عصر جنوب/ asrejonoob.ir: در اهمیت خبر همین بس که بدانیم در اولین برخورد افراد و دوستان باهم سؤال: «چه خبر؟» از اولین سؤالاتی است که بین آن‌ها رد و بدل می‌شود و این مطلب اگر چه از روی عادت است اما در واقع ریشه در اعماق وجود انسان‌ها دارد یعنی ذات انسانی و ویژگی انسانی خواهان آگاه شدن از هرچه جدید است ویا دانستن هرچه تازه اتفاق افتاده و ازآن بی اطلاعند یعنی خواهان اطلاع یافتن از آنچه که در اجتماع آنان رخ داده یا رخ می‌دهد و در زندگیشان نقش دارد. یعنی انسان‌ها دنبال کسب آگاهی هستند و امروزه با پیچیده شدن روابط سیاسی اجتماعی فرهنگی و اقتصادی جوامع ،نیاز به کسب خبر وآگاهی چندین برابر شده است. زیرا که همه دریافته‌اند که خوب زنگی کردن مستلزم دانستن است و این خبرنگاران هستند که حاملان دانایی و کبوتران ناقل اخبار و رویدادها هستند که به مردم آگاهی میدهند و مردم بر اساس این آگاهی و بینش به روز، محیط اجتماعی و حتی جغرافیایی خود را درست میشناسند و بنابراین بهترزندگی میکنند.

بنابراین خبرنگار، فقط یک واژه نیست، بلکه یک راه است و خبرنگاری نیز تنها یک شغل نبوده، بلکه شخصیتی است جریان ساز که ریشه در نیاز بشر وتاریخ و جریان‌های تاریخ ساز بشری دارد. زبانش، گویای وجدان عمومی بشریت و قلمش، روشنی بخشِ هر واقعیت و حقیقت بوده آنچه که او می‌گوید یا می‌نگارد همان تاریخ فرداست زیرا که مورخان فردا به استناد گفته‌ها و نوشته‌ها و گزارش‌های خبرنگاران امروز تاریخ را خواهند نوشت.

امروزه اهمیت خبرنگاری بر کسی پوشیده نیست این قشر فرهیخته و سخت کوش، همواره در تلاش است تا در گرما و سرما و در جنگ و در صلح در روشنایی و در تاریکی درآرامش و شورش و در هر جا و هر مکانی در راستای تکالیف حرفه ای خویش حضور یافته و نقش آفرینی کند. تازه‌ترین و مهم‌ترین وقایع و دگرگونی‌های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی جامعه داخلی وجهانی را در کمترین زمان ممکن به اطلاع مردم برساند و مردم را آگاه سازند. به این لحاظ و به جهت هم ریشه بودن «نبأ »یعنی «خبر»با نبی و انبیاء، رسالت خبرنگاران نیز رسالتی پیامبر گونه است. سوره نبأ در قرآن کریم نیز بر اهمیت توجه به رویدادها و اخبار مختلف و تلاش انسان‌ها برای بدست آوردن خبر درست و ناب صحه گذاشته است.

خبرنگاران می‌توانند سه نقش بزرگ را بر عهده بگیرند. آنان از یک سو تصمیمات کوچک و بزرگ مدیران اجتماع را به اطلاع مردم می‌رسانند تا مردم بدانند مسئولان جامعه چه تصمیماتی برای اداره اجتماع آنان گرفته‌اند. با توجه به این مطلب مهم که «دانستن حق مردم است» خبرنگاران تلاش می‌کنند به شیوه های مختلفی که آموزش دیدند مواضع آشکار و پنهان مجریان را به اطلاع مردم برسانند وبا نوشتن «گفته‌ها» یعنی گفته می‌شود و «شنیده‌ها» یعنی شنیده می‌شود تلاش می‌کنند مدیران ومسولان را به شفاف سازی وادارند. بارها شده است که جسارت و سماجت خبرنگاران در این زمینه باعث شده است ناگفته های زیادی آشکار شود، اختلاس‌های بزرگی افشا شود ویا از انجام کارهای نامناسب زیادی جلوگیری شود.

از جانب دیگر خبر نگاران با توجه به حضور فیزیکی در میان مردم خواسته‌ها و نیازها و انتظارات و معضلات مردم و جامعه را با انتشار اخبار به گوش مدیران می‌رسانند و اداره کنندگان جامعه را از نیازها کمبودها چالش هاوخواسته های اجتماعی آگاه می‌سازند تا جامعه اصلاح شود. خبرنگار مدافع حقوق مردم و تصویرگرِ روایات زندگی و تحولات سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی است و نقش موثر و مناسب آن در هر زمانی، غیرقابل انکار است به این لحاظ هم به جهت نیاز مردم به دانستن که از حقوق آنان است وهم به لحاظ کمک به مدیران جامعه، خبرنگار پل ارتباطی بین مردم و مسئولان هستند و بنابراین جایگاه برجسته ای دارند و مدیران جامعه‌ باید برای خبرنگاران چه همراه و چه منتقد اهمیت ویژه و یکسانی قائل شوند زیرا که خبرنگاران مشعل داران راه هستند.

علاوه بر دو نکته فوق خبرنگاران گاهی اوقات وظیفه انتقال داده‌ها و آگاهی‌ها از مردم و برای مردم را دارند در اینجا نیز جایگاه این قشر بسیار پر اهمیت است زیرا که اندیشه‌ها تجربیات دستاوردهای علمی و عملی و آداب و رسوم فرهنگی جوامع را به یکدیگر منتقل می‌کنند و باعث آشنایی و تبادل فرهنگی و تمدنی انسان‌ها می‌شوند که خود در ایجاد تفاهم اجتماعی وهمزیستی مسالمت آمیز وشناخت جوامع وانسانها از یکدیگرجایگاه ویژهای دارد.

از طرفی دیگر اگر خبر و اطلاع رسانی دروغ یا اشتباه، از خبرنگار به رسانه و جامعه تزریق شود، در حقیقت یک جامعه دچار هرج و مرج و نابسامانی خواهد شد که این نشان از اهمیت اطلاع رسانی و جایگاه بارز و ارزشمند خبرنگار در انعکاس واقعیت‌ها و اطلاع رسانی نادرست افکار عمومی را بدبین خواهد کرد و از معنویت و جایگاه واقعی خبرنگار در جامعه خواهد کاست. رعایت صداقت وامانت در گفتار و نوشتار توسط خبرنگار، برتشخیص درست وچرخش مناسب اطلاعات وشفافیت تاثیر فراوان خواهد گذاشت وجامعه را به سوی صواب رهنمون خواهد ساخت. نقش مُثبت و منفی خبرنگار در ثبت و ضبط مشاهدات و تحولات و خبرسازی در موضوعات مختلف، خود حکایت غیرقابل انکار دیگری است. خبرنگار، جستجوگر، پژوهش گر، خطریاب، هدفمند، قانونمند و پُر سرعت و نکته بین است و همسو با فوریت و ضرورت، می‌اندیشد و همگام با ضرورت‌ها و فوریت‌های حرفه ای می‌نگارد.

بنابراین امانت، صداقت، شجاعت، عدالت، جسارت، حق شناسی، حق بینی و مهارت ویژگی‌های مهمی است که یک خبرنگار باید خود را به این‌ها آراسته سازد؛ و خود را از تملق و چاپلوسی برای زرمداران و زورمداران، یک‌جانبه نگری، کینه، قضاوت مغرضانه، پوشاندن حقایق و تجارت با حقایق بپرهیزد و هدف اصلی خود را کشف حقایق و وقایع وروشنگری قرار دهد. با توجه به اهمیت کار خبرنگاری تعیین یک روز بنام روز خبرنگار و تجلیل از خبرنگاران اگر چه گامی مثبت در جهت ارج نهادن به زحمات اغلب بی پاداش این قشر زحمتکش و سخت کوش است اما کافی نیست. به این جهت وبه لحاظ  مطالب فوق مردم نیز باید قدردان خبرنگاران باشند وبرای آنان ارج ومنزلتی خاص قایل شوند تا خبرنگاران نیز احساس کرامت ومسولیت بیشتری نمایند.امروزه در جوامع پیشرفته، خبرنگاران، در طبقه بندی اجتماعی در ردیف فضلا و فرهیختگان قرار می‌گیرند و در بین مردم از ارزش و احترام ویژه ای برخوردارند.به امید آنکه در جامعه ما نیز چنین شود.

دکتر عبدالواحد عبادی**