عصر جنوب – asrejonoob.ir: استاندار خوزستان با اشاره به بحران آبی در حوضه های مارون- جراحی و زهره گفت: مدیران و فرماندارانی که در توزیع عادلانه آب در این حوضه ها به وظایف خود عمل نکنند از قانون تخطی کرده و باید مسئولیت عملکرد خود را بپذیرند.

بحران آبی در رودخانه های مارون- جراحی و زهره همچنان ادامه دارد به طوری که سومین نشست شورای حفاظت از منابع آب به کاهش تنش در حوضه این ۲ رودخانه اختصاص یافت.
خشک شدن رودخانه زهره نیز در روزهای اخیر باعث اعتراض وتجمع کشاورزان هندیجانی در انتهای این حوضه شده است.
استاندار خوزستان پنجشنبه شب در سومین نشست شورای حفاظت از منابع آب با محوریت حوضه های مارون و زهره، که در سالن جلسات استانداری برگزار شد، اظهار کرد: هم اکنون در تمام شهرستان ها با مشکل تامین آب کشاورزی مواجه هستیم اما وضعیت در حوضه های مارون- جراحی و زهره، به ویژه در انتهای هر دو حوضه در شهرستان های شادگان و هندیجان بحرانی تر است و باید سعی کنیم در شرایط و محدودیت های موجود، همه به یک نسبت از آب استفاده کنند.
غلامرضا شریعتی با تاکید بر رعایت عدالت در توزیع آب در حوضه های مارون- جراحی و زهره افزود: تامین آب کشت های دائم در اولویت است بنابراین برنامه ریزی به صورتی باشد که آب نخیلات شادگان تامین شود.
وی با بیان اینکه در هندیجان با تامین آب شرب نیز با مشکل مواجه هستیم، نسبت به گسترده شدن اختلافات در تقسیم آب هشدار داد و گفت: در صورتی که مسئولان و نخبگان از هم اکنون برای مدیریت برداشت آب در خوزستان همکاری نکنند، در آینده مشکلاتی مشابه اختلاف بین مردم خوزستان و استانهای همجوار بر سر منابع آب، به شهرستان ها خوزستان هم کشیده می شود.
شریعتی با تاکید بر همکاری فرمانداران، انجمن های صنفی و مدیران جهاد کشاورزی و سازمان آب و برق در شهرستان های حوضه مارون و زهره در اجرای مصوبات اظهار کرد: معاونت هماهنگی امور عمرانی استانداری هر ۱۰ روز یک بار جلسه ای برای نظارت و پیگیری مصوبات برگزار می کند و نیز نظارت جدی و بازدیدهای سرزده برای اطمینان از اجرای مصوبات خواهم داشت.
وی اظهار کرد: جهاد کشاورزی و سازمان آب و برق جلسه ای به ریاست معاون سیاسی اجتماعی استانداری به منظور برنامه ریزی برای توزیع عادلانه و نوبت بندی آب در حوضه های مارون و زهر و اجرا و نظارت بر آن برگزار می کنند.
شریعتی با بیان اینکه نیروی انتظامی نیز در اجرای برنامه توزیع آب همکاری می کند اظهار کرد: با دادگستری خوزستان نیز مذاکره برای اختصاص شعب ویژه در شهرستان ها برای رسیدگی به پرونده ها و همکاری در این زمینه انجام می شود.
وی تاکید کرد: در حوضه رامهرمز نیز سازمان آب و برق مکلف است از طریق سد جره آب برنامه ای برای تامین آب مورد نیاز ارائه و اجرا کند.

*کاهش ۴۵ درصدی آورد مارون
معاون مطالعات پایه و طرح های جامع منابع آب سازمان آب و برق خوزستان نیز در این نشست با بیان اینکه ۹٫۵ میلیارد مترمکعب از حجم سدهای خوزستان معادل ۴۵ درصد سدها خالی است گفت: ورودی به سد مارون نسبت به سال های نرمال ۴۵ درصد کاهش یافته و آورد فعلی این رودخانه نیز کمتر از انتظار بوده است.
هوشنگ حسونی زاده افزود: متوسط بارش در حوضه های آبی مشرف به رودخانه های خوزستان نسبت به پارسال ۴۶ درصد و نسبت به طولانی مدت ۲۳ درصد کاهش یافته است که در حوضه رودخانه مارون- جراحی بارش ها نسبت به طولانی مدت و نیز نسبت به پارسال ۳۵ درصد کاهش یافته است.
وی تاکید کرد: با توجه به اینکه در پائیز با کاهش شدید بارندگی مواجه بودیم، برای خروج از بحران باید با احتیاط عمل کرد.
حسونی زاده با اشاره به کشت ۹۵ هزار هکتار محصولات کشاورزی در حوضه مارون اظهار کرد: با توجه به محدودیت شدید منابع آبی و استمرار خشکسالی در این حوضه، نوبت بندی هایی برای آبیاری اراضی تحت پوشش این حوضه انجام شده که در صورت رعایت نشدن این نوبت بندی ها با چالش مواجه می شویم.
حسونی زاده همکاری مدیران محلی و فرمانداران را برای توزیع عادلانه آب در طول ۳۲۰ کیلومتر مسیر رودخانه مارون- جراحی خواستار شد و افزود: برای جلوگیری از بروز تنش در این حوضه، جلوگیری از برداشت غیرمجاز آب توسط کشاورزان فاقد پروانه، همکاری کشاورزان و نظام های صنفی، نظارت فرمانداران بر رعایت نوبت بندی، رعایت الگوی کشت و همکاری دستگاه قضایی برای برخورد با برداشت کنندگان غیرمجاز و تسریع در صدور احکام قضایی لازم است.
وی همچنین گفت: با توجه به نبود سد مخزنی در مسیر رودخانه زهره آنچه از آوردهای بالادست، بارندگی و سهم خوزستان از سد کوثر است در این رودخانه جاری می شود.
حسونی زاده با تاکید بر رعایت نوبت بندی در این حوضه برای تحقق سهم پایین دست افزود: اگر چه سهم خوزستان از سد کوثر داده می شود اما این سهم برای کشاورزی منطقه کافی نیست.

*۶۰۰ بهره بردار غیرمجاز
معاون حفاظت و بهره برداری از منابع آب سازمان آب و برق خوزستان نیز در این نشست گفت: ۶۰۰ برداشت کننده غیرمجاز در طول رودخانه مارون- جراحی وجود دارد که برخورد با آنها نیاز به همکاری همه مسئولان دارد.
مصطفی شبه افزود: برای تامین آب کشاورزی حوضه مارون نیاز به ۹۵۰ میلیون مترمکعب آب داریم که بر اساس پیش بینی ها کمتر از ۶۰۰ میلیون مترمکعب آن از منابع آبی قابل تامین است و مابقی را باید به بارندگی ها بسپاریم.
وی با انتقاد از بی نظمی و عدم همکاری برخی فرمانداران در طول حوضه آبی مارون و زهره از جمله فرمانداران امیدیه، ماهشهر و رامشیر اظهار کرد: در صورت رعایت نشدن نوبت بندی در آبیاری کشاورزی، هیچ آبی به پایین دست حوضه ها یعنی شهرستان های شادگان و هندیجان نمی رسد.

*جیره به تالاب نرسید
مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان نیز در این نشست خواستار تامین حقابه تالاب بین المللی شادگان شد.
احمدرضا لاهیجان زاده با گلایه از بی توجهی به سهمیه آبی تالاب شادگان گفت: حقابه تالاب شادگان نه تنها از بابت نقش این تالاب در جلوگیری از تغییر اقلیم و ریزگرد بلکه بخاطر معیشت هزاران نفر از مردم بومی و استفاده های کشاورزی، دامداری و صیادی از هور باید مدنظر قرار گیرد.
بر اساس این گزارش، تالاب بین المللی شادگان با بیش از ۵۰۰ هزار هکتار در انتهای حوضه مارون- جراحی قرار دارد. معیشت بیش از ۱۰۰ هزار نفر از مردم محلی به این تالاب وابسته است.

*متهم مرگ زهره
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خوزستان نیز در این نشست یکی از مشکلات بی آبی در حوضه رودخانه زهره را سد کوثر در استان کهگیلویه (بالادست خوزستان) دانست که برداشت بی رویه از آب دارد و باعث می شود آب به شهرستان های پایین دست به ویژه هندیجان نرسد به طوری که ۴۳ هزار هکتار از اراضی این شهرستان در حال نابودی است.
کیخسرو چنگلوایی همچنین افزایش سطح زیر کشت در حوضه مارون را رد کرد و گفت: در این حوضه ۴۸ درصد کاهش سطح کشت طی پنج سال گذشته اتفاق افتاده است .
وی اظهار کرد: سطح زیرکشت از ۱۷۰ هزار هکتار به ۱۰۶ هزار هکتار رسیده و به جز نخیلات، کشت تابستانه نیز در این حوضه نداشتیم.
چنگلوایی افزود: کمبود آب، کاهش رهاسازی آب از سدها، برداشت بی رویه در بالادست مارون و زهره در استان های دیگر باعث شده است که کشاورزان این حوضه به ویژه در پایین دست با مشکل شدید مواجه شوند.

*شادگانی ها مهاجرت می کنند
نماینده مردم شادگان در مجلس شورای اسلامی نیز در این نشست نسبت به نابودی هزاران اصله نخل در این شهرستان به دلیل بی آبی و پیشروی پساب های نیشکر هشدار داد.
حجت الاسلام مجید ناصری نژاد بحران آب در حوضه مارون به ویژه شادگان را بسیار جدی دانست و تصریح کرد: علاوه بر مشکل بی آبی، پساب های شور نیشکر نیز به سمت نخلستان های شادگان پیشروی کرده و در حال از بین بردن بهترین نخل های این شهرستان است این در حالیست که این نخلستان ها نه تنها متعلق به شادگان، بلکه سرمایه استان و کشور است که باید از نابودی آنها جلوگیری شود.
رئیس مجمع نمایندگان خوزستان با بیان اینکه ۶ هزار هکتار از مزارع گندم این شهرستان نیز نتوانسته است سهمیه آب خود را دریافت کند افزود: نابودی کشاورزی باعث شده مردم شادگان به شهرهای اطراف از جمله اهواز، ماهشهر، رامشیر، خرمشهر و آبادان مهاجرت کنند.
به گفته وی خربزه، بامیه و برنج از مهمترین محصولات شادگان در سال های گذشته بوده که اکنون دیگر کشت نمی شود.
ناصری نژاد خواستار توزیع عادلانه آب در این حوضه آبی شد و اظهار کرد: فرمانداران و مدیران باید جلوی برداشت های غیرمجاز در بالادست را بگیرند.
نماینده مردم رامهرمز و رامشیر در مجلس شورای اسلامی نیز در این نشست خواستار لایروبی انهار و کانال ها برای استفاده بهینه از آب شد.
اقبال محمدیان افزود: لایروبی انهار ۲۵۰ میلیارد ریال اعتبار نیاز دارد و با وجود تصویب آن در جلسه هنوز محقق نشده است.

*آمارهای غیرواقعی
دبیر انجمن صنفی کشاورزی شادگان نیز در این نشست خواستار ورود ستاد بحران استانداری به مشکلات کشاورزی شادگان و برآورد خسارت به کشاورزان این شهرستان شد.
هوشنگ مقامس فیه با انتقاد از عملکرد سازمان آب و برق و جهاد کشاورزی خوزستان در مدیریت منابع آب و ارائه آمارهای غیرواقعی تصریح کرد: برخلاف گزارش های جهاد کشاورزی، در بالادست حوضه مارون توسعه کشت اتفاق افتاده است و زمین های بایر و دیم در بالادست به کشت آبی تبدیل شده اند و همین مساله باعث برداشت بی رویه آب و بحران آبی شده است.
وی با بیان اینکه سازمان آب و برق و جهاد کشاورزی استان باید اشتباه خود را در دادن مجوز کشت آبی به زمین های بالادست بپذیرند افزود: پارسال کشت تابستانه در این شهرستان ممنوع اعلام شد و مسئولان سازمان آب و برق وعده تخصیص سهمیه آب کشت پاییزه را دادند اما امسال حاضر به تامین این آب نشدند و این مساله مرگ اقتصادی شادگان را به دنبال داشته و کسی نیز پاسخگو نیست.
مقامس فیه تاکید کرد: جهاد کشاورزی با ارائه آمارهای غیرواقعی از میزان برداشت محصول خرما و گندم باعث شد که کشاورزان از دریافت خسارت بیمه نیز محروم شوند.
وی گفت: ۴٫۵ میلیون اصله نخل در سال ۶۸ در شادگان بوده که اکنون به کمتر از ۲ میلیون اصله رسیده است.
فرماندار شادگان نیز در این نشست گفت: حقابه تالاب بین المللی شادگان، آب مورد نیاز ۲٫۵ میلیون اصله نخل، ۲۳ هزار هکتار زمین کشاورزی و احشام در این شهرستان با مشکل مواجه است.

*آب زهره برای لیراوی
دبیر نظام صنفی کشاورزی بهبهان همچنین در ادامه گفت: مشکل حوضه مارون فرامنطقه ای و ناشی از تخصیص نیافتن سهم خوزستان از سد کوثر در کهگیلویه است.
سید عنایت الله ثریا افزود: باوجودی که کشاورزی و تخصیص آب در کهگیلویه در حال افزایش است اما وزارت نیرو مدعی است که آبی برای کشت در بهبهان و خوزستان ندارد.

*زهره خشکید
نماینده کشاورزان هندیجان نیز در این نشست گفت: رودخانه خروشان و دائمی زهره خشک شده است.
فرهاد قنواتی خشک شدن این رودخانه را نتیجه عدم مدیریت منابع آب توسط سازمان آب و برق دانست و با اشاره به اینکه ۵۰۰ کشاورز این شهرستان سهمیه آب دریافت نکرده اند، گفت: فقط ۱۰ درصد از کشاورزی این شهرستان باقیمانده و آن نیز در حال نابودی است.
وی تصریح کرد: زمین های زیادی از جمله اراضی دیم و کانال شهید رجایی و ‘نهر ملا’ هستند که بدون داشتن مجوز آب در حال کشاورزی در بالادست این شهرستان هستند این در حالیست که کشاورزان هندیجانی که دارای پروانه بهره برداری هستند، سهمیه آب ندارند.
فرماندار هندیجان همچنین در ادامه این نشست گفت: شوری آب رودخانه زهره در بهترین حالت از پنج هزار میکروموس پایین تر نیامده، این در حالیست که ۳۰ درصد آب شرب هندیجان از این رودخانه تامین می شود.
سید مهران رفیعی وضعیت این شهرستان را بحرانی توصیف کرد و افزود: خشک شدن رودخانه زهره و مشکلاتی که در تامین آب شرب، آب احشام و آب کشاورزی بوجود آمده باعث نارضایتی مردم و برگزاری تجمع شده است.
بر اساس این گزارش، شهرستان شادگان در جنوب خوزستان در انتهای حوضه رودخانه مارون- جراحی و شهرستان هندیجان در جنوب استان در انتهای حوضه رودخانه زهره قرار دارند. این ۲ شهرستان که از کشاورزان قدیم و از تولیدکنندگان عمده محصولات در خوزستان هستند، در سال های گذشته با تنش آبی روبه رو بوده اند.