عصر جنوب-  «اهواز بافت تاریخی ندارد.» این جمله از زبان شهردار منطقه یک اهواز کافی بود تا موجی از انتقاد و موضع‌گیری علیه این سخن در فضای مجازی و رسانه‌ای راه بیفتد. برخی از رسانه‌ها این سخن شهردار را «انکار تاریخ اهواز از سوی شهردار تاریخی‌ترین محله شهر» توصیف کردند.
«الیاس دره‌شویی» در نشست خبری خود مدعی شد اهواز بافت تاریخی ندارد. او به چند بنای تاریخی شهر اشاره کرد و افزود: من ۲۳ سال است معمار هستم و در اهواز بافت تاریخی نمی‌شناسم. آنچه می‌بینیم بافت فرسوده است. او همچنین اعلام کرد نقشه و نامه‌ای برای تعیین بافت تاریخی به او ابلاغ نشده است.
به گفته مسئولان میراث فرهنگی استان، نقشه بافت تاریخی شهرها به شهرداری‌ها ابلاغ شده، اما شهرداری اهواز همیشه وجود این نقشه را تکذیب کرده است. اهواز ۴۰ اثر ثبت‌شده در فهرست میراث ملی دارد؛ اما به گفته فعالان میراث فرهنگی، در بررسی مقدماتی ۲۵۰ بنای تاریخی در اهواز شناسایی شده است.
دره‌شویی در همان نشست خبری، مساحت بافت فرسوده اهواز را حدود ۱۳۰۰ هکتار عنوان کرد و گفت: بافت فرسوده در منطقه یک اهواز از سمت شمال به پل سیاه، از شرق به بلوار آیت‌الله بهبهانی، از جنوب به خیابان زند و از سمت غرب به رودخانه کارون محدود می‌شود. همچنین بخش‌هایی از منطقه یوسفی و خیابان امام شرقی بافت فرسوده تلقی می‌شود.
این اظهارات در حالی صورت گرفت که ۶ شهر خوزستان در سال ۸۷ به عنوان شهرهای دارای بافت تاریخی معرفی شدند که اهواز یکی از آن‌ها بود. مناطق یک، ۲ و ۷ اهواز بافت تاریخی دارند و بیشترین مساحت در منطقه یک قرار دارد.

شورا: بافت تاریخی نداریم
حجت‌الاسلام «کاظم سواری»، رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهر و مدیرعامل سازمان بهسازی و نوسازی اهواز، در تأیید اظهارات دره‌شویی گفته است: بافت تاریخی به آن معنای عام در اهواز تعریف نشده و بافت موجود، فرسوده محسوب می‌شود نه تاریخی.

منظور از واژه بافت تاریخی چیست؟
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان در واکنش به این موضوع می‌گوید: گفته شهردار منطقه یک درباره نبود بافت تاریخی در اهواز، نشان از بی‌اطلاعی وی دارد و من به دنبال تصحیح ذهنیت وی هستم.
«خسرو نشان» در گفت‌وگو با همشهری می‌افزاید: منظور از واژه بافت تاریخی، همان هویت شهری است. یکی از مشکلاتی که باعث‌شده بافت تاریخی مشخص و منسجمی نداشته باشیم، همین دیدگاه شهرداران است.
نشان می‌گوید: در شهرهایی مثل تهران، شاید آن‌قدری که شهرداری در موضوع حفظ آثار تاریخی تلاش می‌کند، اداره کل میراث فرهنگی ورود نمی‌کند؛ اما در اهواز این نگاه وجود ندارد.

بافت فرسوده و بافت تاریخی دو مقوله‌اند
کارشناس مرمت بنا و بافت معاونت میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان نیز در پاسخ به گفته شهردار منطقه یک به همشهری می‌گوید: در سال ۸۸ طی نامه‌ای از سازمان میراث فرهنگی کشور به استانداری و اداره کل میراث فرهنگی وقت خوزستان اعلام شد ۶ شهر آبادان، اهواز، شوشتر، دزفول، رامهرمز و بهبهان محدوده بافت تاریخی دارند که این نامه‌ها قطعا باید از طرف استانداری به ادارات مربوط ارسال شده باشد.
«مرجان شوشتری» می‌افزاید: در ۳۱ فروردین امسال هم اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان مجدداً برای یادآوری، ابلاغیه‌ای برای شهرداری هر شهر، معاونت عمرانی استانداری و اداره کل امور شهری استانداری ارسال کرد.
شوشتری می‌گوید: طبق نقشه و نامه ابلاغ‌شده موجود، بافت تاریخی اهواز منطقه عامری (شرق کارون) تا چهارراه زند (در مجاورت خیابان دکتر شریعتی یا سی متری سابق) را شامل می‌شود.
وی اضافه می‌کند: متأسفانه به دلیل بی‌توجهی و رشد سریع ساخت‌وساز در اهواز، بافت تاریخی شهر یکپارچگی خود را از دست داده است و در جای‌جای منطقه نشانی از آن را می‌بینیم.
این کارشناس ادامه می‌دهد: سال‌ها پیش به اشتباه بین بافت فرسوده و تاریخی تمایزی قرار داده نشد. تفاوت در این دو بافت به ارزش آن‌ها برمی‌گردد نه قدمتشان. در واقع پیشینه و سوابق فرهنگی و هنری یک بافت آن را بافتی تاریخی معرفی می‌کند.

ابلاغ نقشه بافت تاریخی اهواز به شهرداری‌ها
مدیرکل پیشین میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان نیز با اظهار تعجب از گفته شهردار منطقه یک، به همشهری می‌گوید: من متعجبم که چگونه شهردار منطقه یک، بافت تاریخی شهر را نمی‌شناسد؟ متأسفانه در بعضی از شهرداری‌ها نگاه به بافت تاریخی نگاه صحیحی نیست.
«افشین حیدری» می‌افزاید: شهر اهواز یکی از ۶ شهر استان است که بافت تاریخی دارد و این موضوع به صورت مستند به شهرداری‌ها اعلام شده است.
حیدری می‌گوید: هر مسئولی که این سند را رد کند، می‌تواند از سوی اداره کل میراث فرهنگی و دوستداران میراث فرهنگی مورد شکایت قرار گیرد.

هسته مرکزی شهر تاریخی است
مدیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اهواز نیز در واکنش به سخنان شهردار منطقه یک اهواز، این اظهار نظر را توهین به تاریخ شهر اهواز می‌داند و می‌گوید: مناطق منبع آب، پارک کوهساران و مکان‌های خانه ماپار، هتل قو، خانه دادرس، معین التجار و سرای عجم از آثار تاریخی این شهر و گویای تاریخی بودن بافت اهواز به ویژه در هسته مرکزی شهر است.
«علیرضا جلیلی‌نیا» می‌افزاید: در هسته مرکزی شهر اهواز در خیابان‌های سی متری شریعتی و ۲۴ متری آزادگان بافت تاریخی دوره قاجار و صوباط و حمام‌های قدیمی وجود دارد.
جلیلی‌نیا تأکید می‌کند: شهرداری اهواز مانند سایر کلان‌شهرهای کشور باید در زمینه احیای این مناطق همکاری کند و به جای اینکه بافت‌های تاریخی را بافت فرسوده اعلام کند، در کنار میراث فرهنگی بماند و کار کند.

یک سؤال
با شنیدن سخنان مدیرکل پیشین و مدیرکل فعلی میراث فرهنگی استان، مدیر میراث فرهنگی اهواز و کارشناس مرمت بنا و بافت معاونت میراث فرهنگی استان و نیز مرور سخنان شهردار منطقه یک اهواز این سؤال پیش می‌آید که ناهماهنگی بین متولیان اصلی نگهداری و احیای آثار تاریخی شهر چگونه و چرا شکل گرفته است؟ و این که چرا هویت شهر مهمی مثل اهواز باید این طور سرگردان باشد و روزبه‌روز کم‌رنگ‌تر شود؟

گزارش از: فاطمه یارعلی