زمینه افزایش سرطان در خوزستان را می توان به جرات به بی کیفیت بودن آب شرب، بروز پدیده گرد غبار در سالهای اخیر، آلودگی محیط زیستی در اثر منحرف کردن جریان رودها، ورود فاضلاب های بیمارستانی و شهری به رودها و خشک کردن تالابها برای اکتشافات نفتی دانست و بر همین اساس هر ساله شاهد هستیم بر تعداد بیماران سرطانی در این استان افزوده می شود.

این شرایط بحرانی که دلهره ای میان مردم ایجاد کرده را پیش از این جامعه خبری با گزارشی تحت عنوان «سونامی سرطان در خوزستان» به گوش مسئولان رساندند ولی هیچگونه اقدام قابل ملاحظه ای برای کنترل آن از سوی مسئولان متولی امر انجام نشد.

در سالهای نخست که پدیده گردو غبار به عنوان یکی از عوامل اصلی افزایش سرطان ریه در خوزستان، این منطقه را در بر گرفت؛ صاحب نظران و کارشناسان منشاء آن را عربستان و شمال آفریقا می دانستند در حالی بر اساس آمارهای موجود علت بحران محیط زیستی در خوزستان کاملا منشا داخلی دارد. خشک کردن قسمت عظیمی از تالاب هورالعظیم در سالهای اخیر و سپردن هفت هزار و ۵۰۰ هکتار از آن برای اکتشافات نفتی به وزارت نفت، ایجاد سدها و زهکش ها بر روی رودخانه های داخلی استان همچون کرخه و کارون همه و همه برای فراهم شدن این وضعیت تاثیرگذار بودند.

با گذر از کم توجهی مسئولان به پیشگری از ادامه پیشروی این بیماری در اثر آلودگی های محیط زیستی، نگاه به وضعیت درمان سرطان و مراجعه به بیمارستان فوق تخصصی شفای اهواز نیز نقطه مثبت و امیدوار کننده ای را نخواهیم دید. در بیمارستان شفا که مسئولان آن را هم سطح با استاندارهای جهانی می دانند اتاق شیمی درمانی در چند بخش در یک قدمی سرویس بهداشتی بیماران قرار دارد و فاجعه آمیزتر آنکه هر شش بیمار تحت شیمی درمانی را در یک اتاق و بدون در نظر گرفتن عواقب ایجاد عفونت، پائین آمدن سلولهای خونی و نقص ایمنی هر یک از آنها در کنار هم بستری می کنند.

با تحقیقات جهانی صورت گرفته دیگر بر هیچ کس پوشیده نیست که بیمار سرطانی بیش از هرچیزی به  امید به زندگی و روحیه ای قوی در مبارز با این بیماری نیاز دارد ولی آیا تاکنون در این مرکز درمانی توجه به امید بخشیدن در بیمار سرطانی مورد تاکید قرار گرفته است. آیا این بیمارستان که مسئولان آن را همطراز با استانداردهای جهانی از لحاظ کیفی و کمی معرفی می کنند تاکنون خدماتی در سطح جهانی به بیمار ارائه داده اند؟

عامل گسترش سرطان در خوزستان

رئیس سابق بیمارستان شفا در گفتگو با خبرنگار مهر عنوان می کند: افزایش سرطان نسبت به گذشته ۹۰ درصد به علت محیطی و تنها ۱۰ درصد آن دلایل ارثی دارد و این نشان می دهد که حتما در محیط زیست استان خوزستان اتفاقات ناخوشایدندی می افتد که اینچنین سونامی سرطان به جان هموطنان ما در این خطه افتاده است.

کاوه جاسب بیان می کند: گرد و غبارهایی که هر چند وقت یک بار شهر اهواز و دیگر شهرهای خوزستان را تحت تاثیر قرار می دهد از آلوده ترین ریزگردها و حاوی سمی ترین مواد در جهان است. این ریزگردها بی شک در ازدیاد انواع سرطان ها خطرناک تاثیر دارند و ابتلای افراد بیشتر نیز در این سال ها را باعث شدند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور با اشاره به هشدارهای جهانی در رابطه با خطرات این ریزگرها و گرد و غبار تاکید می کند: بسیاری از محققان و دانشمندان دنیا اعلام کردند که گرد و غباری که به سمت استان های غربی کشورمان جریان دارد آلوده به اورانیوم است. جنگ اخیر آمریکا نیز علیه کشور عراق و استفاده از تسلیحات آلوده به اورانیوم، منطقه مجاور این کشور را مستعد به هرگونه فاجعه محیط زیستی کرده است.

وی ابتلا به این بیماری صعب العلاج را در خوزستان در حال پیشرفت می داند و می گوید: به تدریج در طی این سالها مبتلایان به سرطان در استان خوزستان افزایش چشمگیری داشته و این نشان از آن دارد که محیط زیست خوزستان در یک وضعیت بحرانی است.

ضرورت تشکیل کمیته تحقیق و پیشگری از سرطان

رئیس سابق بیمارستان شفا از دیگر عوامل سرطان زا نام می برد و می گوید: آب مصرفی در میان شهروندان نیز از دیگر عوامل ابتلا به این بیماری خطرناک است. آبهای رودهایی که خود نیز دستخوش این آلودگی محیط زیستی قرار دارند و ماهیانی موجود در آن وارد برنامه غذایی مردم شده و تعداد مبتلایان به سرطان را افزایش داده است.

جاسب می افزاید: بی شک خاک و کشاورزی که به گونه ای در ارتباط با آب هستند نیز سهم خود را از این آلودگی می برند و سبزیجات، میوه و یا هرگونه محصول تهیه شده با آب و خاک آلوده را وارد سفره مردم خوزستان می کنند.

وی، راه های عملی به منظور مبارزه با پیشروی این بیماری در خوزستان را بی شمار می داند و می گوید: من به عنوان پزشکی که سالهاست در درمان چنین بیمارانی فعالیت می کنم به این باور رسیده ام که خوزستان این امکان و ظرفیت را هم از لحاظ مکان و هم سرمایه مادی دارد که از بیمارستانی تخصصی تری برخوردار شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور تاکید می کند: با وجود گوشزد کردن خطرات ریزگردها و طوفان های گردوغبار در اهواز و بدون در نظر گرفتن خطرات افزایش سرطان در استان، هنوز تدابیر قابل مشاهده ای برای مبارزه با این پدیده صورت نگرفته است.

جاسب با اشاره به هزینه کردن سرمایه های ملی برای اموری در سطح اهمیتی پائین تر از این معضل بیان می کند: می توان کمیته ای تحقیقاتی را برای کم کردن اثرات منفی بر محیط زیست استان تشکیل داد و به جای صرف میلیاردها تومان اعتبار برای ساختن جاده ای از تهران به شمال و فراهم ساختن رفاه دیگر هموطنان، این پول را در این زمینه هزینه کرد.

وی در پایان می افزاید: سرطان ریه از شایع ترین انواع سرطان ها در خوزستان به علت آلودگی های محیط زیستی همچون مصرب آب، مواد غذایی آلوده، گرد و غبار و مصرف دخانیات است.

بیمارستان شفا در سطح استاندارهای جهانی است

همچنین رئیس فعلی بیمارستان شفا نیز در گفتگو با خبرنگار مهر تاکید می کند: بیمارستان شفا در ارائه خدمات در سطح و کیفیت بالایی قرار دارد و می توان گفت هیچ بیماری نیاز به سفرهای برون مرزی یا حتی خارج از استان برای درمان ندارد.

بیژن کیخایی می افزاید: علاوه بر تامین کلیه داروهای سرطانی مورد نیاز بیماران، در زمینه تجهیزات نیز این بیمارستان وضعت مناسبی به سر می برد.

وی با اشاره به مراجعه بیمارانی از دیگر شهرها و کشور عراق به این مرکز درمانی عنوان می کند: بیمارستان فوق تخصصی شفا هم اکنون پذیرای بیمارانی از بوشهر، ایلام، خرم آباد و کشور عراق است.

رئیس بیمارستان شفا اظهار می کند: بعد از اجرای طرح تحول سلامت در استان، درمان این بیماری تقریبا رایگان و یا کم هزینه شده که این کمک تخفیف ارزشمندی از سوی دولت به خانواده بیماران است.

قدیمی بودن ساختمان بیمارستان

کیخایی با اشاره به بزرگترین مشکل این بیمارستان می گوید: یکی از مشکلات عمده این بیمارستان، قدیمی بودن ساختمان و عدم پاسخگو بودن تعداد تخت ها به نسبت مراجعه کنندگان است.

وی تاکید می کند: بیمارستان از لحاظ کیفی با استانداردهای جهانی همخوانی دارد که این امر سبب شده مراجعه در طی سالهای اخیر چند برابر شود.

رئیس بیمارستان شفا بیان می کند: برای افزایش کیفیت بیمارستان تا دهه فجرامسال، اضافه کردن  ۲۵ تخت بر تعداد تخت ها، مجهز کردن ccu و نیز بخش پیوند تا سال آینده را در برانامه خواهیم داشت.

کیخایی تاکید می کند: عمده اهمیت ما پیشگیری از این بیماری در میان خانواده های خوزستانی است به همین دلیل باید توجه داشت که باید فرهنگ سازی کنیم تا افراد چاق از وزن خود بکاهند، افراد سیگاری از این ماده خطرناک دوری کنند و در نتیجه ابتلا به این بیماری را در جامعه کاهش دهیم.

وی با اشاره به شایع ترین نوع سرطان ها میان بالغین و کودکان عنوان می کند: در بالغین ابتلا به سرطان ریه و بعد از آن سرطان دستگاه گوارش و نیز در میان بانوان سرطان پستان بیشتر است. همچنین کودکان در این مرکز بیشتر مبتلا به سرطان خون هستند.

رئیس بیمارستان شفا اظهار می کند: پرسنل و کادر پزشکی خود را به گونه ای آموزش دادیم که امید به آینده را در میان بیماران بیافزایند چرا که این بیماری سخت، نیازمند یک روحیه قوی است.

کیخایی می افزاید: از نظر علمی نیز این بیمارستان از کادر مجرب و همسان با دنیا برخودار است و این باعث شده هیچ بیماری برای درمان به شهر دیگری سفر نکند.

وی با اشاره به تمایل افراد به درمان در خارج از اهواز می گوید: تنها تمایل فردی باعث سفر کردن بیماران برای معالجه به خارج می شود در صورتی که تمام امکانات برای مبارزه با این بیماری در استان ما مهیاست.

رئیس بیمارستان شفا در پایان اظهار می کند: سالانه به صورت تقریبی ۱۰۰ نفر مبتلا به سرطان در خوزستان شناسایی می شوند.

بی اهمیتی نسبت به امید بخشی در بیماران سرطانی

صالح فاضلی همسر یکی از بیماران این مرکز که چند روزی است از این دنیا رفته در گفتگو با خبرنگار مهر عنوان می کند: بیمار در روزهای آخر درمان و زندگی اش در این بیمارستان از رفتن به Icu  واهمه داشت و این به خاطر تصویر سابقی بود که از این بخش در ذهن او به جای مانده بود.

فاضلی می افزاید: همسرم پیش از این در بخش Icu  بستری شده بود و بعد از بهبودی موقت، ماندن در بخش عادی را تا جان دادن در Icu ترجیح می داد.

گزارش: آمنه سواری