داستان ساماندهی دستفروشان اهواز یک‌ساله شد
عصر جنوب – asrejonoob.ir: مدت‌هاست که پدیده دستفروشی یکی از مشکلات مدیریت شهری اهواز است. اما تا به حال راه حل مناسبی برای ساماندهی آن به کار گرفته نشده و معمولا به صورت مقطعی یا قهری با آن برخورد شده است. آخرین اقدام در رابطه با دستفروشان، مشخص کردن پارک «ربیع» برای آنان بود که آنها از این مکان استقبال نکردند. به دنبال نارضایتی و اعتراض دستفروشان از زمان جمع آوری آنها از بازار نادری در آبان سال گذشته و بلاتکلیفی آنها، جلسه‌ای متشکل از معاون وزیر تعاون، کار و فاه اجتماعی، استاندار خوزستان و برخی دیگر از مسئولان شهری اهواز و همچنین نمایندگان دستفروشان هسته مرکزی اهواز به منظور سامان دادن به این وضعیت برگزار شد.
ما را به رسمیت بشناسید
نماینده دستفروشان اهواز در این جلسه خواستارِ به رسمیت شناخته شدن دستفروشان توسط دولت و شهرداری و تشکیل کارگروهی برای تعیین تکلیف وضعیت نا‌مشخص آنان شد. «مرتضی سواری» افزود: ۹۰ درصد دستفروشان خواستار شناسنامه دار شدن هستند. این کار علاوه بر دستفروشان، برای دولت نیز مزایایی مانند دریافت مالیات و نظارت بر فعالیت دستفروشان را به دنبال دارد. سواری، ساماندهی دستفروشان را در صورتی قابل حل دانست که مکان مناسبی مانند پارکینگ رفاه یا اتوبانی نزدیک به مرکز شهر به صورت بازار روز یا بازار شب در اختیار آنها گذاشته شود.
نماینده دستفروشان اهواز گفت: در اهواز ۲۰ محله حاشیه‌نشین وجود دارد که به دلیل ناتوانی مالی، زندگی آنها از راه دستفروشی می‌گذرد و حذف دستفروشان اهواز باعث فشار روزافزون اقتصادی بر ساکنان این مناطق خواهد شد. بنابراین تبدیل این پدیده اقتصادی به پدیده اجتماعی با مداخله نیروی انتظامی به حل این مساله کمکی نخواهد کرد.
برخورد قهری قابل قبول نیست
استاندار نیز ضمن اعلام مخالفت با برخورد قهری با دستفروشان از فرماندار اهواز خواستار حل سریع این مشکل شد و گفت: برای ساماندهی وضعیت دستفروشان اهواز باید راه حل میانه و با در نظر گرفتن منافع همه‌جانبه اجرا شود. زیرا این افراد جزو اقشار آسیب پذیر هستند و خانواده دارند و در صورت از دست دادن شغل، آسیب بیشتری متوجه آنها خواهد شد.
«غلام رضا شریعتی» افزود: ما نتوانستیم برای دستفروشان، امرار معاش رسمی ایجاد کنیم و حالا که آنها با امکانات اولیه، امرار معاش صحیح اما غیررسمی برای خود ایجاد کرده‌اند، ما نباید با فشار بر آنها، این امرار معاش غیررسمی را غیرصحیح و غیرقانونی کنیم.
شریعتی در رابطه با اصرار شهرداری و فرمانداری اهواز بر استقرار دستفروشان در پارک ربیع گفت: به جای اصرار بر استقرار دستفروشان در پارک ربیع، باید راه حل میانه‌ای انتخاب شود که برای دستفروشان منافع حداقلی داشته باشد. ضمن این که به مدیریت شهری هم خللی وارد نکند.
یک ماه، آزمایشی
دستفروشان به دلیل نداشتن امنیت مالی و جانی در پارک ربیع، فاصله ۵ کیلومتری این پارک تا مرکز شهر، دسترسی نداشتن به مناطق ۸ گانه اهواز، مسافت زیاد تا عمده فروشان مرکز شهر، نبود امکاناتی مانند روشنایی، سرویس بهداشتی، فاصله ۷ کیلومتری تا کلانتری منطقه، نبود درآمد پایه و نیز ایجاد مزاحمت برای خانواده‌ها و افراد حاضر در پارک از این محل استقبال نکردند.
اما فرماندار اهواز، دلیل استقبال سرد دستفروشان از پارک ربیع را افرادی عنوان کرده که به دلایل مختلف، مانع استقرار دستفروشان در پارک ربیع شده اند. وی در عین حال پارک ربیع را تنها گزینه مناسب برای استقرار دستفروشان دانسته است.
«اسماعیل ارزانی بیرگانی» ادعای دستفروشان مبنی بر عدم رونق پارک ربیع را رد کرد و افزود: اگر آنها یک ماه به صورت آزمایشی در پارک ربیع مستقر شوند، رونق داشتن یا نداشتن این مکان مشخص می‌شود.
ساماندهی دستفروشان بازار کیان
فرماندار اهواز در بخش دیگری از صحبتش از آماده‌سازی محل جایگزینی برای دستفروشان کپری بازار کیان خبر داد و گفت: این دستفروشان به فاصله‌ای کمتر از ۱۰۰ متر از محل فعلی منتقل خواهند شد و در این بازارچه هیچ شخصی مالک نیست و به وسیله هیأت امنایی متشکل از خود آنها اداره می‌شود. همچنین به آنها کارت شناسایی داده می‌شود که می‌توانند از مزایای آن بهرمند شوند.
ارزانی بیرگانی افزود: در اطراف این غرفه‌ها پارکینگ‌هایی طراحی شده است. همچنین ضمن استقرار واحد بهداشت، بعد از هر روز کاری محل، شست‌وشو و برای روز بعد آماده می‌شود.
وی گفت: نمونه بازارچه کیان را به عنوان یک نمونه موفق می‌توانیم در دیگر مناطق به اجرا در بیاوریم. زیرا نادری مرکز شهر اهواز و مرکز استان است. ما نمی‌توانیم همه نادری را با دستفروشان اشغال کنیم. مردم هم از این وضعیت ناراضی هستند.
برای ساماندهی نباید صورت مساله را پاک کرد
معاون رفاه وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز در این نشست ضمن انتقاد از وضعیت دستفروشان اهواز گفت: مشکل دستفروشان با پاک کردن صورت مساله حل نخواهد شد.
«احمد میدری» جانمایی بازارچه‌ها در شهر را یک دانش و تخصص دانست و افزود: بررسی محل یک بازار و رونق گرفتن آن به سادگی انجام نمی‌شود. در این زمینه نیاز به افراد متخصص و مطالعه است.
انتقاد از وضعیت بازار عامری
معاون وزیر رفاه در ادامه از وضعیت بازار عامری اهواز انتقاد کرد و گفت: وضعیت این بازار آشفته است و زیبنده مرکز استان نیست.
میدری افزود: در بازارچه‌های اهواز همیشه بوی نامطبوع استشمام می‌شود و در سطح بازارچه‌ها فاضلاب جمع می‌شود و دستفروشان در کنار آنها بساط پهن می‌کنند.
این مسئول عنوان کرد: برای مشخص شدن این‌که یک نقطه در شهر می‌تواند تبدیل به بازار و یا نقطه موفقی دراین زمینه شود، باید مطالعاتی در زمینه اقتصادی و اجتماعی انجام شود و نمی‌توان صرفا پس از یک ماه امتحان، میزان موفقیت آن را مشخص کرد.
استفاده از زمین‌های بدون مالک
«هوشنگ شیرمردی» رئیس شورای شهر اهواز هم در این نشست پیشنهاد داد که از زمین‌های بدون مالک در مناطق مختلف شهر برای احداث بازارچه استفاده شود و این زمین‌ها با کمک شهرداری و مسکن‌وشهرسازی برای استقرار دستفروشان تجهیز شوند.
بر اساس این پیشنهاد و به دستور استاندار قرار شد کمیته‌ای متشکل از شهرداری، فرمانداری، شورای شهر و مسکن و شهرسازی تشکیل شود و نتیجه آن هرچه سریع‌تر به استاندار اعلام شود.
دستفروشی؛ مشکل بزرگ کلانشهر اهواز
طرح ساماندهی دستفروشان هسته مرکزی اهواز با اعتراض کسبه خیابان «نادری» در آبان سال گذشته مصوب شد. شهرداری اهواز پارک ربیع (در منطقه آخر آسفالت) را برای استقرار دستفروشان هسته مرکزی شهر پیشنهاد داد که این محل با مخالفت دستفروشان روبه‌رو شد و حاضر به انتقال به آن نشدند.
بعد از آن چند تجمع در خیابان نادری و مقابل فرمانداری در اعتراض به محل پیش‌بینی شده (پارک ربیع در آخرآسفالت) صورت گرفت.
شهردار اهواز پارسال اعلام کرد که بیش از هزار نفر از دستفروشان مرکز شهر اهواز برای استقرار در پارک ربیع نام نویسی کرده اند اما در دومین نام نویسی که به دستور استاندار انجام شد، ۶۵۰ نفر ثبت نام کردند.
با توجه به حاشیه نشینی در اهواز و نرخ بالای بیکاری، دستفروشی یکی از مشکلات این کلانشهر است که در سال‌های اخیر بر شدت آن افزوده شده است. با این وجود هیچ گاه به صورت ریشه ای به این مساله پرداخته نشده و بیشتر برخوردها مقطعی و قهری و در یک بازه زمانی خاص، آن هم در قالب جابه‌جایی بوده است. به همین دلیل بعد از هر بار جابه‌جایی، وضع به شکل سابق خود بازمی‌گردد و روز از نو آغاز می‌شود.