عصر جنوب: پدیده اختلاس برای اولین بار ۸۰ سال پیش در دربار پهلوی اول اتفاق افتاد.

به گزارش عصر جنوب به نقل از خبرآنلاین؛ با افزایش پرونده های اختلاس و فساد مالی در شبکه بانکی، ادارات و ارگان های دولتی در دهه گذشته، نقش نظارت و بازرسی دقیق برای پیشگیری از وقوع این جرم بیش از پیش به عنوان حلقه مفقوده به چشم می آید. موضوعی که آنقدر در اقتصاد ایران به یکباره به شکلی ناپسند جای خودش را باز کرد تا فعالان اقتصادی و تحلیل گران آن را پدیده ای ناگوار عنوان کنند.

اگر چه پدیده اختلاس در یک دهه گذشته با ابعاد گسترده ای مطرح شده اما جالب اینکه تاریخ وقوع اولین اختلاس در کشور ما به بیش از ۸۰ سال قبل بازمی گردد.

عبدالحسین تیمورتاش ملقب به سردار معززالملک و سردار معظم خراسانی، از درباریان دوره‌های قاجار و پهلوی بود. تیمورتاش از کسانی بود که در برانداختن قاجارها و برآوردن پهلوی‌ها کوشش بسیار کرد.

بر اساس آنچه در متون تاریحی آمده وی در دوره رضاشاه نخستین وزیر دربار بود و نقش مهمی را در سیاست خارجی ایران بازی کرد. در سوابق تیمورتاش نمایندگی مردم خراسان در دومین دوره مجلس شورای ملی  نیز هست که تا مجلس ششم نیز با همین عنوان در مجلس حضور داشت. در زمان میان دو مجلس سوم و چهارم حاکم گیلان شد و به دستور رضاخان میرپنج به نبرد با نیروهای میرزا کوچک خان جنگلی پرداخت و گروهی را از جمله دکتر حشمت را به دار آویخت و سرانجام از سمت حکومت گیلان برکنار شد.

تیمورتاش در دولت مشیرالدوله وزیر عدلیه شد. در سال ۱۳۰۱ والی کرمان و بلوچستان شد. در کابینه پهلوی اول به وزارت تجارت و فوائد عامه رسید. او از کسانی بود که در برانداختن قاجارها و برآوردن پهلوی‌ها کوشش بسیار کرد. تیمورتاش به رضاشاه بسیار نزدیک شد و پس از روی کار آمدن پهلوی در ۲۵ آذر ۱۳۰۴ وزیر دربار شد.

در ۱۳۰۵ به حل اختلاف‌های میان شوروی و ایران پرداخت. در مردادماه سال ۱۳۰۵تیمورتاش به عنوان نماینده فوق العاده ایران برای انعقاد قرارداد تجاری و رفع اختلافات موجود با دولت شوروی راهی مسکو شد، ولی از این سفر سیاسی موفقیتی کسب نشد.

در سال  ۱۳۰۸ در پی بروز اختلافات بین شرکت نفت انگلیس و ایران، سر جان کدمن، مدیرکل شرکت، پیشنهاد تمدید قرارداد دارسی را مطرح کرد. او که به همراه محمدرضا پهلوی در سوییس به سر می برد در این سفر به گفتگو با سر جان سایمون وزیر امور خارجه انگلیس و سایر مقامات دولتی پرداخت که از این مذاکرات نیز نتیجه مثبتی عاید نگردید. وی در راه بازگشت از سفر از طریق روسیه، در مسکو با چند تن از مقامات رسمی مسکو از جمله وُرُشیلف، وزیر جنگ شوروی دیدار و مذاکره محرمانه کرد.

تیمورتاش که پس از بازگشت از سفر متوجه کدورت رضاشاه شده بود درخواست مرخصی کرد و پس از ۴۰ روز مرخصی رضاشاه وی را احضار کرد و خواستار ادامه کار او در دربار شد.

ناکامی تیمورتاش در مساله نفت، ملاقات محرمانه با سران شوروی، مطالب روزنامه‌های انگلیسی راجع به جانشینی تیمورتاش، غرور و تکبر نام برده و سوابق ناشی از ولخرجی‌های وی از بودجه دربار، اخذ وام‌های کلان از بانک‌ها و اشخاص مختلف تا حد زیادی رضاشاه را نسبت به تیمورتاش بدگمان کرد.

در‌‌ همان سال موضوع اختلاس تیمورتاش با همکاری رییس آلمانی بانک ملی (در جریان تبدیل ارز) و حسینقلی نواب، رییس هیات نظارت مطرح شد. همچنین در‌‌ همان اوان وکیل‌الملک دیبا، رییس حسابداری دربار و یار نزدیک تیمورتاش پس از محاکمه در دادگستری، توسط رضاشاه از کار برکنار شد.

وی در ۱۳۱۱ به ناگهان بازداشت و از وزارت دربار کنار گذاشته شد. او را به جرم رشوه‌خواری در دو دادگاه جداگانه به سه و پنج سال زندان و پرداخت جریمه محکوم کردند.