آب‌رسانی به ۶۰۰ روستای خوزستان با تانکر/تشنگی در کنار سدهای بزرگ
در خوزستان، استانی که بیشترین رودها را دارد، همچنان ۶۰۰ روستا با تانکر آب‌رسانی می‌شوند و شمار زیادی از روستاها نیز دچار کم‌آبی شدید هستند.
قاسم منصور آل کثیر: آب خوزستان، به بهانه داشتن بیشترین رودها، طی مراحلی به بخش‌های مختلف کشور منتقل شد. با افزایش سدها، کم‌آبی و بی‌آبی دامن‌گیر روستاهای زیادی شد. مرگ چهار میلیون نخل و نابودی بخش چشم‌گیری از مزارع استان از تبعات انتقال آب بوده است.
۶۵ درصد تأمین آب شرب استان از آب‌های سطحی و ۳۵ درصد از آب‌های زیرزمینی است. ۲۸۲ حلقه چاه و ۶۰ چشمه نیز در کل استان وجود دارد. اخیراً طی بررسی‌های انجام شده توسط آب و فاضلاب روستایی، خشک شدن چاه‌هایی در شمالی‌ترین نقطه استان مثل ایذه و باغملک تائید شد. این شهرستان‌ها بهترین سفره‌های زیرزمینی را داشتند که اخیراً چاه‌هایی از آنها خشک شده است.
چاه خشک شده از شمال تا جنوب استان
پیش از این درویشعلی کریمی، مدیرعامل آب و فاضلاب روستایی در این خصوص گفت: در کنار اروندکنار نیز پنج روستا همچنان آب شربشان با تانکر تأمین می‌شود. در مجموع ۶۰۰ روستا با تانکر آب‌رسانی می‌شوند. این روستاها دچار خشک شدن چاه و تخریب قنات و شکستگی خط شده‌اند.
کریمی توضیح داد: چاه زدن امر ساده‌ای نیست و گاهی برای یک چاه ۲۵۰ متر را حفر می‌کنند اما به آب نمی‌رسند. در شهرستان‌های ایذه و باغملک آب شرب بیشتر روستاها از طریق سفره‌های آب زیرزمینی تأمین می‌شود.
وی توضیح داد: با توجه به فصل تابستان، برداشت‌های بی‌رویه آب از سفره‌های آب زیرزمینی به‌منظور کشاورزی، باعث افت فشار چاه‌های آب شده است. همچنین عدم رعایت الگوی مصرف آب شرب توسط برخی مشترکان مشکلاتی را برای برخی روستاهای شهرستان به وجود آورده و دچار مشکل کم‌آبی شده‌اند ولی تاکنون هیچ‌گونه گزارشی مبنی بر قطعی کامل آب شرب روستاها آن‌هم به مدت ۴۵ روز به مجموعه امور آب و فاضلاب روستایی در شهرستان‌های ایذه و باغملک و ستاد استان گزارش نشده است.
آب شرب از صبح تا ساعت ۱۲ ظهر در لوله‌ها در جریان است، اما از سر ظهر تا ساعت پنج عصر قطع می‌شود. بار دیگر از ساعت پنج عصر تا ۹ شب جریان پیدا می‌کند و بعد از این ساعت دوباره قطع می‌شود.
این توصیف نماینده ایذه در شورای عالی استان‌ها از وضعیت آب آشامیدنی در شهرستان‌های ایذه و باغملک واقع در استان خوزستان در ۳۰ سال گذشته است؛ اما کمبود آب در دو شهرستان ابعادی فراتر از جیره‌بندی ساعتی آب دارد. سدهای کارون ۳ و ۴ در فاصله تقریباً ۱۵ کیلومتری ایذه و باغملک قرار دارند، اما آب‌های پشت سد در اختیار مردم این منطقه قرار نمی‌گیرد.
هدایت الله خادمی، نماینده ایذه و باغملک در مجلس دهم در این باره گفت: رودخانه کارون به طور کامل از ایذه می‌گذرد، تعدادی از روستاها را دور می‌زند و به مسجدسلیمان سرازیر می‌شود. به عبارتی ۱۰۰ کیلومتر از رودخانه کارون در شهرستان ایذه و باغملک قرار دارد. قرار بود تعدادی سد در این منطقه احداث شود تا علاوه بر تولید برق برای کشور، آب شرب و کشاورزی مردم منطقه را تأمین کنند. سد «کارون ۳» تا شهرستان ایذه ۱۵ کیلومتر فاصله دارد که این فاصله با زمین‌های کشاورزی روستاییان این منطقه به مراتب کمتر است اما مردم محروم این شهرستان سهمی از آب پشت سد نمی‌برند.
هر چاهی که چاه نمی شه
مدتی پیش مسئله مسمومیت روستاهای باغملک از آب شرب مطرح شد که مسئولان آب و فاضلاب روستایی این ادعا را رد و تکذیب کردند.
مدیرعامل آب و فاضلاب روستایی در این خصوص توضیح داد: مسمومیت مربوط به آب آشامیدنی نبود و روستاهای بالادست چنین مشکلی نداشتند. مسئولان شبکه بهداشت باغملک نیز این موضوع را تائید کردند. از بین ۱۲ روستا تنها چهار روستای پایین‌دست دچار این مشکل شدند که حدس من بر این است به دلیل مجاورت با کاشت هندوانه احتمالاً سمومی وارد آب شده است.
وی در خصوص آب‌رسانی با تانکر که پایدار نیست، توضیح داد: در نظر داشتیم در برنامه‌ای پنج‌ساله؛ آب‌رسانی با تانکر را حذف کنیم اما به‌صورت غیرمنتظره با خشک شدن بسیاری از چاه‌ها حتی در بهبهان مواجه شدیم. ابتدا ۱۳۰ روستا را از چرخه آب‌رسانی با تانکر خارج کردیم که با خشک شدن چاه‌ها در روستاهای دیگر مواجه شدیم.
کریمی افزود: حتی در جنوب استان به دلیل خشک شدن رودها، کشاورزان شادگانی از آب شرب برای آب‌رسانی به نخیلات استفاده می‌کنند. مشکلات یکی پس از دیگری به هم گره خورد. همان‌طور که گفتم چاه زدن اصلاً ساده نیست و برای نمونه در بارانگرد ایذه بیش از ۱۸۰ متر حفر کردیم و به گوگرد رسیدیم و نمی‌شود گوگرد به خورد مردم دهیم. فنّاوری فقط به ما می‌گوید در کجا می‌شود چاه زد اما نمی‌گوید که به آب شرب مناسب می‌رسیم یا نه.
وی همچنین با بیان اینکه وضعیت تخصیص اعتبار از سال ۹۲ رو به افول بود گفت: سال ۹۴ به گفته رئیس‌جمهور، بدترین سال برای اعتبارات را داشتیم. برنامه‌هایی برای رسیدگی به این وضعیت داریم اما اعتبارات کافی نیست. پارسال ۱۴ مجتمع آب‌رسانی را شروع کردیم و این تعداد امسال به ۲۷ مجتمع افزایش پیدا کرد و قرار است در آینده نزدیک به ۱۵۰ میلیارد تومان از صندوق توسعه ملی به این امر اختصاص یابد.
میان آب، تشنه میان آب‌ها
کم آب و بی‌برقی محدود به ایذه و باغملک نمی‌شود. روستاییان در بخش‌های مختلف استان درگیر چنین معضلاتی هستند.
نماینده مردم شهرستان شوش در مجلس در دیدار با معاون وزیر نیرو بر لزوم تسریع در رفع مشکلات آب شرب روستایی تأکید کرد.
سید راضی نوری در این دیدار که در دفتر معاون وزیر نیرو انجام شد با اشاره به قطعی مکرر آب شرب روستایی در این شهرستان خواستار تسریع در رفع مشکلات این حوزه شد.
نوری به اهمیت ارائه راهکار مناسب و اختصاص اعتبارات لازم برای رفع ریشه‌ای این مشکلات پرداخت گفت: مردم شوش از این مشکلات زیرساختی به ستوه آمده‌اند.
به گزارش خبرنگار مهر، شهرستان شوش با ۲۱۹ روستا و پنج شهر همواره در بخش روستایی با مشکل قطعی آب همراه بوده است.
با این حال بازسازی خطوط انتقال آب‌رسانی که به دلیل پراکندگی روستاها در این شهرستان به اعتبارات و زمان قابل‌توجهی نیازمند است مورد پیگیری مستمر قرار گرفته است.
شبکه فرسوده انتقال آب شرب در این شهرستان طی سال‌های اخیر بارها دچار شکستگی شده است؛ این شکستگی بر کیفیت و فشار آب تأثیر گذاشته و مورد گلایه اهالی شوش به‌ویژه در بخش شاوور شده است.
قطع مکرر برق روستاهای بخش شاوور و افت فشار آب در این روستاها باعث شد دولت تصمیم جدی در این زمینه اتخاذ کند.
از ابتدای فصل گرما شاهد نارضایتی مردم از وضعیت آب و برق در روستاهای شوش بودیم. قطع برق و افت فشار آب تا کنون نیز ادامه دارد. دولت نیز با هدف کاهش مشکلات آب و برق روستاهای بخش شاوور و پایداری شبکه آب‌رسانی، ۲۳ میلیارد ریال اختصاص داد. با اجرای این طرح، مشکل بیش از ۶ هزار و ۵۰۰ نفر در شاوور حل می‌شود.
شروع فاز دوم تأسیسات آب‌رسانی «میان آب» نیز همچنان مشخص نیست،اما مسئولان از راه‌اندازی این تأسیسات در آینده نزدیک خبر می‌دهند. با راه‌اندازی تأسیسات آب‌رسانی، آب شرب روستاهای میان آب، سیدرحیمه، علی ضغیر، سیدباقر، غزی، سیدخلف و سید خشان بهبود می‌یابد.