مسعود کنعانی : محیط زیست نیازمند تحرک وسیع فرهنگى و روشنگرانه است
عصر جنوب/ asrejonoob.ir: مسعود کنعانی، فعال اجتماعی و زیست محیطی خوزستان طی گفتگویی خواستار اطلاع رسانی مسئولان به مردم در رابطه باپروژه های ساحل سازی رودخانه های کارون و بهمنشیر و رفع ابهامهای موجود شد.برپایه این گزارش، کنعانی با برشمردن موارد متعددی از نقض قواعد و استانداردهای زیست محیطی در اهواز و آبادان اعلام داشت:متأسفانه این رویکرد غلط در سیستم مدیریتی کشور به یک رویه تبدیل شده و آخرین اولویت طرحها و پروژه ها رعایت حقوق طبیعت و محیط زیست می باشد و شاید اگر الزام قانونی در کار نبود،چه بسا چنین موضوع مهم و حیاتی در تعریف پروژه ها منظور نمی شد.
این شاعر و فعال آبادانی همچنین اضافه کرد:مدتی است مواجه با اقدامات عمرانی و توسعه ایی خوبی از سوی برخی از سازمانهای دولتی و شهرداریها هستیم که شایسته تقدیرند،اما در همین رابطه نیز ابهامات و پرسشهای متعددی وجود دارد که انتظار می رود مسئولین استان و بویژه شخص استاندار محترم،در این زمینه ورود کرده و با توجه به اشراف خوبی که بر مشکلات عدیده این مناطق دارند ،ضمن هدایت و راهبری ،چاره ایی برای کاستن ازنگرانی و دغدغه های مردم بویژه در رابطه با وضعیت محیط زیست و عدم توازی اقدامات توسعه ایی و عمرانی با رعایت حداقلهای التزام به حفاظت از زیست بوم منطقه تدبیری اتخاذ کنند.وی افزود:البته در روزهای گذشته برخی از مشکلات موجود را به عزیزان مسئول منتقل نمودیم.زیرا متاسفانه چند مورد بسیار مهم و نگران کننده مدتی است که اذهان مردم و فعالان را به خود مشغول نموده بود و پیگیریهای مستمر شهروندان و کنشگران محلی نیز پاسخ قانع کننده ایی تا کنون نیافته است.
کنعانی ضمن انتقاد از عدم هماهنگی و همکاری بین ادارات و سازمانها در استان گفت:بسیاری از نابسامانیهای بظاهر قابل حل در پروسه پیچیده و کلاف سردرگم عملکرد جزیره ایی سازمانهای دولتی به حال خود رها شده و یا در فرآیند کشمکشهای بین سازمانی باگذشت زمان تبدیل به معضلات لاینحلی گشته اند.مثلا موردی را که در طول یکماه گذشته مستمرا پیگیر آن بوده ایم و هنوز به پاسخی منطقی و قابل هضم در این رابطه نرسیده ایم ،همین هدایت نخاله های ساختمانی و دپو آنها در سواحل رودخانه های کارون و بهمنشیر است.با توجه به اینکه پدیده جدیدی را شاهد هستیم و اتفاقا در معرض دید عموم نیز می باشد،ولی همچنان در سطح وسیعی ادامه دارد و متأسفانه همه از قبول مسئولیت چنین کاری طفره می روند !البته مدیریت محترم پروژه ساحل سازی کارون و بهمنشیر با سعه صدر ضمن استماع انتقادات مطرح شده به تفصیل از میزان تعهد مدیران این طرح به رعایت استانداردهای محیط زیست درجهت حفاظت از کارون و بهمنشیر و پروژه جزیره تفریحی «شادمانی» دفاع کردند و خود نیز از اینکه ناگزیر به حمل و انتقال بیش از ۳۰۰۰ کامیون نخاله جهت دور سازی از حریم رودخانه ها بوده اند،ابراز ناخرسندی داشتند.واقعا مسئولیت انتقال این حجم عظیم نخاله ساختمانی به حاشیه رودخانه ها با کیست؟
این فعال محیط زیست با پرسشی از مسئولان شهرهای آبادان و اهواز ادامه داد:اگر هدایت و تخلیه این حجم عظیم از نخاله های ساختمانی اعم از گچ و آهک،سیمان،آجر و مواد شیمیایی از قبیل انواع چسبها و فراورده های پتروشیمیایی توجیهی علمی و فنی برای حفاظت از محیط زیست و بویژه احیا رودخانه ها دارد اعلام بفرمایند تا ما هم بجای خون دل خوردن و انگشت افسوس گزیدن ،به یاری آنها بشتابیم و هرکس در حد توانش نخاله و زباله تولیدیش را به کارون و بهمنشیری هدایت کند که زنده به فاضلابهای تقدیمی ما هستند. آن گاه حکایت آب آشامیدنی ما نیزمصداق کامل وخوبی از این ضرب المثل خواهد بود ؛ از ماست که برماست!
وی،همچنین با اشاره به وضعیت نخیلات استان خصوصا در آبادان،خرمشهر وشادگان ابراز داشت:نمی توان همه چیز را ناشی از خشکسالی و کمبود بارندگی ها دانست،حداقل برای نخل این درخت مقاوم و نستوه و بالاخص در شهرهایی چون خرمشهر،شادگان،هندیجان و آبادان که اغلب نخلستانها در حاشیه رودخانه ها واقع هستند این دلیل موجهی نیست،ضمن اینکه سابقه های متعددی از خشکسالی و عدم بارندگی در گذشته نیز داشته ایم که اتفاقا آن چه مردم را از خطرات قحطی و گرسنگی نجات داد، همین درخت ارزشمند نخل و میوه بهشتی اش خرما بوده است. میوه ایی که کاملترین غذای طبیعت و کالای غذایی استراتژیک و حیاتی در همه حوادث غیرمترقبه طبیعی وغیرطبیعی در سراسر جهان می باشد.پژوهشهای میدانی ما درمنطقه آزاد اروند که اینک روی کاغذ گستره بیشتری نیز پیدا کرده است روایتگر یافته های بسیارتلخ و تکان دهنده ایی است.
زیرا روند فعلی که نخلستان درحال تبدیل به شورستان می باشد ،عوامل مختلفی چون بیکاری ،کمبود شدید امکانات وحتی در برخی نقاط نیازهای اولیه ایی چون آب آشامیدنی سالم، آسیب دیدگی نخیلات بواسطه ریزگردها و آلودگیهای آب و هوا و همچنین عدم نظارت صحیح و پیگیری نهادهای ناظر بر حفظ کاربری مزارع و باغات و ترویج باغداری و نخلداری با اعطاء تسهیلات مورد نیاز به نسل جدید صاحبان نخیلات که بواسطه سالهای طولانی جنگ و سپس بازسازی ازچنین محیطی دورافتاده وبا نخل و نخلداری هنوز نامأنوسند تنها به سود سوداگران زمین خواری است که بطور خزنده و فزاینده ایی در حال بلعیدن نخلستانهای نیمه جان آبادان هستند.آتش سوزی در نخلستانها خصوصا در فصل باردهی و تکرار سؤال برانگیز این حوادث به نابودی ومرگ این درخت آسمانی می انجامد، هرچندخریداران غیربومی نیز در اولین گام بی رحمانه نخاله را به نخل ترجیح داده و اورا به کام مرگ می فرستند!البته که نخلداری اگر سودآوری داشت مالکان نخلها وادار به فروش وصله جان خود نمی شدند.
مسعودکنعانی درهمین رابطه اضافه کرد:پیرمردی که یکی ازساکنین جزیره سیدعبود «جزیره شادمانی» آبادان است،زمینی با در برداشتن ْ۱٠٠٠ نفر نخل را با بهایی نازل ،بعنوان زمین خالی فروخته است و در حال انتقال خانواده اش برای سکونت در یکی از استانهای مرکزی می باشد، در جواب این پرسش ملامتگرانه ام که ؛چرا فروختید وچگونه توانستید از ثمره دهها سال زحمت و تلاش خود و خانواده و ازسالها عطا و بخشش و برکت نخلهای عزیزتان دل بکنید ?! حرفهایی زد که شاید هرکس دیگری بود، ناگزیر همان می کرد که این مرد کهنسال کرد!
این فعال خوزستانی،ضمن تأکید برلزوم همفکری وهمکاری همه دلسوزان برای برونرفت از وضعیت فعلی، ادامه داد:اعتماد و صداقت متقابل بین مردم و دولت،بهترین و کوتاهترین مسیر برای رسیدن به راه حلها و زاینده همبستگی ،همدلی و انسجامی خواهد بود که از منویات رهبر معظم انقلاب می باشد.همه می دانیم که علت العلل مشکلات و گرفتاریهای فاجعه بار محیط زیست امروز خوزستان «آب» است.همان آبی که انتقالهای خودخواهانه و بی رویه دیروز از سرچشمه هایش، باعث از بین رفتن تدریجی شاخصهای حیات در استان شده است.قاعدتا مسئولان کنونی استان نباید نقشی در پیدایش و وقوع فجایع زیست محیطی موجود داشته باشند و پیکان ملامت ها و تخطئه کردنها متوجه پیشینان است،اما باید بپذیریم که فرصتها برق آسا درگذرند و فردا روزی همه ما اعم از مسئول و غیرمسئول ،کارشناسان،کنشگران ، علما،دانشگاهیان ،نخبگان و جوامع فرهنگی،هنری و ورزشی خوزستان به علت نابودی تالابها،رودخانه ها،نخلستانها ، مراتع و مزارع کشاورزی موجود باید پاسخگوی آیندگان و نسلهای بعد باشیم.البته در جامعه اسلامی،هیچ شهروند غیر مسئولی وجود ندارد.(کلکم راع و کلکم مسئول عن رعیته)لذا درخواست بنده از مسئولین محترم خوزستان این است که باتعلل برخی از سازمانها در انجام وظایف ذاتی خود برای کمک در احیا رودخانه ها و جلوگیری از نابودی غمگنانه نخیلات و تالابهای استان وهمچنین آلوده سازی آب وهوا برخورد شفاف وقاطعانه ایی صورت گیرد.بدیهی است که یکی از وظایف ذاتی نمایندگان مردم در شوراهای شهر نظارت بر عملکرد شهرداریها و یافتن مسئول نابسامانی های موجود در حواشی رودخانه ها می باشد که اگر به این وظایف بدرستی عمل می شد ، شاهد چنین وضعی نبودیم.
کنعانی در پایان خواستار حمایت و پشتیبانی استاندار ،علما وفضلای استان برای آغاز یک حرکت فرهنگی گردید و اعلام داشت:ما برای حفظ هر چیزی نیازمند اعتقاد و باور به لزوم حفاظت و نگهداری از آن هستیم و برای رسیدن به چنین باوری ، باید در فکر نهادینه کردن فرهنگ حفاظت از محیط زیست در میان تمام لایه های اجتماعی باشیم .لذا پیشنهاد میکنم ،علما و فضلای بزرگوار واستاندارمحترم خوزستان با راهبری و اتخاذ تدابیر ویژه ، ساماندهی و آغاز یک حرکت بزرگ روشنگرانه و فرهنگی برای ترویج و اشاعه فرهنگ حفاظت از محیط زیست و دوستی با طبیعت را پشتیبانی و حمایت نمایند.