دستگاه‌های تصفیه آب خانگی مورد تایید نیستند
زندگی بدون دستگاه تصفیه آب ممکن نیست
یکی از شهروندان اهوازی می‌گوید: دستگاه‌های تصفیه آب با قیمتی بین ۳۵۰ هزار تا بیش از یک میلیون تومان به فروش می‌رسند. بعدش هم باید به صورت مرتب و ماهانه فیلترهای سه گانه تعویض شوند. درضمن این دستگاه‌ها باعث بالا رفتن قیمت آب و برق خانوار‌ها می‌شود.
«حمید شهبازی» می‌افزاید: زندگی بدون این دستگاه‌ها برای ما غیر قابل تصور است. اما همیشه هم نمی‌توانیم از آنها استفاده کنیم. چون در خوزستان قطع برق زیاد داریم. با قطع برق هم مکش آب به ساختمان‌ها متوقف می‌شود و هم این دستگاه‌ها از کار می‌افتند. در این صورت مجبور می‌شویم یا از دوره گرد‌ها یا از سوپرمارکت‌ها آب بشکه‌ای بخریم.
او ادامه می‌دهد: پس از هر ماه تعویض فیلترهای دستگاه شاهد یک لایه گل و لجن روی آن هستیم. چرا با وجود این همه رودخانه نباید آب سالم و با کیفیت به در خانه‌هایمان بیاید؟ چرا باید مجبور باشیم از این دستگاه‌ها استفاده کنیم؟
خلأ تحقیقات رسمی
استفاده از تصفیه‌کننده خانگی در اهواز سبب شده که برخی از پژوهشگران مستقل درباره آب خروجی از این دستگاه‌ها مطالعاتی انجام دهند. نتایج یکی از مطالعات نشان می‌دهد که دستگاه‌های تصفیه آب خانگی، آب را از نظر pH و EC در حد مطلوب استاندارد آب آشامیدنی تصفیه می‌کنند. البته این تصفیه کننده‌های خانگی منجر به کاهش شدید مقادیر سایر پارامترهای TDS، DO، کلراید، فلوراید و نیترات به زیر حد استاندارد آب آشامیدنی شده‌اند و در کاهش آلودگی میکروبی بی تأثیر بوده‌اند.
در خوزستان هیچ نهادی درباره کیفیت آب خروجی از تصفیه‌خانه‌های صنعتی و خانگی تحقیقی انجام نداده است. معاون اداره کل آب و فاضلاب اهواز ۹۷ درصد آب لوله کشی اهواز را سالم و بدون مشکل می‌داند و دانشگاه علوم پزشکی اهواز نیز اعلام کرده که آب اهواز براساس پارامترهای میکروبی و استاندارد جهانی جزو آب‌های غیر قابل مصرف نیست و اگر آلوده بود، اجازه انتقال این آب را نمی‌دادیم.
هشدار در مورد دستگاه‌های تصفیه آب
حالا در جدید‌ترین هشدار، مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور گفته که دستگاه‌های تصفیه آب که در رسانه‌ها تبلیغ می‌شود، مورد تایید صنعت آب و فاضلاب و شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور نیست زیرا ما نظارتی بر کیفیت آب تولیدی این‌ها نداریم. به گفته «حمیدرضا جانباز» در استفاده از این تجهیزات، قبل از اینکه آب تصفیه یا از غشاء‌ها رد شود، باید کلر باقیمانده آب حذف شود. چرا که کلر به این تجهیزات آسیب می‌رساند. بنابراین آبی که داخل این مجموعه است، فاقد کلر است.
وی همچنین گفته استفاده از این تجهیزات حتما باید با نظارت‌های کامل و تعویض به‌موقع فیلتر‌ها باشد و اگر فیلترهای این دستگاه‌ها به موقع تعویض نشود، موجب رشد باکتری‌ها و جلبک‌ها می‌شود و نمونه‌هایی از این تجهیزات تاکنون داشته‌ایم که مانند عامل بیماری زا عمل کرده است.
مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور اطمینان داده است که آبی که در شبکه توزیع می‌شود، قابل شرب است.
تبلیغات سنگین برای آب سبک
هم‌اکنون مردم بسیاری از شهر‌ها در منازل خود از سیستم تصفیه آب خانگی استفاده می‌کنند بی‌آنکه اطلاعات جامع و دقیقی از استفاده این سیستم‌ها داشته باشند. بر در و دیوار ایستگاه‌های عرضه کننده آب شیرین در شهر اهواز آگهی‌های رنگارنگی برای ترغیب شهروندان به خرید و نصب دستگاه‌های تصفیه آب خانگی نصب شده است. این تبلیغات در استان‌های جنوبی نظیر خوزستان شدید‌تر شده و فروشگاه‌های متعددی در شهر برای عرضه این دستگاه‌ها، فیلترهای مربوطه و لوازم جانبی آن جواز کسب دریافت کرده‌اند.
اما با آنکه در اهواز، آب لوله کشی شهر کیفیت مطلوبی ندارد، مسئولان آب خوزستان ضمن بیهوده دانستن نصب دستگاه‌های تصفیه آب خانگی، بر سالم بودن آب اهواز تأکید می‌کنند و می‌گویند: در استان خوزستان ۲۳ آزمایشگاه کنترل کیفی آب وجود دارد که ۳ واحد آن در اهواز مستقر هستند و به کنترل باکتریولوژیکی آب می‌پردازند و به این ترتیب خوزستان قوی‌ترین شبکه کنترل کیفیت آب کشور را دارد.
مسئولان آب اظهار می‌کنند: با اینکه کیفیت آب شرب استان در حد استاندارد است، بیشتر شهروندان از دستگاه‌های تصفیه آب استفاده می‌کنند که به اعتقاد کار‌شناسان این دستگاه‌ها موجب افت کیفیت آب می‌شوند. زیرا دستگاه تصفیه آب همه املاح موجود در آب را حذف می‌کند و املاح مفید را نیز از بین می‌برد و آب سبک از آن خارج می‌شود و مصرف آب سبک خود عوارضی دارد که پزشکان درباره آن هشدار می‌دهند.
سالم بودن مردم اهواز لطف خداست
در این میان، رئیس دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، سالم ماندن مردم از آب غیربهداشتی خوزستان را لطف الهی می‌داند و می‌گوید: یکی از مشکلات عمده اهواز آب آشامیدنی است که کیفیت مطلوبی ندارد و کیفیت آن روز به روز بد‌تر می‌شود. ضمن این که ۷۵ درصد فاضلاب‌های تصفیه‌نشده هم وارد آب می‌شود.
دکتر«اسماعیل ایدنی» اضافه می‌کند: وضعیت مطلوب میکروبی برخلاف انتظار‌ها ۹۵ درصد است و این آمار در روستا‌ها بسیار بد‌تر است. ۳۰ هزار خانوار ساکن روستاهایی هستند که لوله کشی آب ندارند.
مشکل، کیفیت شیمیایی آب است
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز و رئیس مرکز بهداشت استان نیز اظهار می‌کند: یکی از مهم‌ترین معضلات بهداشتی در استان مساله آب است و این موضوع همیشه در جلسات شورای سلامت اهواز مطرح می‌شود.
دکتر«شکرالله سلمان‌زاده» به همشهری می‌گوید: کیفیت آب شرب استان به طور متوسط از نظر میزان کلرزنی بالای ۹۷ درصد است و از نظر میکروبی بالای ۹۰ درصد مطلوبیت دارد. این درصد در برخی نقاط افت و خیز دارد، ولی در اهواز به همین میزان است.
دکتر سلمان‌زاده می‌گوید: مشکل ما کیفیت شیمیایی آب است. زیرا طعم، بو و سختی باعث می‌شود که مردم تمایلی به استفاده از آب لوله کشی نداشته باشند و آب مورد نیاز خود را از طریق دستگاه تصفیه آب خانگی یا خرید آب از کارگاه‌های آب تصفیه کن تهیه کنند.
لزوم فروش آب تصفیه‌شده با کلر
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز ادامه می‌دهد: کلر سبب از بین رفتن عوامل میکروبی در آب می‌شود و این کارگاه‌ها و دستگاه‌های تصفیه میزان کلر در آب را به صفر می‌رسانند و می‌فروشند و این امر می‌تواند مشکلات بهداشتی ایجاد کند. چون مواردی از بیماری در مخازنی که این کارگاه‌ها از آن برای انتقال آب استفاده می‌کنند، مشاهده شده است.
دکتر سلمان‌زاده می‌گوید: در دو سال گذشته خواستار جمع‌آوری کارگاه‌های غیرمجاز آب‌شیرین‌کن شدیم و مدیران شبکه بهداشت در استان اقدام به ساماندهی و کدگذاری این کارگاه‌ها کردند. این کارگاه‌ها ملزم شده‌اند که آب تصفیه را با کلر به مردم بفروشند و حداقل استاندارد‌های بهداشتی را داشته باشند. کاری که قبلا انجام نمی‌شده است.
رئیس مرکز بهداشت استان در پایان تأکید می‌کند: تاکنون هیچ موردی در خصوص مراجعه افراد به مراکز درمانی به علت آلودگی آب گزارش نشده است و بیماری قابل انتقال از آب و غذا به شکل جدی در اهواز و هیچ جای دیگرِ استان وجود ندارد.
هشدارهای رسمی مسئولان
مسئولان کنترل کیفی بهداشت آب شرکت آب و فاضلاب شهری معتقدند که دستگاه‌های تصفیه خانگی آب هیچ تاثیری در میکروب‌زدایی و تصفیه‌آب ندارد و این دستگاه‌ها نه تنها تغییری در کیفیت آب مصرفی ایجاد نمی‌کند، بلکه نباید ازآنها به عنوان تصفیه‌کننده ناخالصی‌های آب شرب و بهداشتی استفاده کرد.
مسئولان محیط زیست هم از منتقدان استفاده مردم از سیستم‌های تصفیه آب خانگی هستند. آنها می‌گویند: مردم به دلیل آگاهی اندک از این سیستم‌ها استفاده می‌کنند و اکنون طرح جامعی با وزارت بهداشت در دست داریم تا برندهای پرمصرف سیستم‌های تصفیه‌آب خانگی را بررسی کنیم.مسئولان دانشگاه علوم پزشکی اهواز هم با آنکه آب اهواز را مطلوب نمی‌دانند، اما بر این باورند که استفاده از دستگاه‌های تصفیه‌آب هم خوب نیست و موجب از بین‌رفتن سختی آب می‌شود و آب را به مقطر یا سبک تبدیل می‌کند. آب سبک در دراز‌مدت سبب بروز آسیب‌های جدی به قلب و عروق و اختلال در رشد استخوان کودکان می‌شود.