دیگر درصورتی که عمرشان به پایان رسیده، به محل پیاده روی مردم تبدیل شود.

معاینات پل ها باید سالانه باشد

رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان خوزستان گفت: وضعیت پل های اهواز به ویژه آن دسته از پل های دارای قدمت باید به طور سالانه از لحاظ استحکام و دوام مورد بررسی قرار گیرد.

سیروس رادکیا در گفت و گو با خوزنیوز دررابطه لزوم ایجاد یک واحد در شهرداری اهواز به منظور نظارت بر وضعیت پل ها اظهار داشت: شهرداری ها لزوما از چنین بستری برخوردار نیستند، اما می توانند با عقد قرارداد با مهندسین مشاور صاحب صلاحیتی که دارای تخصص سازه و پل سازی هستند وضعیت استحکام و دوام پل ها را از لحاظ سیستم سازه ای و باربری بررسی کنند.

وی افزود: سپس مهندسین مشاور مزبور گزارش اولیه خود را به کارفرما ارائه می دهند و سپس همان مشاور می تواند طرح مقاوم سازی و ترمیم را هم به شهرداری بدهد.

رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان خوزستان یادآور شد: پس از انجام این مراحل، شهرداری می تواند در جهت ترمیم پل از پیمانکاران مجری شرکت های دارای تخصص پل سازی استفاده کند.

رادکیا تاکید کرد: حتی در سازمان عریض و طویلی چون شهرداری تهران نیز واحد مجزایی برای بررسی پل وجود ندارد و برای نظارت بر این سازه ها، از مجریان و پیمانکاران استفاده می کند.

وی گفت: چیزی که مسلم است این است که برای هر سازه ای اعم از ساختمان یا پل یک عمر بهره برداری درنظر می گیرند و با نزدیک شدن به زمان پایان این دوره، بررسی تخصصی برروی سازه انجام می شود.

رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان خوزستان با اشاره به کشورهای پیشرفته دنیا درزمینه پل سازی عنوان کرد: درحال حاضر در این کشورها هنگام ساخت پل، حسگرهایی برای مانیتور کردن وضعیت پل در آن تعبیه می شود و دیگر از شیوه تعیین عمر مفید برای پل استفاده نمی شود.

رادکیا اظهارداشت: برخی پل های اهواز قدمت زیادی دارند و این مستلزم آن است که به طور سالانه مورد بررسی قرار گیرند.

نظارت منظمی بر استحکام پل ها وجود ندارد

معاون فنی و عمرانی شهرداری اهواز گفت: وارد شدن آسیب جدی به پل ها تاکنون مورد توجه نبود و وظیفه بررسی و معاینات دوره ای برای کسی تعریف نشده بود، تنها هنگام مشاهده مشکلی در پل ها در جهت رفع آن اقدام می شد.

محمدعلی دوایی فر در گفت و گو با خوزنیوز اظهار داشت: سازه های عمرانی هم چون پل یا پارکینگ طبقاتی دارای عمر مفید مشخصی نیستند بلکه عمر دوام و کارایی آن ها به نحوه مدیریت و برنامه ریزی مدیران شهری بستگی دارد.

وی افزود: مثلا اگر از جاده ساحلی اهواز عبور کنید در برخی نقاط که راه باریک تر است خودروها به پل سفید برخورد کرده و حتی میلگردهای پل از جا درآمده است که بسته به رسیدگی به مواردی از این قبیل یا بی توجهی به آن ها، عمر پل متغیر است و نمی توان عمر مفیدی را برای سازه تعریف کرد.

معاون فنی و عمرانی شهرداری اهواز خاطرنشان کرد: عمر سازه تابع نوع نگهداری از آن است، به طور مثال در پل های دوبی، همه پل ها با نوعی روکش نانو پوشانده می شود و در نتیجه از زنگ زدگی و تغییرات ظاهری جلوگیری شده و دوام پل افزایش می یابد.

دوایی فر دررابطه با نبود واحدی خاص که وظیفه نظارت بر وضعیت پل های شهر اهواز را بر عهده داشته باشد گفت: تاکنون این وظیفه برای کسی تعریف نشده بود و معاینات دوره ای وجود نداشت، تنها هرگاه معاونت فنی مشکلی را در پل ها مشاهده می کرد در جهت رفع آن اقدام می کردیم.

وی افزود: به طور مثال بتن کف پل سفید در مقطعی ریخته شده بود که با یک مرمت مجددا قابل استفاده شد؛ یا کابل های پل هشتم اهواز که یک پل کابلی است از پیاده روی پل به سرقت رفته است که ممکن است برای شهروندان خطر برق گرفتگی را ایجاد کند.

دوایی فر تاکید کرد: پل کابلی حتما نیازمند بررسی سالانه است و علاوه بر استحکام و کارایی پل، مواردی چون سیستم روشنایی پل حتما باید به طور مرتب مورد بررسی قرار گیرد.

وی سپس از تشکیل واحدی به نام واحد نگهداری ابنیه شهری در معاونت فنی و عمرانی شهرداری اهواز خبر داد و عنوان کرد: در این واحد ابنیه شهری از جمله پل ها، ساختمان های اداری و پارکینگ های طبقانی مورد معاینه مستمر قرار خواهد گرفت.

معاون فنی و عمرانی شهرداری اهواز افزود: تاکنون چنین واحدی وجود نداشت و اگر به این ابنیه آسیب جدی هم وارد می شد ممکن بود کسی توجهی نکند، اما در حال حاضر این واحد تشکیل شده و مشغول تعیین ساختار مناسب آن هستیم.

دوایی فر به مشکلات پیشین پل سوم اهواز که هم اکنون در حال تعریض است اشاره کرد و گفت: سرستون های این پل پیش از تعریض دچار آسیب هایی شده بود و در صورت مرمت نشدن، ممکن بود صدمات بیشتری به آن وارد شود که خوشبختانه با تعریض پل این موارد هم برطرف شد.

درحال حاضر هشت پل دارای کاربری در شهر اهواز وجود دارد و پل نهم نیز جنب پل سوم درحال احداث است. به غیر از دو پل ششم و هشتم (کابلی)، باقی پل ها بیش از ۱۷ سال و گاه عمری هشتادساله دارند که این موضوع اهمیت بازدیدهای دوره ای و معاینات مرتب از پل ها را نشان می دهد؛ چیزی که با جان شهروندان سروکار دارد و قابل اغماض نیست. نمی توان به امید این که تاکنون اتفاق ناگواری رخ نداده مسائل ایمنی را در پل های متعدد شهر زیبای اهواز درنظر نگرفت، اتفاقی که ممکن است یک بار رخ دهد.