خوزستان بی جان؛ افزایش میزان خشکسالی در استان/ شناسایی ۳۵۰ هزار کانون جدید گردوغبار
عصر جنوب – asrejonoob.ir: خشکسالی در خوزستان جولان میدهد و به گفته کارشناسان اگر فکری برای بحران آب نکنیم، ٢۵ سال دیگر ۵٠ میلیون ایرانی باید از کشور مهاجرت کنند. مدتهاست که کارشناسان و دانشمندان زمینشناسی این دغدغه را مطرح میکنند که تغییرات اقلیمی و سوانح طبیعی، موج جدید مهاجرت را رقم خواهد زد.
کشور ما بهطورکلی با بحران خشکسالی و کمبود آب مواجه است. کمآب شدن برخی از سدهای جنوبی کشور حکایت از وخیمتر شدن وضعیت آبی دارد. این خشکسالی، ایران را روی لبه تیغ نشانده و عبور از این بحران، مهارت یک بندباز ماهر را میخواهد.
افزایش میزان خشکسالی در خوزستان
مدیرکل مدیریت بحران استانداری خوزستان در گفتوگو با همشهری اظهار میکند: طبق نقشه پهنابندی خشکسالی مساحت متأثر از خشکسالی در کل کشور در سالهای ۹۳ـ ۹۴، ۷۹/۲ درصد است که ۶/۷ درصد آن خشکسالی بسیار شدید است.
«هاشم بالدی» با بیان این که میزان خشکسالی در کل کشور در سال جاری ۷۵/۳ درصد برآورد شده است، به میزان خشکسالی در خوزستان هم اشاره میکند: طبق آمار در سالهای ۹۳ـ ۹۴ میزان ۴۴/۳ درصد از مساحت استان دچار خشکسالی خفیف، ۳۷/۲ درصد خشکسالی متوسط و ۳/۶ درصد خشکسالی شدید بوده و در سال ۹۵ این آمار به ۷۰/۶ درصد خشکسالی خفیف، ۲۳/۳ خشکسالی متوسط و ۳/۶ خشکسالی شدید تغییر پیدا کرده است.
تأثیر خشکسالی بر اقلیم خوزستان
بالدی درباره تأثیر خشکسالی بر اقلیم خوزستان در سالهای اخیر میگوید: خشکسالی بر موارد مختلفی تأثیرگذار بوده که یکی از آنها به وجود آمدن سیلاب است.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری میافزاید: به دنبال خشکسالی با از بین رفتن پوشش گیاهی و درختها زمین صاف و غیرقابل نفوذ میشود و با گذشت چند روز از سیلاب، زمین بهطور کامل خشک میشود.
شناسایی ۳۵۰ هزار کانون جدید گردوغبار
مدیرکل مدیریت بحران استانداری در ادامه با اشاره به شناسایی بیش از ۳۵۰ هزار کانون جدید گردوغبار میگوید: پروسه خشکسالی در استان از ۱۳ سال پیش شروع شده است و در این چند سال ۳۵۰ هزار کانون گردوغبار جدید در استان شناسایی کردهایم.
بالدی اضافه میکند: ما در خوزستان اغلب روزها شاهد غلظت گردوغبار هستیم که شدت و میزان آن در بعضی روزها بیشتر میشود. چون علاوه بر کانون های داخلی، کانونهای دیگری در خارج از کشور مانند عراق و عربستان به این موضوع دامن میزنند و آلودگی هوا را بیشتر میکنند و همه اینها نشاندهنده تأثیرات خشکسالی بر اقلیم استان است.
مقابله با خشکسالی
این مسئول درباره اقدامات انجامشده برای مقابله با پدیده خشکسالی در خوزستان میگوید: بهمنظور شناسایی کانونهای گردوغبار در استان، مطالعات و بحثهای عملیاتی و سختافزاری صورت گرفته است که در بحث عملیاتی، اقداماتی در جهت بیابانزدایی شامل مالچ پاشی، نهالکاری، آبخوانداری و آبخیزداری انجام شده است.
بالدی میافزاید: همچنین در سال ۹۳ در جلسه هیأت وزیران، مصوبهای برای تأمین اعتبار مقابله با خشکسالی مشخص شد اما بخش بسیار زیادی از آن برای خوزستان محقق نشد.
پیگیری ۴۰ موضوع تحقیقاتی
مدیرکل مدیریت بحران استانداری ادامه میدهد: در رابطه با مالچ پاشی نیز که از سالهای قبل در حال انجام است، تحقیقاتی در مورد نوع مالچی که دوستدار طبیعت باشد، در دست بررسی است. بالدی میگوید: علاوه بر این حدود ۴۰ موضوع تحقیقاتی در زمینه خشکسالی مطرح است که بعضی از آنها در مرحله تحقیقات و بعضی در مرحله اجرای پایلوت هستند و در صورت قطعی شدن، آنها را در دستور کار قرار خواهیم داد.
کنترل خشکسالی با احیای تالاب ها
بالدی با اشاره به اقدامات دیگر در زمینه مقابله با خشکسالی میگوید: ایجاد گردنبند سبز در بعضی از شهرهای استان شروع شده و دستورالعملهایی برای افزایش میزان سرانه فضای سبز در شهرها و روستاهای استان ابلاغ شده است. اقداماتی هم برای تأمین حقابه تالابها در حال اجرا است. این مسئول، احیای تالابها ازجمله تالاب هورالعظیم را در کنترل خشکسالی و گردوغبار بسیار مؤثر میداند و میافزاید: با توجه به اینکه خشکسالی بر روی حیات گیاهان، رطوبت و ذخایر آبی در پشت سدها تأثیر بهسزایی دارد؛ بهمنظور جلوگیری از فرسایش بیشتر خاک و بهبود وضعیت گرد و غبار تأمین حقابه هورالعظیم را اجرا کرده ایم. چون تالابها در تنظیم اکوسیستم و تنظیم اقلیم استان تأثیر بسیار زیادی دارند.
شیوه آبخوانداری
مدیرکل مدیریت بحران استانداری، استفاده از روش آبخوانداری را در کنترل خشکسالی مؤثر میداند و میگوید: زمانی که بارندگی رخ میدهد، آب باران در بعضی از درهها جمع میشود و به شکل سیلاب باعث تخریب میشود. چون میزان پخش سیلاب با سرعت زیاد انجام میگیرد. بالدی میگوید: بهمنظور جلوگیری از این پدیده، سازمان منابع طبیعی با ایجاد سد خاکی، سرعت آب را کم میکند و در نتیجه ماندگاری آب بیشتر میشود و باعث ورود به لایههای زیرین زمین میشود.
آب؛ مشکل سالهای آینده
بالدی در ادامه به ماهیت اقلیمی استان اشاره میکند و میگوید: ماهیت طبیعی استان ما پرآب است. چون ۵ رودخانه بزرگ در استان جریان دارد، اما لازم است که این منابع مدیریت شوند و باید باور داشته باشیم که خشکسالی در استان که از سال ۸۲ شروع شده، برای کل کشور مشکلات فراوانی به وجود آورده است.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اظهار میکند: پیشبینی میشود که در سالهای آتی نیز مشکل اصلی ما آب باشد. بنابراین لازم است از حالا در میزان مصرف آب در زمینه شرب، کشاورزی و صنعت صرفهجویی کنیم تا هم بحران آب برطرف شود و هم خشکسالی تحت کنترل در آید.
عوامل موثر بر ایجاد خشکسالی زیادند
بالدی در پاسخ به اینکه چرا با وجود اینهمه طرح و برنامه، وضعیت خشکسالی و گردوغبار در استان بدتر شده است، میگوید: در ایجاد و گسترش خشکسالی عوامل زیادی دخالت دارند. بهعنوان مثال امسال بین ششدهم تا ۵/۱ درجه سیلیسیوم افزایش دما در استان داشتهایم که میزان زیادی است. مدیرکل مدیریت بحران استانداری تاکید میکند: افزایش دما به تنهایی باعث کم شدن مقدار زیادی از رطوبت زمین و فرسایش خاک میشود. همچنین جریانات هوایی متفاوت ایجادشده با کمک به فرسایش خاک، کانونهای گردوغبار را افزایش میدهند.
گزارش از: ساهره طریفی