انتخاباتمجلسدهم؛ رقابتی بزرگ در راهست
عصر جنوب: فرشاد اعظمی در روزنامه آرمان نوشت: بیش از دو سال راه نرفته تا مجلس دهم باقیست. اما خیلی وقت است که جریانهای سیاسی چه اصلاحطلب و چه اصولگرا فعالیت خود را آغاز کردهاند. حرکتی پنهان که هر از گاهی با چند سخنرانی و مصاحبه برملا میشود. از یک سو تکاپوی پایداریها برای برگزاری همایش وحدت اصولگرایی و همچنین اخذ جواز فعالیت حزبی و از سویی دیگر سخنان اخیر محمدرضا عارف، رئیس بنیاد ایرانیان به همراه سخنان حمیدرضا جلاییپور تمام فرضیهها را تایید میکند که رقابتی بزرگ در راه است.
رقابتی که عارف از آن فتح بهارستان و جلاییپور حضور در بهارستان را معنای پیروزی میداند تا در مقابل اردوگاه اصولگرایان نیز جهت حفظ بهارستان چارهای برای وحدت خود بیندیشد. با این حال هنوز هیچ کدام آمادگی کافی را برای این رقابت ندارند. از یک سو اختلاف نظر هرچند سطحی اصلاحطلبان در هدفگذاری برای حضور در بهارستان و از سوی دیگر تندروی پایداریها در اردوگاه اصولگرایی چنین به نظر میرساند که هنوز به همان اندازه ۲ سال و چند ماه تا انتخابات زمان باقیست و نمیتوان آینده آن را حداقل تا امروز ترسیم کرد.
حیات دوباره اصلاحطلبان پس از انتخابات
انتخابات ریاستجمهوری و پیروزی روحانی پس از ائتلاف با اصلاحطلبان یک دم مسیحایی به پیکره اصلاحات بود. جریانی که به مدت هشت سال در تنگنایهای مختلف سیاسی و جناحی از سوی اقلیت تندرو و البته نزدیک به دولت قرار گرفته بود، اصلاحات را بعد از دوران هشت ساله ریاستجمهوری سیدمحمد خاتمی در یک انزوای قرار داد؛ انزوایی که اگرچه در بدنه اجتماعی جایگاه خود را حفظ کرده بود ولی بهدلیل نبودن در میدان رقابتهای سیاسی تا جایی پیش رفت که برخی اصولگرایان تندرو از آن بهعنوان یک جریان تمام شده یاد کنند؛ ادعایی که آمدن روحانی و حضور دوباره چهرههای اصلاحطلبی در کابینه و میدان سیاست، باطل شد. حیات دوباره اصلاحطلبان دقیقا آغاز رقابتی جدید بین اصولگرایان و اصلاحطلبان بود. جایی که جلسات رای اعتماد، طرح سوالات و البته استیضاحها به ابزاری برای تقابلها شد تا اهمیت بهارستان و قدرت آن دوباره برای همه چشمنواز شود.
خیز اصلاحطلبان برای بهارستان
بعد از یک دوره غیبت در رقابت انتخاباتی حالا زمان خیز دوباره اصلاحات برای تصاحب کرسیهای مجلس آغاز شده است. رایزنیهای مقدماتی و البته پنهان برخی اصلاحطلبان حول مجلس دهم و نحوه حضور در انتخابات اگرچه به مرحله جدی و رسمی نرسیده ولی خبر از یک حضور جدی دارد. تاجایی که محمدرضا عارف، رئیس بنیاد امید ایرانیان، راهبرد اصلی اصلاحطلبان در انتخابات مجلس دهم، پیروزی و به دست آوردن اکثریت کرسیهای این مجلس دانسته است. چراکه اعتقاد بر این دارد که ترکیب مجلس نهم را فراگیر نیست و تاکید دارد ترکیب مجلس آینده باید فراگیر باشد و به نفع جوانان و زنان تغییر کند. به گفته او، اصلاحطلبان سال ۹۳ را سال تدوین راهبردها قرار داده و سال ۹۴ وارد فاز شناسایی کاندیداها و چگونگی به اجماع رسیدن، میشوند.
زمان اجماع را نیمه اول سال آینده و زمان ائتلاف را نیمه دوم سال آینده میداند و تاکید میکند که بهطور همزمان اجماع و ائتلاف را در دستور کار داریم. حمیدرضا جلاییپور دیگر عضو فعال جریان اصلاحطلبی در نظری نسبتا متفاوت اما هم جهت با سخنان عارف نیز تاکید داشته است: « سیاست محورهدف کوتاهمدت اصلاحطلبان عملکرد موفق در انتخابات مجلس شورای اسلامی و خبرگان در دو سال آینده است. هدف اصلاحطلبان در این آینده نزدیک ایجاد مجالسی با اکثریت اصلاحطلبی نیست بلکه اصلاحطلبان کوشش میکنند مجالسی تشکیل شود که تعداد تندروها آنها کمتر باشد تا دولت بتواند با همکاری مجلس در جهت حل معضلات جامعه گامهای مؤثرتری را بردارد. به اعتقاد او لازم است تا اصلاحطلبان با استفاده از تجربه شورای هماهنگی اصلاحات و تجر به موفق شورای مشاوران اصلاحطلب مجلسی با اکثریتی از میانه روهای اصولگرا، اعتدالگرا و اصلاحطلب شکل بگیرد. در ضمن این حرکت در چارچوب حرکت بلندمدت اصلاحطلبان به سوی نظام چندحزبی و رقابتی نیزهست.
رقابت بر سر بهارستان
کرسیهای مجلس شورای اسلامی همیشه حکم یک فرصت طلایی برای اثبات بازندگان ریاستجمهوری و البته پیشروی و اقتدار دوباره برندگان پاستور داشته است. رقابتی که طی تحولات چند سال اخیر از یک پیچیدگی و اهمیت دوچندانی برخوردار شده است. عدم حضور اصلاحطلبان در انتخابات دوره نهم مجلس شورای اسلامی فرصت مناسبی را فراهم کرد تا مجلس نهم یک صحن تماما اصولگرا داشته باشد. در نتیجه فارغ از قدرت و نفوذ اصولگرایان در پاستور، بهارستان دومین سنگری بود که جریان اصولگرایی در آن قدرتنمایی میکرد ؛ سنگری که اکنون به زعم حضور تندروهای اصولگرا یک مانع بر سر راه دولت رنگ باخته است.
مانعی که هرچند اصلاحطلبان و اصولگرایان میانهرو سعی بر رفع آن دارند ولی تاکنون هزینههای زیادی بر دوش هم اصولگرایان و هم پاستورنشینان گذاشته است. به همین دلیل است که جدای از فرصت همیشگی این شرایط کنونی و زمانی است که تغییر در ترکیب نمایندگان بهارستان را اولویت چه جناح اصولگرایی و چه اصلاحطلبی قرار داده است. با این تفاوت که اصولگرایان بهعنوان مدافعان بهارستان علاوه بر پیروزی بر اصلاحات در بهارستان ماموریت ویژه دیگری برای حفظ جایگاه و شان خود، یعنی خروج تندروها و مدعیان اصولگرایی در پیش گرفتهاند. چراکه به اعتقاد آنان جریان اصولگرایی طی سالیان اخیر در دو جبهه رقابت با اصلاحطلبان و رقابت با پایداریها فعالیت داشته و اکنون زمان آن رسیده تا اصولگرایان بدون حضور مدعیان اصولگرایان و تندروها یک آرامش نسبی پیدا کنند.
رقابت اصولگرایان با پایداریها
پایداریها که به لحاظ عمر سیاسی و حضور در مجلس خوشاقبالترین طیف کنونی بهارستان هستند. پس از اتمام دوران ریاست محمود احمدینژاد و به دنبال آن وحدت نسبی اصولگرایان و اصلاحطلبان به منظور حل مشکلات کشور بیش از هر زمان دیگر خود را در معرض حذف سیاسی میبینند. به همین منظور سناریوی قابل پیشبینی همایش وحدت اصولگرایی را در نظر گرفتند تا مقبولیت خود را بین اصولگرایان بدست آورده و جایی در لیستهای ائتلافی مجلس دهم پیدا کنند. اما سابقه کوتاه سیاسی، سیاستهای تندروانه، نقشآفرینی در تخلفات دولت گذشته و در نهایت مقابله با دولت یازدهم به منظور حلنشدن مشکلات کشور باعث شده تا جایی بین اصولگرایان خوش نام و برجسته نداشته باشند.
اصولگرایانی که اکنون سعی بر انسجام داخلی خود داشته اما در عین حال نمیخواهند این انسجام را به هر قیمتی و مشخصا حضور تندروها عملیاتی کنند چون اعتقاد بر آن داشته که پایداریها صدمات جبرانناپذیری به بدنه اصولگرایی وارد کردهاند. ادعایی که در تایید آن اعضای حزب موتلفه اسلامی تصمیمات خودسرانه پایداری را یک تهدید دوباره برای خود خوانده و ضرورتی برای استمرار حضور این جریان در اردوگاه اصولگرایی با این روند نمیبینند. با این وجود اعضای پایداری همچون بهرام بیرانوند که سعی در توجیه این اختلافات دارند و نمیخواهند به انزوایشان در اردوگاه اصولگرایان ریشهدار و باسابقه اعتراف کنند، گفتهاند: «خواست جریان فتنه این است که نیروهای ارزشی و ولایتمدار به یکدیگر مشغول شوند و وحدت خود را از دست بدهند.»