مدیرعامل سازمان آب و برق استان: خوزستان ۱۹ سال است که با خشکسالی هیدرولوژیکی مواجه است
عصر جنوب | مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان گفت: در حال حاضر ۱۹ سال است که در حوضه‌های پنجگانه کارون، دز، کرخه، مارون و رودخانه زهره با خشکسالی هیدرولوژیکی مواجه هستیم که شاخص آن میزان آورد آبی است که پشت مخازن سدها نگهداری می‌شود.
محمدرضا شمسایی در اولین سمینار ملی مدیریت منابع آب و سازگاری با خشکسالی که امروز، ۱۱ مهرماه در اهواز برگزار شد، اظهار کرد: امیدوارم نتایج این سمینار راهکارهایی برای حل مشکلات و مسائل ما باشد. گفته می‌شود که تبعات خشکسالی از زلزله نیز بیشتر است و در سالی که گذشت تبعات این خشکسالی را در جامعه دیدیم.
وی افزود: در حال حاضر ۱۹ سال است که در حوضه‌های پنجگانه کارون، دز، کرخه، مارون و رودخانه زهره با خشکسالی هیدرولوژیکی مواجه هستیم که شاخص آن میزان آورد آبی است که پشت مخازن سدها نگهداری می‌شود. در ۲۰ سال گذشته با دو خشکسالی قابل توجه مواجه بوده‌ایم که در ۱۰۰ سال گذشته بی‌سابقه بوده است. خشکسالی اول در سال آبی ۸۷-۸۷ رخ داد و خشکسالی دوم نیز سال گذشته بود.
مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان گفت: خشکسالی سال ۸۷ با خشکسالی سال ۹۶-۹۷ تفاوت داشت. چراکه در سال ۸۷ در اواسط دوره خشکسالی‌ها بودیم اما امروزه تداوم خشکسالی‌ها موجب فشار بیشتری به جامعه شده است. تفاوت دوم نیز این است که سال قبل از خشکسالی سال ۸۷ یکی از پرآب‌ترین سال‌های ما بوده است. در صورتیکه که سال قبل از سال آبی ۹۶-۹۷ هم، در خشکسالی بودیم.
شمسایی ادامه داد: این مسأله موجب شد بر شدت خشکسالی ما افزوده شود. همچنین با وجود خشکسالی‌ها در ۱۰ سال اخیر، بر میزان تقاضای آب به شدت افزوده شده است. یکی از اصلی‌ترین دلایل آن نیز این است که ساده‌ترین راه تامین معیشت برای مردم کشاورزی است چراکه کسب و کار کوچک و جدی چندانی در استان وجود ندارد و میزان کشت پاییزه و تابستانه ما به همین دلیل به شدت بالا رفته است.
وی تصریح کرد: یکی از اقدامات استان تاسیس واحدی بود که از اطلاعات سازمان‌های بین‌المللی استفاده کند و شرایط ما را در آینده پیش بینی کند. ما خشکسالی سال ۹۷ را از مرداد سال گذشته پیش بینی کرده بودیم و از همان زمان به مسئولان استان اطلاع می‌دادیم که سال آینده شرایط سختی را پیش رو خواهیم داشت.
مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان گفت: برنامه‌ریزی مدیریت آب در پنج حوضه آبی استان باید با استفاده از تجربیات سازمان و با استفاده از مدل‌های نرم‌افزاری، پیش بینی‌های مختلف و به خصوص پیش بینی‌های هیدرولوژیکی انجام شود و بر اساس این مدل‌ها اقداماتی که می‌خواهیم انجام دهیم را باید برنامه‌ریزی کنیم.
شمسایی افزود: یکی از کارهای دیگری که انجام دادیم سه برابر کردن گروه‌های گشت و بازرسی سازمان برای جلوگیری از برداشت‌های غیر مجاز آب در استان بود. همچنین احداث بند خاکی در رودخانه کارون نیز از دیگر اقدامات مهم ما بود. با احداث این بند می‌توانیم از آب کارون استفاده کنیم. این بند اواخر خرداد و اوایل تیرماه اجرا شد. همچنین خط دوم آبرسانی غدیر نیز راه‌اندازی شده است. اعتبارات این طرح ۱۵ فروردین ماه سال ۹۶ توسط دولت تصویب شد و ما درسال ۹۷ توانستیم خط دوم طرح که ۹۰ کیلومتر بود افتتاح کنیم.
وی خاطرنشان کرد: افتتاح خط دوم طرح آبرسانی غدیر کار بسیار بزرگی بود که توسط قرارگاه خاتم‌الانبیاء انجام شد. افتتاح این طرح موجب شد پایداری آب در آبادان و خرمشهر افزایش پیدا کند. در گذشته با کمترین مشکل، آب این دو شهرستان سه یا چهار روز قطع می‌شود.
مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان تصریح کرد: بسیاری از شهرهای ما با مشکل کمبود آب مواجه هستند. اما به دلیل کمبود اعتبارات نمی‌توانیم اعتبارات بسیاری از طرح‌های اساسی مناطق را حتی در میان‌مدت تأمین کنیم. به دلیل خشکسالی میزان آب ورودی رودخانه‌ها کاهش پیدا کرده و همین مسأله موجب کاهش کیفیت آب در رودخانه‌ها شده است. به گونه‌ای که کیفیت آب در بسیاری از رودخانه‌ها مناسب شرب نیست. به همین دلیل مجبوریم بسیاری از طرح‌های اضطراری را در روستاها افتتاح کنیم تا بتوانیم آب این روستاها و شهرها را تأمین کنیم.
شمسایی افزود: میانگین آورد آب ما امسال منفی ۶۳ درصد بود. در سال نرمال ما ۳۷ درصد آورد آب داشتیم. البته این عدد میانگین تمام رودخانه‌ها است. به طور مثال در رودخانه زهره، آورد آب ما منفی ۹۷ درصد، در مارون منفی ۷۲ درصد، در کارون بزرگ نیز منفی ۶۱ درصد بود. برخی می‌گویند که این مسأله ناشی از احداث سدها است. اما این درست نیست.
وی ادامه داد: این اعداد شدت خشکسالی را نشان می‌دهد. در حوضه کرخه ما منفی ۳۷ درصد کاهش ورودی داشتیم. البته وضعیت این حوضه نسبت به سایر مناطق بهتر است. به همین دلیل ما فکر انتقال آب از کرخه به کارون بودیم. ابتدا در کانال توانا که در بالادست اهواز است، این تصمیم گرفته شد. ما مجبور بودیم این کار را روی کانال سلمان انجام دهیم. در حال حاضر این طرح به اتمام رسیده و امکان انتقال آب از کرخه به کارون وجود دارد. در حال حاضر حوضه کرخه نیز به دلیل کشت‌های شلتوک که امسال در دشت آزادگان انجام شده است، وضعیت چندان مناسبی ندارد.
مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان افزود: از اقدامات دیگری که انجام دادیم، تأمین آب نخیلات آبادان و خرمشهر به صورت موجی بود. به شکلی که در چند مرحله به نخیلات آبادان و خرمشهر آب رساندیم. نخلداران ما اقشار پردرآمد نیستند. باعث تأسف است که آب رودخانه اروند که تأمین کننده آب نخیلات آبادان و خرمشهر بود، از آب دریا شورتر شده است. متوسط شوری آب در خلیج فارس بین ۴۵ تا ۴۸ هزار است، در اروندرود این میزان به ۵۶ هزار نیز رسیده است. البته این اتفاق برای مدت طولانی رخ نداده است.
شمسایی گفت: ایجاد یک مرکز مانیتورینگ برای رصد کردن اطلاعات مربوط به وضعیت آب به صورت آنلاین یکی دیگر از اقدامات انجام شده است. در حال حاضر با داشتن بیش از ۳۰۰ ایستگاه هیدرومتری و هواشناسی از تمام رودخانه‌های استان به صورت لحظه‌ای اطلاعات مربوطه را داریم. این مسأله کمک زیادی برای کنترل آب به ما می‌کند. همچنین ما در همین شرایط خشکسالی نیز ما توانسته‌ایم آب هورالعظیم را تأمین کنیم. خشکسالی در تالاب تبعاتی دارد که ما توانستیم از آن جلوگیری کنیم.