پیمان حسیبی، عضو هیات علمی دانشکده کشاوزری دانشگاه شهید چمران اهواز، در جلسه پروژه تثبیت کانون‌های بحرانی مولد ریزگردها با رویکرد تولید انرژی خورشیدی که روز چهارشنبه (۹ اسفند) در این دانشگاه برگزار شد، اظهار کرد: ما نباید انتظار داشته باشیم تمام مشکلات را دولت حل کند به همین دلیل یک تیم تشکیل دادیم و این طرح را در شورای فناوری دانشگاه شهید چمران اهواز به ثبت رساندیم.

وی افزود: به دنبال این هستیم که این تهدید را به فرصت و کانون‌های بحرانی را به قطب‌های اقتصادی تبدیل کنیم. همچنین بدون تاثیرپذیری از هر گونه تنش در خارج از مرز‌ها، قابلیت انعطاف دارد و می‌تواند مایحتاج خود را مبتنی بر پدافند غیرعامل تامین کند.

عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز ادامه داد: جهت وزش، بخشی از بادهای غالب از غرب و جنوب غرب است که معمولا کانون‌های فرامرزی را فعال می‌کنند؛ اما بخش زیادی از بادهایی که در منطقه با سرعت‌های بالا می‌وزند از جنوب و جنوب شرق اهواز است که به دلیل بافت ریز می‌تواند کل کشور را تحت تاثیر قرار دهد.

حسیبی افزود: در فصول سرد سال عمده گرد و خاکی که اهواز را متاثر می‌کند، از کانون‌های بحرانی جنوب و جنوب شرق اهواز است. آنچه که از فرای مرز‌ها یا کانون‌های غرب اهواز برمی‌خیزد با آنچه از این کانون‌ها می‌‌آید قابل مقایسه نیست که اهمیت این موضوع را می‌رساند که ما با معضل جدیدی که گرد و خاک در فصول سرد سال است، مواجه هستیم.

وی با بیان اینکه این طرح یک طرح هزار هکتاری در بلوک‌های ۹۰ هکتاری است، گفت: دو خصوصیت این مجموعه این است که آب خودش را تامین می‌کند و همچنین تمام انرژی مورد نیاز خود را تامین می‌کند و یک قطب اقتصادی را تشکیل می‌دهد.

عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز عنوان کرد: ۱۰۰ هکتار از این مجموعه برای احداث دستگاه‌های آب شیرین کن صنعتی قرار داده شده است که این توانایی را دارند که در روز با ورودی ۶ هزار و ۶۰۰ مترمکعب و خروجی ۳ هزارر و ۳۰۰ مترمکعب در هر بلوک ۹۰ هکتاری، در کل مجموعه بلوک‌های یازده‌گانه، بیش از ۱۳ میلیون مترمکعب آب را در سال شیرین‌سازی کند.

حسیبی افزود: آب شیرین از دستگاه‌های آب شیرین کن وارد حوضچه‌های پرورش ماهی می‌شود. در مجموع ۱۱۰ استخر پرورش ماهی با گجایش ۱۶۰ مترمکعب پیش‌بینی شده است. خروجی آب از حوضچه‌ها نیز وارد بخش کشاورزی خواهد شد و این تصفیه بیولوژیکی آب باعث تولید محصول می‌شود و این آب دوباره به سمت دستگاه‌های آب شیرین کن هدایت می‌شود. خروجی آب حوضچه‌های پرورش ماهی نیز به سمت حوضچه‌های تبخیر هدایت می‌شود و موجب تولید نمک صنعتی می‌شود.

عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز افزود: همچنین در سطح ۲۰۰ هکتار نیروگاه خورشیدی نصب خواهد شد که توان تولید بیش از ۱۰۰ مگاوات انرژی خورشیدی را دارند.

همچنین فروغ دلدار، همکار این طرح در بخش اقتصادی، عنوان کرد: در این پروژه ما پنج محصول داریم که به صورت انرژی الکتریکی‌، آب کشاورزی‌، علوفه‌، تولید چوب و الوار و همچنین پرورش آبزیان هم‌زیست با محیط وجود دارند. در بخش انرژی الکتریکی ما به سرمایه ثابت اولیه در حدود ۴۵۰ میلیارد تومان نیازمندیم تا بتوانیم هزینه‌های جاری سالیانه را حدود ۵۰۰ ملیون تومان براورد کنیم. همچنین برای تولید آب کشاورزی موردنیاز، سرمایه ثابت اولیه حدود سه میلیارد تومان احتیاج است و هزینه‌های جاری سالیانه براورد شده در این مورد حدود ۱۰۰ میلیون تومان است.

وی با بیان اینکه برای تولید علوفه نیازمند سرمایه ثابت اولیه یک میلیارد تومان و برای تولید الوار و چوب حدود سه میلیارد سرمایه ثابت اولیه نیاز است، گفت: در بخش آبزیان آبی سرمایه‌ای در حدود هشت میلیارد تومان براورد شده است. پیش‌بینی کرده‌ایم که هزینه‌های جاری سالیانه برای پرورش آبزیان چیزی در حدود سه میلیارد تومان باشد؛ به طوری که در بخش اول برای ۴۵۰ میلیارد تومان هزینه‌ی اولیه که در نظر گرفته شده است، یک نیروگاه صد مگاواتی تاسیس میشود که می تواند فروشی معادل ۱۲۱ میلیار تومان به صورت سالیانه داشته باشد‌.

دلدار ادامه داد: در بخش تهیه آب کشاورزی، در حدود ۱۳ میلیون مترمکعب آب کشاورزی تولید خواهد شد که برای آن فروشی معادل ۱۰۰ میلیارد تومان پیش بینی شده است. برای تولید علوفه نیز ایجاد ظرفیتی معادل با سه هزار تن را پیش‌بینی کردیم و فروش این محصولات معادل یک میلیارد تومان پیش‌بینی شده است. تولید چوب و الوار نیز با ظرفیتی حدود هشت‌هزار مترمکعب، فروش سالیانه معادل ۱۱ میلیارد تومان خواهد داشت. همچنین پرورش آبزیان آبی با ظرفیت ۵۵۰ تن، فروشی در حدود ۴ یا ۵ میلیارد تومان خواهد داشت که این فروش‌ها تضمین شده هستند.

وی بیان کرد: برای انرژی الکتریکی که بیشترین سهم را در این پروژه به خودش تخصیص داده است، سود سالیانه بالغ بر ۱۲۰ میلیارد تومان، در بخش آب کشاورزی ۱۹ میلیون تومان سود در نظر گرفته شده است. در بخش علوفه نیز یک میلیارد تومان، در بخش تولید چوب و الوار ۱۰ میلیارد تومان، در بخش پرورش آبزیان آبی یک میلیارد و ۶۵۰ میلیون تومان پیش‌بینی شده است.

دلدار با بیان اینکه سرمایه اولیه‌ برای احداث این پروژه معادل ۴۶۵ میلیار تومان است، گفت: با کسر هزینه‌های سالیانه که چیزی حدود ۶ میلیارد تومان است، به سودی در مقیاس ۱۳۴ میلیارد تومان خواهیم رسید و هزینه‌های سالیانه در مقابل سود بسیار ناچیز خواهد بود. بعد از سه سال و نیم ما به اصل سرمایه‌ی اولیه پروژه خواهیم رسید و نرخ سود قابل توجه ما همان ۲۹ درصد خواهد بود. سرمایه گذاری در چنین پروژه ای علاوه بر سود بیش از حد سرمایه گذار ؛ ارزش های اقتصادی ایجاد می کند که واقعا عالی خواهد بود.

همچنین رضا قربانی‌ بیرگانی، سرمایه‌گذار این پروژه با بیان اینکه این پروژه در دو قسمت نیاز به سرمایه دارد، اظهار داشت: قسمت اول، قسمت سرمایه‌های خصوصی است و قسمت دوم که مقدارش بسیار ناچیز و چیزی در حدود ۲۰ درصد از کل سرمایه است سرمایه‌های دولتی است.

وی افزود: در بخش سرمایه‌گذاری خصوصی توجه ما روی سرمایه‌گذاران بخش داخلی و بخش خارجی بوده است. با وجود تحریم‌ها، چالش‌هایی وجود دارد که در تامین سرمایه از بانک‌های خارجی با آن‌ها رو به رو هستیم. به همین خاطر ما سعی کردیم یک گام جلوتر برداریم و در زمینه تامین سرمایه‌های خارجی که منتهی به اجرای پنل‌های خورشیدی است، گام برداریم.

قربانی‌ بیرگانی تصریح کرد: اولین مزیت سرمایه‌گذاری داخلی این است که با تلاش‌های ما، سرمایه گذار از یک پروسه‌ی یک تا یک و نیم ساله به یک پروسه‌ی دو تا سه هفته‌ای می‌رسد‌ چراکه تمام مجوز ها گرفته شده است. همچنین در این طرح به صورت تضمینی این سرمایه در طول سه و نیم سال به برگشت داده خواهد شد.

وی در خصوص مزایای این طرح گفت: اولین مزیت این طرح این است که اولین طرح اقتصادی است که ۸۰ درصد از سرمایه‌های اجرایی آن را بخش خصوصی تامین می‌کند و تنها ۲۰ درصد به سرمایه دولتی وابسته است. دومین مزیت طرح این است که بدون نیاز به منابع آب متعارف به توسعه‌ی کشاورزی پرداخته است، سومین مزیت این است که اولین طرح اجرایی است که بدون بهره‌گیری از آب‌های متعارف به پرورش آبزیان اقدام می‌کند‌ و چهارمین مزیت این است که تنها طرح اجرایی در منطقه است که بیشتر نیاز خود را به نهادهای کشاورزی تامین کرده است.

قربانی‌ بیرگانی ادامه داد: پنجمین موضوع که برای سرمایه گذاری بسیار مهم است تاثیر سرمایه‌گذاری بخش خصوصی بر داخلی است. ششمین مورد نیز این است که این طرح بزرگترین طرح اقتصادی با رویکرد زیست محیطی استان خوزستان است که با پیوند دانشگاه با بخش خصوصی تاثیر مستقیم بر معیشت مردم استان خوزستان دارد. ارتباط دانشگاه با صنعت در تمام کشور های پیشرفته یک ارتباط قوی است و این ارتباط در استان ما تا حدودی ضعیف است.

همچنین سعید کلانترزاده، همکار پروژه در بخش آبزیان اظهار کرد: در خوزستان ۱۲ هزار هکتار استخر خاکی پرورش ماهی داریم که مصرف آب در روش  کشت سنتی مصرف بسیار بالایی دارد. روشی که در این طرح پیش‌بینی شده نشان می‌دهد که می‌توان در هر مترمکعب نزدیک به ۱۰۰ کیلوگرم ماهی تولید کرد که صد برابر تولید را بالا می‌برد و آب قابل پالایش است.

وی با بیان اینکه ماهی نسبت به سایر مواد پروتئینی کمترین تولید را دارد، گفت: در این روش میزان فضا بسیار کم است، ارزش افزوده آن بسیار بالاست و امید این داریم که بتوانیم صادرکننده ماهی باشیم. ماهی پیشنهادی برای این روش ماهی کپور است. همچنین‌ ماهی تیلاپیا و سیباس نیز مدنظر هستند که در این میزان EC آب قابلیت پرورش دارند.

کلانترزاده ادامه داد: برای اینکار استخر‌های ۵۰ متر مکعبی احداث خواهد شد که هرکدام می‌توان پنج تن ماهی و در سال ۱۰ تن ماهی تولید خواهد کرد. ما به بحث رویکرد اکولوژیکی نیز توجه کردیم که کاملا با اکوسیستم منطقه منطبق است و هیچ مشکلی از نظر زیست محیطی و خارج از توسعه پایدار نخواهیم داشت. اشتغالی که ایجاد خواهد شد یک نفر به صورت مستقیم و سه نفر به صورت غیرمستقیم برای هر استخر است.

همچنین محمدرضا گوهری، همکار پروژه در بخش آب شیرین‌کن با بیان اینکه ایده نهالکاری برای ریزگردها دو مشکل دارد، اظهار کرد:مشکل اول مساله‌ی تامین مالی است که با توجه به وابستگی به منابع مالی دولتی و محدودیت انها امکان اجرای ان در کوتاه مدت امکان پذیر نیست. مساله‌ی دیگر تامین آب شیرین برای آبیاری این اراضی است. با وجود تلاش‌های زیادی که توسط استانداری و سایر مقامات استانی و ادارات مختلف صورت گرفت تاکنون هیچ تخصیص آبی برای این کمیته انجام نشده است.

وی افزود: منابع آبی که در محل هستند دو نوع منبع دارند. با توجه به مطالعاتی که از طریق سازمان‌های مختلف صورت گرفت آب‌های زیر سطحی در منطقه بسیار بالا هستند و در گزارشات مختلف به عنوان معضلی برای منطقه در نظر گرفته شده‌اند؛ چراکه وقتی سطح آب زیر سطحی در منطقه زیاد باشد تبخیر بالا می‌رود و باعث شور شدن خاک منطقه و ریزگرد میشود. ما یکی از منابع را همان منبع آبی که به عنوان معضل در منطقه وجود دارد قرار داده‌ایم.