عـصــر جـنــوب| asrejonoob.ir: ذخایر سدهای استان در پایان سال آبی جاری در وضعیت هشدار قرار گرفت.

جمع بندی سازمان آب و برق خوزستان در خصوص میزان ورودی آب به رودخانه ها و مخازن سدهای استان در مقایسه با متوسط بلندمدت شصت و یک و در مقایسه با سال گذشته سی و پنج درصد کمتر شده است.این یعنی کاهش دو میلیارد متر مکعبی در مقایسه با سال نود وشش. میزانی معادل حجم قابل برنامه ریزی سد دز در طول یک سال.

جدول ترسیمی مدیر دفتر برنامه ریزی منابع آب معاونت پایه این سازمان آب و برق استان به تفکیک مشخص می کند ورودی آب در حوضه کارون شصت و سه، در سد و حوضه رود مارون هفتاد و شش ، کرخه چهل ، دز پنجاه و شش ، جره شصت و هشت و زهره نود و شش درصد کم شده است.
داریوش بهارلویی حجم کنونی قابل برنامه ریزی این سدها که بیانگر کاهش معنا دار و شدید ذخایر استراتژیک و ضروری آب است را دو و نیم میلیارد متر مکعب اعلام و بر مدیریت و برنامه ریزی مصرف حجم باقی مانده با اولویت تامین آب شرب پایدار تاکید می کند.
کاهش نزولات آسمانی مهمترین علت کم آبی است.از این رو مسئولان هم مانند مردم بیش از هر اقدام دیگری به سخاوت آسمان دلخوش کردند تا مگر با نزول رحمت الهی قدری از مشکلات خشکسالی های یک دهه اخیر جبران شود.
با همه امیدواری اما منحنی پیش بینی گویی قصد ندارد مسیرش را تغییر دهد و همچنان به روال سال های پیش در راه خشکسالی حرکت می کند.پیش‌بینی‌های بلندمدت سازمان هواشناسی نشان می دهد خشکسالی در دهه‌های آینده بیشتر مناطق کشور را به شدت تهدیدخواهد کرد.موضوعی که مدیر کل دفتر مدیریت بحران کشور هم از آن با خبر است، زیرا می گوید: تا پایان پاییز سال جاری بارندگی ها در کمترین میزان خواهد بود.او پیش تر گفته بود امسال در کشور دوازده و نیم میلیارد متر مکعب کاهش آب داریم که در همسنجی با پارسال حدود سی و سه درصد شرایط را سخت تر می‌کند.
کارشناسان در این پیش بینی فصلی که سوم شهریور منتشر شد میانگین بارش کشور را طی یازده ماه گذشته صد و شصت و شش و سه دهم میلیمتر اعلام کردند که بیست و هفت و سه دهم درصد نسبت به بلند‌مدت و بیست و یک و شش دهم درصد نسبت به سال گذشته کاهش داشت.بیشترین مقدار کاهش در حوضه‌های آبریز جنوب و جنوب‌ غرب کشور با بیش از چهارصد میلیمتر نسبت به دوره بلندمدت ‌رخ داد.در این بین استان‌های کهگیلویه ‌و ‌بویراحمد و چهارمحال ‌و ‌بختیاری با بیشترین کاهش مواجه شدند که حاکی از وضع بحرانی منابع آب و حجم روان آب ها در خوزستان به عنوان استان پایین دست است.
حوزه مارون-جراحی و زهره به علت کاهش بارندگی ها در مقایسه با سایر حوزه های آبریز خوزستان وضع بحرانی تری دارند.امسال حدود سیصد و هفتاد و هشت میلیون متر مکعب آب وارد حوزه مارون شد که در مقایسه با پارسال پنجاه و هشت درصد کاهش داشت و نیروگاه این سد را به تعطیلی کشاند.آورد آب مارون در سال های نرمال حدود یک میلیارد و ششصد میلیون متر مکعب بود.
معاون شرکت بهره برداری از سد، نیروگاه و شبکه های آبیاری مارون می گوید: امسال شدیدترین خشکسالی در شصت سال گذشته را تجربه کردیم و مجبور شدیم تولید انرژی در سد را متوقف کنیم.این امر بیانگر شرایط نگران کننده برای منابع آب منطقه در سال آبی آینده است که آغاز آن از مهرماه خواهد بود.
مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران دعا می کند که بارندگی خوبی در پاییز داشته باشیم تا وضع موجود سر و سامان یابد چون ورود آب به مخازن سد‌ها در انتهای پاییز اتفاق می‌افتد.
محمد حاج رسولی ها آمار کاهش ورودی آب به سدهای کل کشور را نسبت به پارسال بیش از سی و سه درصد برآورد می کند و می افزاید: از صد و هفتاد و دو سد کشور که در مدار بهره برداری است، پانزده سد در شرایط قرمز قرار دارد.در بحران پیش آمده از یک سو با کاهش آب‌های سطحی و از دیگر سو با کاهش آب‌های زیر زمینی روبرو هستیم.
در کنار کاهش بارندگی و تداوم روند خشکسالی در کشور برخی تصمیم گیری های تک بعدی در حوزه آب بر نگرانی و مشکلات افزوده است.مشکلاتی که از چند سال پیش به تدریج نمایان و باعث محدودیت کشاورزی در بیشتر مناطق استان شد.
حجت الاسلام مجید ناصری نژاد نماینده شادگان در مجلس با اشاره به نابودی بخشی از نخیلات و مزارع کشاورزان به ویژه در جنوب استان گفت: سالهاست این را پیش‌بینی و به مسئولان تذکر دادیم چنانچه دبی آب کم شود، دریا پیشروی کرده و شوری بیشتر آب خواهد شد.
کیخسرو چنگلوایی رییس سازمان جهاد کشاورزی استان هم از نامطلوب بودن وضع مزارع به دلیل خشکسالی و تحت تاثیر قرار گرفتن فاز دوم طرح پانصد و پنجاه هزار هکتاری زمین های کشاورزی خوزستان خبر می دهد و می گوید: تولید شکر در استان چهل و پنج درصد و خرما در آبادان پنجاه درصد کاهش یافت.برخی از کشاورزان مانند برنجکاران با محدودیت و ممنوعیت کشت روبرو شدند و به دام‌های بیست شهرستان هم اکنون با تانکر آبرسانی می‌شود.
اهمیت کشاورزی خوزستان به این دلیل است که این استان دارای بیشترین سدها با ظرفیت شانزده میلیارد متر مکعب و قطب تولید محصولات کشاورزی در کشور است و تنها در یک قلم، گندم مورد نیاز دوازده میلیون نفر را تامین می کند.همچنین معیشت جمعیت زیادی از خوزستانی ها از راه کشاورزی تامین می شود.
دیگر نماینده مردم استان در مجلس هشدار می دهد اگر همین روند ادامه یابد و سیاست های آبی اصلاح نشود در ده سال آینده برخی استان ها در زمینه آب با چالش جدی مواجه می شوند.
عباس پاپی زاده پالنگان با برشمردن برخی تبعات مخرب اقدامات غیر کارشناسی بر پیش گیری از برداشت و انتقال آب خوزستان به دیگر حوضه ها برای صنعت و کشاورزی به سبب به هم خوردن چرخه طبیعی محیط زیست تاکید می کند.
در شرایطی که کارشناسان مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی، نود و هشت درصد مساحت کشور را دچار درجات مختلف خشکسالی می دانند کارشناسان تاکید می کنند خواه ناخواه باید برای گذر از بحران پیش رو به سمت توسعه سیستم‌های نوین آبیاری، کشت محصولات مقاوم به کم آبی،استفاده درست با محوریت شرب و حق آبه زیست محیطی ، نگرش جدی به آبخوان و آبخیز داری، ساخت تصفیه خانه های فاضلاب برای مصرف در بخش های مختلف مانند صنعت، انتقال صنایع آب بر به مناطق ساحلی، راه اندازی دستگاه های آب شیرین کن و در نهایت کاهش مصرف و سازگاری با کم آبی و سایر روش های نوین و روز دنیا قدم برداریم و متوجه اقدامات غیرکارشناسی باشیم که رییس سازمان حفاظت محیط زیست از آن به دشمن کشور تعبیر می کند.
عیسی کلانتری می گوید: ما تنها کشور در دنیا هستیم که صد درصد آب های تجدیدپذیر را مصرف کردیم در حالی که متوسط مصرف آب های تجدیدپذیر نباید بیش از چهل درصد باشد.محیط زیست امانت نسل های دیگر است.ما بدترین امانتدار بوده ایم و چیزی از آن باقی نگذاشته ایم.

رضا عالی پور