عـصــر جـنــوب| asrejonoob.ir: حج یکی از مناسک مهم و عبادی مسلمانان به شمار می‌آید و سالانه ده ها هزار ایرانی با حضور در کشور عربستان به ادای فریضه الهی حج می‌پردازند.

از سویی ایران و عربستان دو رقیب مهم منطقه‌ای هستند در که چند دهه گذشته فراز و فرودهای بسیاری در روابط سیاسی این دو کشور رخ داده است. به رغم مذهبی بودن فریضه حج و تفکیک آن از روابط سیاسی دو کشور، مراسم حج بی تاثیر از روابط این دو کشور نبوده و هرازگاهی اختلافات سیاسی، موضوع حج را تحت تاثیر قرار داده که تنش دیپلماتیک در سال ۱۳۲۲، حادثه کشتار حاجیان ایرانی در روز برائت از مشرکین در سال ۶۶ و البته کشتار خونین فاجعه منا در سال ۹۴ از آن جمله می باشد.

فاجعه منا و قربانی شدن بسیاری از حاجیان ایرانی در عربستان علاوه بر افزایش اختلافات سیاسی باعث شد اعزام حاجیان از ایران به عربستان در سال ۹۵ متوقف شود و حتی بحث‌هایی در محافل عمومی و شبکه های اجتماعی مبنی بر تعطیلی حج مطرح شد، اما در این میان فارغ از اختلافات سیاسی، موضوع حج موضوعی مهم و فریضه ای غیرقابل ترک در میان علمای اسلام به شمار می‌آید و انتظار می‌رفت با رفع اختلافات و تسهیل شرایط حضور ایرانیان در مراسم حج با حفظ کرامت و عزت ایرانی، مقدمات آن فراهم شود.

خوشبختانه در دو سال گذشته این موضوع مهم با تدبیر و درایت دولت و دستگاه دیپلماسی و سایر مسئولان مرتبط با حج انجام شد و مذاکرات متعددی میان طرفین برگزار شد. بنا بر آمار در حج امسال بیش از ۸۵ هزار ایرانی به مکه و مدینه اعزام شده‌اند و در حالی که به روزهای پایانی مراسم حج نزدیک می‌شویم خوشبختانه براساس نقل قول حجاج رفتار عربستان با آنها مکرمانه بوده وهیچ ،حادثه ناگواری برای حاجیان رخ نداده و دولت عربستان بنا بر تعهد و توافقی که با مقامات ایرانی داشته، شرایط مطلوب تری را برای ایرانیان فراهم کرده است.

دیپلماسی تنش‌زدای دولت یازدهم و دوازدهم، باعث شکل گیری این فضای مساعد و تسهیل شرایط حج، بوده است. در حالی که برخی نابخردانه در دوران اختلافات دو کشور به دنبال تشدید شرایط و ملتهب کردن فضا بودند و برخی رفتارها نیز هزینه‌های مضاعفی را در عرصه‌های بین المللی بر ایران وارد کرده بود، دستگاه دیپلماسی با منطق و استفاده از زبان دیپلماسی، سیاست تنش‌زدایی را در پیش گرفت؛ ملاقات و مصافحه کوتاه ظریف و عادل جبیر همتای عربستانی ظریف در حاشیه نشست کمیته اجرایی سازمان همکاری‌های اسلامی در استانبول در ماه گذشته را نیز می توان در همین راستا تفسیر کرد که باعث تعدیل فضای اختلافات و جلب همکاری بیشتر برای تامین منافع ملی و امنیت حاجیان ایرانی گردید.

بدیهی است حفظ کرامت و عزت شهروندان ایرانی یکی از وظایف اصلی دولت و حاکمیت است، اما این مهم با رفتار توام با عقلانیت، منطق، مذاکره و درنظر گرفتن مصالح عمومی و منافع ملی امکان پذیر است؛ قائل بودن به مذاکره نه به معنای کوتاه آمدن از اصول و منافع ملی بلکه نیل به همان منافع با زبان گفتگو و تفاهم است. موضوع نحوه تعامل با عربستان به عنوان یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین کشورهای اسلامی و حج به عنوان یکی از مهم‌ترین فرایض دینی می‌طلبید که با منطق و ظرافت بیشتری از سوی مسئولان کشور دنبال شود و خوشبختانه رویکرد ایران در ماجرای حج نشان داد این منطق می تواند در سایر عرصه ها نیز به کار گرفته شود.