عـصــر جـنــوب| asrejonoob.ir: تالاب هورالعظیم، آخرین بازمانده تالاب های بین النهرین در جنوب غربی کشور در خوزستان قرار دارد. یک سوم این تالاب در ایران و دو سوم در عراق واقع است. تابستان امسال هیچ آبی از کرخه وارد هورالعظیم نشد و بیش از ۷۰ روز است که بخش عراقی آن به طور پراکنده در آتش می سوزد، در واقع اوایل تیرماه امسال آتش سوزی ها در خاک عراقی این تالاب آغاز شد که همچنان ادامه دارد. این آتش سوزی ها علاوه بر آسیب های جدی به محیط زیست، سلامت مردم منطقه را به طور جدی به خطر انداخته است.
تداوم آتش سوزی های پراکنده در بخش عراقی در حالی است که ایران اقدامات زیادی از جمله به پرواز درآوردن چندین سورتی پرواز هواپیمای حمل آب انجام داده است، اما با توجه به محذوریت ها و موانع مختلف نتیجه چندانی در بر نداشت.
این در حالی است که بخش ایرانی تالاب نیز از آتش سوزی در امان نمانده و روز جمعه متخلفانی که اقدام به آتش زدن تالاب کرده بودند، دستگیر شدند.
عیسی کلانتری رییس سازمان حفاظت محیط زیست تنها راهکار مقابله با آتش را رهاسازی آب در هورالعظیم عنوان کرده و افزوده است: رودخانه های کرخه در ایران و دجله عراق منابع تغذیه کننده هورالعظیم هستند و دستگاه های دیپلماسی باید چگونگی رهاسازی آب را پیگیری کنند.
اسحاق جهانگیری معاون اول رییس جمهوری نیز در جلسه شورای عالی آب که ۱۳ شهریورماه سالجاری به ریاست وی در تهران برگزار شد، به اهمیت تامین حقابه تالاب هورالعظیم اشاره کرد و دولت عراق را به پایبندی به تامین سهم حقابه تالاب فراخواند.
اهمیت تامین حقابه تالاب‌ها برای نخستین بار در دولت یازدهم به رسمیت شناخته شد و نشان می دهد که این بخش برای دولت تا چه اندازه حایز اهمیت است اما مشکلاتی مانند خشکسالی مانع از تامین کامل آن می شود.

*** امسال حقابه تالاب هورالعظیم تامین نشده است
احمدرضا لاهیجان زاده مدیر کل محیط زیست استان خوزستان روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا گفت: حقابه تالاب هورالعظیم ۱٫۶ تا ۱٫۹ میلیارد متر مکعب در بخش ایرانی آن تعیین شده است که باید از سد کرخه و بارندگی ها تامین شود.
وی افزود: در دو تا سه سال گذشته حقابه به خوبی تامین شد اما در سال آبی ۹۶-۹۷ به علت خشکسالی و کاهش بارندگی ها حقابه تامین نشده است.
لاهیجان زاده با اشاره به آتش سوزی تالاب هورالعظیم گفت: بخش عراقی تالاب همچنان گاهی می سوزد و گاهی خاموش می شود اما بخش ایرانی نیز جمعه به عمد آتش گرفت که آتش سوزی مهار شد و متخلفان نیز دستگیر شدند.
بیش از ۲ هزار هکتار از بخش ایرانی تالاب هورالعظیم نیز در ماه های اخیر دچار آتش سوزی شده است.

*** آب دزدی مشکل تالاب هورالعظیم
اما معاون امور تالاب ها و پارک های ملی دفتر زیستگاه ها و امور مناطق سازمان محیط زیست آب دزدی را یکی از موانع در تامین حقابه تالاب می داند.
مسعود باقر زاده کریمی به خبرنگار علمی ایرنا گفت: در یکی دو سال گذشته آب خوبی به تالاب رساندیم و ۷۰ درصد تالاب بخش ایرانی آن آب دارد؛ اما می دانیم که شرایط سختی حاکم است.
باقرزاده کریمی تاکید کرد: یکی از مشکلات اصلی در مسیر رساندن حقابه به تالاب هورالعظیم آب دزدی است، منابع مرتبط پارسال اعلام کرده بودند که ۸۰۰ میلیون متر مکعب آب به تالاب داده شد اما وقتی بررسی کردیم دیدیم ۳۰۰ میلیون متر وارد تالاب شده است در واقع بین راه آب دزدی می شود و برخی افراد آب را در مسیر بر می دارند.

*** تالاب هورالعظیم نیازمند عزم ملی
همچنین ابوالفضل آبشت مدیر ملی طرح حفاظت از تالاب های ایران اظهار داشت: برای تالاب هورالعظیم برنامه مدیریت تهیه نشده و در برنامه های طرح حفاظت نیز نبوده است.
وی در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا درباره علت نبودن این تالاب در برنامه طرح حفاظت از تالاب های ایران توضیح داد: یکی از دلایلی که ما سراغ آن نرفتیم فرا مرزی بودن تالاب است اما سازمان محیط زیست برنامه هایی در راستای احیا، مدیریت، تامین حقابه و مقابله با گرد و خاک دارد و منبع خوبی از سوی صندوق ملی توسعه برای مهار گرد و غبار در خوزستان اختصاص یافته است از این رو برنامه های گسترده ای دارند البته بیشتر برنامه ها از طریق استانداری استان خوزستان دنبال می شود.
وی تاکید کرد: مسائل هورالعظیم بسیار پیچیده است از این رو منابع مالی کلانی هم می خواهد اما منابع ما برای رسیدگی به این پروژه بین المللی محدود است و فعالیت های ما بیشتر از جنس جریان سازی اجتماعی است در حالی که هور به اقدامات بزرگ نیاز دارد.
آبشت به گونه های گیاهی موجود در تالاب هوالعظیم هم اشاره کرد و گفت: در گیاهانی مانند لوئی و نی با از دست دادن ۷۰ تا ۷۵ درصد آب، قند آنها به الکل تبدیل شده و خودسوزی آنها شروع می شود که در صورت درامیختن با عوامل دیگری مانند خشکسالی ، کم بارشی و یا عوامل انسانی، مهار آتش دشوار خواهد شد.
وی افزود: وسعت تالاب هورالعظیم بسیار زیاد است منابع آبی آن بخشی از عراق و بخشی از کرخه داخل ایران تامین می شود از این رو تالاب پیچیده ای است و یک حرکت و عزم ملی مانند روند احیای دریاچه ارومیه لازم دارد که بشود برای آن کاری کرد که البته با تامین این منابع مالی از صندوق ملی توسعه می توان تا حد زیادی مشکلات را رفع کرد.