عصر جنوب/ asrejonoob.ir: هنوز مدت زیادی از بازپس‌گیری ۱۰۸ اثر محوطه‌ تاریخی چغامیش از مؤسسه‌ شرق شناسی شیکاگو نگذشته که یک دوستدار میراث فرهنگی در گفت‌وگو با یک سایت خبری ـ تحلیلی از تخریب تپه‌ای در این محوطه باستانی خبر می‌دهد.

به گزارش ایسنا، عضو انجمن دوستداران میراث فرهنگی خوزستان در این باره اظهار داشت: در ۲۰۰ ‌متری تپه‌ قفیلی به تپه‌ باستانی چغامیش سر زدیم. چندین کانال آب کشاورزی روی این تپه‌ تاریخی احداث کرده بودند؛ تپه‌ای که هلن کانتور پس از کاوش‌های چغامیش درباره‌ آن گفته بود «جایی که سپیده‌ دم تاریخ از آن ‌جا سر زده» حالا ترانشه‌های دهه‌ ۳۰ و ۴۰ آن باز و آب وارد لایه‌های زیرین آن شده است. تکه‌های این محوطه تبدیل به زمین کشاورزی شده و دیگر از تپه نیمه‌ جانی بیشتر باقی نمانده بود.

مجتبی گهستونی افزود: تپه‌ باستانیِ تکه‌تکه‌ شده همان است که ماه پیش اشیای تاریخی آن از مؤسسه‌ شیکاگو به ایران بازگشت. این اشیای تاریخی حدود ۸۰ سال پیش از تپه‌های چغامیش در خوزستان کشف شده بود. عامل کشف این اشیا مؤسسه‌ شرق‌شناسی دانشگاه شیکاگو آمریکا بود که قرار شد ۲۶۴ شی‌ باارزش از جمله لوح‌های گلی یا گل‌نوشته‌های چغامیش برای مطالعه و رمزگشایی از نوشته‌های پیش از تاریخ به این مؤسسه امانت داده شود.

این در حالی است که مدیر میراث فرهنگی دزفول با بیان این که تپه مذکور ارزش چندان باستانی نداشته است در این باره گفت: در دزفول و کل خوزستان پر است از تپه‌های باستانی و همه آنها اصولا باستانی نیستند چراکه برخی خاک‌هایی بوده‌اند که به وسیله آب و باد جابه‌جا شده‌اند.

غلامعلی باغبان‌زاده افزود: تپه مذکور جزو تپه‌های اقماری محوطه اصلی چغامیش است که به اندازه یک خاکریز کوتاه ولی با امتداد طولانی بوده که بدون مجوز‌های قانونی از میراث تسطیح شده است.

باغبان گفت: این محوطه ۵۰۰ متر از تپه اصلی چغامیش فاصله دارد و آسیبی به تپه چغامیش نرسیده است. برخی موضوع را بی‌جهت بزرگ می‌کنند.

به گزارش ایسنای خوزستان، شایسته است مسؤولان و مدیران ارشد و کلان میراث فرهنگی کشور از کنار وقوع چنین اتفاقاتی سهل‌انگارانه نگذرند و با انجام بررسی‌های کارشناسانه صحت و سقم موضوع را روشن کنند. یادمان باشد تن تازیانه خورده تاریخ و میراث ما بیش از این توان تاوان پس دادن ندارد.

***

چغامیش شهری از دوران پیش از اختراع خط است و قدمت آن به حدود ۳۴ قرن پیش از میلاد می‌رسد. چغامیش را باید نخستین مرکز در ایران دانست که خط و کتاب اول بار در آن جا ظاهر شده است. وجود چنین تپه‌های باستانی در شهرستان دزفول سبب شده که دزفول را شهری از سپیده دم تاریخ بنامند.

هلن کانتور درباره کاوش‌های چغامیش در موزه ایران باستان و در سال ۱۳۵۱ سخنرانی با نام «شهری در سپیده دم تاریخ» ایراد کرده و در آن به این مطلب اشاره کرده است:

«در این تپه این واقعیت نهفته است که از هفتمین هزاره پیش از عصر جدید تا شکوفایی کامل تمدن شوش فرهنگ‌هایی در این منطقه بی‌وقفه جانشین یکدیگر بوده‌اند. از قاعده تا راس این تپه ۱۵ لایه روی هم قرار گرفته است. بر خاک زرین آثاری از فرهنگ و تمدن و مدنیت در ۹ هزار سال پیش به چشم می‌خورد. این انسان‌ها چگونه می‌زیسته‌اند؟ درباره اینان نمی‌توان گفت عیلامی بوده‌اند. مردم این شهر کوچک هفت هزار سال قبل از میلاد از کشاورزی و دامپروری گذران می‌کردند.»

محوطه‌ تاریخی چغامیش در ۱۳۴۴ با شماره‌ ۴۸۷ ثبت ملی شده است.