مشاهدات و گزارشات یک خبرنگار از سفر به پایتخت پتروشیمی ایران؛ زبانههای آتش؛ ماندگار در آسمان ماهشهر
عصر جنوب – asrejonoob.ir: هواپیما که به آسمان ماهشهر نزدیک میشود، دود را به راحتی میتوان تشخیص داد. دودی که مانند سایهای شوم ناگهان عصر چهارشنبه پتروشیمی ایران را فرا گرفت. از همان ابتدای ورود میتوان فهمید که اخبار مبنی بر تخلیه شهر شایعه هستند. مردم عادی در شهر تردد میکنند ولی تمام چشمها و انگشتها به سوی جهت دود دوخته شده است. مثل دوران سرخپوستی میتوان جهت دود را گرفت و به پتروشیمی بوعلی رسید. نیمه شب پنجشنبه بیژن زنگنه وزیر نفت وارد منطقه ویژه پتروشیمی ماهشهر شده است. تنها نکته خوشحالکننده جهت باد است که به سمت شمال میوزد و دود و آتش را نه به سوی مردم بلکه به سوی دریا میفرستد.
ساعت حدود ۳ و ۴۵ دقیقه عصر روز جمعه است و اتوموبیل ما پشت سر اتومبیلی که مرضیه شاهدایی مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی را به منطقه ویژه اقتصادی ماهشهر می برد، حرکت میکند. با هر قدم نزدیک تر شدن به منطقه دود نیز واضح تر و بوی سوختن در هوا بیشتر استنشاق میشود. دمای هوا در فرودگاه ماهشهر ۴۷ درجه اما در منطقه ویژه اقتصادی ماهشهر و نزدیک مجتمع پتروشیمی بوعلی سینا به ۵۲ درجه رسیده است.
همانطور که میشود تصور کرد همه چیز به هم ریخته است، کسی دقیقا نمیداند موضوع به چه سمتی پیش خواهد رفت اما مهمترین نکتهای که از خلال پچ پچهای افرادی که چند روز است اینجا درگیر بوده اند میشود فهمید، شدت بیشتر حادثه از تصورات اولیه است. میگویند بیژن زنگنه وزیر نفت ۱۵ دقیقه قبل از رسیدن ما به اتاق حراست مجتمع پتروشیمی بوعلی سینا همینجا بوده است، میگویند به او گفتهاند که برای این زبانههای آتش نمیتوان کاری کرد. باید ایستاد تا این زبانهها خود سر آرام گرفتن در پیش گیرند. در واقع چیزی به نام «اطفا» در وضعیت فعلی آتشسوزی بوعلی سینا، عملا غیر ممکن است.
یکی از روئسای ارشد HSE منطقه میگوید که اگر این اتفاق هر جای دیگر دنیا نیز افتاده بود و تا این اندازه گسترش مییافت، کاری جز ایستادن برای تمام شدن آتش نمیشد کرد.
گوشت را که تیز کنی همه درباره این حرف میزنند که مخزن دوم پتروشیمی نیز از دست رفته است. آنهایی که دستی بر آتش دارند میگویند هیچ کجای دنیا در این نوع آتشسوزیها نمیتوانند کار خاصی انجام دهند؛ اما بین همین بحثها صداهای ضعیفی نیز شنیده میشود. صداهای ضعیفی که با توجه به حضور من تحت عنوان یک خبرنگار، با ایما و اشاره خاموش میشوند اما مظمون حرفشان این است که آتش یا در ثانیههای اول مهار میشود یا دیگر قابل مهار شدن نخواهد بود. آتش بوعلی سینا را در ثانیههای اول مهار شدنی میدانند. در خلال همین حرفها، آتش بیمهابا شعله میکشد، ماشینهای آتشنشانی باز وارد مجتمع میشوند، از همه جای کشور و از تمام شرکتها همه در ماهشهر جمع شدهاند و میتوان پیراهن های مختلف مربوط به شرکتهای مختلف را در جای جای پتروشیمی بوعلی سینا دید.
در میان این هیاهو، حراست دستور خروج خبرنگاران از پتروشیمی بوعلی را صادر میکند، به سراغ یکی از آتش نشان ها میروم. پوستش از شدت گرما سرخ شده و به صحبتهای رئیسش گوش میدهد که از او میخواهد آتشنشانهای خسته را با گروههای جدید جایگزین کنند. از او میپرسم فکر میکند این آتش چقدر دیگر طول بکشد؟ میگوید هنوز نصف مخزن نیز تخلیه نشده است. میپرسم یعنی ممکن است ۲ روز دیگر هم زبانههای آتش آسمان ماهشهر را رها نکنند؟ جواب میگیرم که بله. البته روایتها از پاسخ این پرسش مختلف است. یک روایت میگوید ۱۰ ساعت دیگر آتشی وجود نخواهد داشت اما مشاهدات از دود خاکستری رنگ و پر شدتی که جلوی چشمان ما به سوی دریا میرود، چیز دیگری را نشان میدهد. در همین ساعت سخنگوی ستاد کمیته مدیریت بحران منطقه ویژه به خبرنگارانگفته است که عملا تا یک سوم مخزن از محتوی خود خالی نشود امکان هیچ گونه عملیات موفقیت آمیزی برای کنترل آن وجود نخواهد داشت.
اینجا در ماهشهر، بعضیها درباره شکست عملیاتی که روز گذشته برای اتفای این حریق انجام شد حرف میزنند، بعضی از فرسوده و به روز نبودن تجهیزاتی که میتوانند در این مواقع جلوی گسترش آتش را بگیرند. در خلال یکی از همین پچ پچها صحبت از بازگشت بیژن زنگنه وزیر نفت به تهران است؛ زنگنه قبل از این اعلام کرده بود که تا پایان عملیات اتفای حریق در ماهشهر میماند اما طولانی شدن برآوردها از زمان خاموش شدن شعلهها ممکن است در برنامههای وزیر تغییری ایجاد کرده باشد.
ساعت ۱۸ و ۸ دقیقه است و خبرنگاران را به اتاق مدیریت بحران، در کنار سایت آتشنشانها هدایت کردهاند. حیاط آتشنشانی پر از پیراهن ها و کفشهای آتشنشانها است. یکی از مهیبترین آتشسوزیها در ایران تاکنون برای مهار شدن به همین پیراهن و کفشها چشم دوخته است. مانیتورهای ستاد مدیریت بحران، از ۴ جهت متفاوت، آتشسوزی پتروشیمی بوعلی را برای حاضران به نمایش گذاشتهاند. گزارشهای تکمیلی خبرنگار «تعادل» در این باره را در روزهای بعد خواهید خواند.
گروه انرژی: نادی صبوری