بایدها و نباید‌های بهداشتی در مناطق سیل زده
عـصــر جـنــوب| asrejonoob.ir: معصومه حیدری پارسا/خبر‌نگار
وقوع سیل در روزهای اخیر در بسیاری از استان‌های کشور سبب شده تا نگرانی‌هایی نسبت به وضعیت بهداشت و سلامت مردم در مناطق سیل زده و مناطق مجاور ایجاد شود و خطر بروز بیماری‌های انگلی، ویروسی و عفونی افزایش یابد. نمی‌توان این موضوع را نادیده گرفت که خطر شیوع برخی از بیماری‌ها پس از حوادث طبیعی چندین برابر می‌شود و در این بین، رعایت نکات بهداشتی از سوی مردم آسیب‌دیده و امدادرسانی‌ها و اقدامات پیشگیرانه از سوی سازمان‌های مسئول ضروری است.
محمد مهدی گویا، رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیردار وزارت بهداشت با اشاره به کنترل بیماری‌های عفونی و حفظ کیفیت آب آشامیدنی در مناطق سیل زده در گفت‌وگو با همشهری می‌گوید: اگرچه سیل در بسیاری از نقاط کشورمان نگرانی‌هایی ایجاد کرده است اما خوشبختانه تا این لحظه هیچ گزارشی از بیماری‌های عفونی و مسری روده‌ای در این مناطق گزارش نشده است. با این حال نیاز است که مردم همواره نکات ایمنی را رعایت کنند و توصیه‌ها را به‌شدت جدی بگیرند. البته ما تا جایی که می‌توانستیم خطر شیوع بیماری‌های عفونی و مسری را کاهش داده‌ایم.بلافاصله نیروهای ما فعالیت خود را آغاز کرده‌اند. در همه مناطق سیل‌زده به‌صورت منظم کیفیت آب آشامیدنی در حال کنترل است و با جدیت پایش انجام می‌شود. کنترل آب آشامیدنی برای ما بسیار اهمیت دارد و به دقت توسط همکاران ما در سطح روستاها و شهرهایی که درگیر سیل بودند انجام می‌شود. با این حال تأکید ما این است که مردم نکاتی را که گفته می‌شود رعایت کنند. به‌طور مثال از سلامت آبی که قرار است بنوشند اطمینان حاصل کنند. حتما ازآب معدنی که توزیع می‌شود استفاده کنند و در غیراین‌صورت آب را جوشانده و بعد مصرف کنند. یا اگر زخم یا بریدگی و خراشی روی بدنشان ایجاد شده حتما به نیروهای اورژانس مراجعه کنند. یا اگر احساس تب و لرز داشته یا دیگر نشانه‌های عفونت را دیدند از پزشکان مستقر در خانه‌های بهداشت کمک بگیرند.
او در ادامه می‌گوید: افراد می‌توانند با رعایت نکات بهداشتی خطر ابتلا به بیماری‌های ناشی از سیل را به حداقل برسانند. همچنین اگر علائمی مشاهده کردند که نشان از بیماری داشت حتما در نخستین فرصت به مراکز درمانی بروند و از نیروهای اورژانسی و پزشکی کمک بگیرند. اگرچه همه‌گیری بیماری‌های واگیردار را در هیچ کدام از مردم سیل زده کشور مشاهده نکردیم اما نکته مهم این است که با وضعیتی که سیل در کشور ما ایجاد کرده نگران شیوع بیماری‌های روده‌ای و اسهال هستیم، به این علت که خیلی از میکروب‌ها، ویروس‌ها و انگل‌ها هستند که ممکن است در شرایط اینچنینی باعث همه‌گیری بیماری‌های گوارشی شوند و باید مراقبت کرد که چنین اتفاقاتی رخ ندهد و از این بیماری‌ها می‌توان اسهال خونی و وبا را نام برد که بیماری‌های بسیار مهمی هستند که اگر رخ دهند درسطح وسیع مشکلات بسیاری به همراه خواهند داشت؛ علاوه بر آنها بیماری‌هایی هستند که به دنبال تماس مدفوع حیوان با آب باعث آلوده شدن آب آشامیدنی می‌شوند و ممکن است بیماری‌های سختی را ایجاد کنند.
مقابله با بیماری سالک و کنترل حشرات ناقل
گویا گفت: با گرم‌تر شدن هوا در مناطق سیل‌زده نگرانی اصلی ما شیوع بیماری‌هایی است که از طریق حشرات منتقل می‌شود؛ مانند بیماری سالک که بسیار مورد توجه است چون در برخی مناطق مانند جنوب لرستان و مناطق شرق استان خوزستان مانند سوسنگرد و بستان و دشت آزادگان این بیماری بومی است و باید تلاش شود تا همه‌گیر نشود. برای مقابله با بیماری سالک کنترل حشرات ناقل را در دستور کار قرارداده‌ایم و اقداماتی برای از بین بردن این حشرات انجام خواهیم داد. وی در ادامه افزود: همچنین سیل باعث خروج مارها و سایر خزندگان از لانه‌های خود شده است، پس افرادی که در مناطق سیل زده و حاشیه‌های آن زندگی می‌کنند باید مراقب گزش‌ها به‌خصوص مار و عقرب باشند. البته همه امکانات برای مقابله با این موضوع در مناطق سیل زده وجود دارد و سرم برای مارگزیدگی و گزش عقرب به اندازه کافی در مراکز درمانی مناطق آسیب دیده وجود دارد ولی در مرحله اول خود مردم باید مواظبت کنند و مراقب باشند و از تماس با این جانوران پرهیز کنند؛ باید خانواده به بچه‌ها آموزش دهند که اگر مورد گزش قرار گرفتند بلافاصله به مراکز بهداشتی و درمانی مراجعه کنند. در ۲ هفته گذشته ۲۰۰مورد گزیدگی در استان گلستان شاهد بودیم که نشان می‌دهد چقدر این موضوع جدی است.
گویا همچنین درباره واکسیناسیون کودکان در مناطق سیل زده هم گفت: برای پیشگیری از بیماری فلج اطفال و سرخک در کودکان هم باید بگویم که ما ۲نوع واکسن برای کودکان زیر ۵ سال و کودکان کمتر از ۱۵ سال برای مقابله با بیماری فلج اطفال و سرخک درنظر گرفته‌ایم و کودکان را در مناطقی که سابقه این ۲ نوع بیماری در آنجا وجود داشته واکسینه کرده‌ایم. به هرحال مردم سیل زده باید بدانند که هم‌اکنون و با گذشت هفته‌ها همچنان شرایط زندگی و بهداشت عادی نیست و احتمال بروز بیماری‌ها وجود دارد و حتی با یک غذای آلوده همه‌گیری یک بیماری می‌تواند رخ دهد. به‌طور مثال در مناطقی که حدس می‌زدیم با این شرایط ممکن است بیماری سرخک فراگیر شود مانند برخی مناطق خوزستان، واکسیناسیون سرخک انجام دادیم و در بعضی از اردوگاه‌های استان گلستان قطره فلج اطفال را برای کودکان زیر ۵سال داریم؛ البته این اقدامات برای همه مناطق نبود.
تیم‌های مختلف پزشکی در مناطق سیل‌زده مستقر شده اند
همزمان با وقوع بارش‌های شدید باران، طغیان رودخانه‌ها و رانش زمین، سرریز شدن سدها و قطع راه‌های ارتباطی که موجب مسدود شدن جاده‌ها شد، نهادهای مختلف، امدادرسانی را به سیل‌زدگان شروع کردند که اورژانس کشور یکی از آنها بود؛ امدادرسانی که حالا با موج جدید بارش‌ها باید جدی‌تر هم ادامه داشته باشد. پیر حسن کولیوند، رئیس سازمان اورژانس کشور در این‌باره می‌گوید: در همان نخستین ساعت‌های آغازین بارش‌ها، وضعیت بسیاری از استان‌ها بحرانی توصیف شد وکارشناسان در مورد خطر وقوع سیل به‌دلیل احتمال طغیان رودخانه‌ها هشدار دادند و اورژانس کشور که در حال آماده‌باش بود، فعالیتش شدت پیدا کرد. نیروهای اورژانس کشور، پزشکان و پرستاران با حضور در محل‌های اسکان موقت مردم مناطق سیل‌زده، دارو و تجهیزات و ملزومات پزشکی مورد نیاز آنها را تأمین کردند. همچنین کنترل موارد بهداشتی و مدیریت بیماری‌های واگیردار در مناطق سیل‌زده در دستور کار قرار گرفت. وی در ادامه درباره نحوه ارائه خدمات به سیل‌زده‌ها نیز افزود: همچنین سامانه‌ای که دانشگاه علوم پزشکی و وزارتخانه دارد دقیقا به ما نشان می‌داد که در هر محله و هر استان چه تعداد افراد با چه بیماری‌هایی زندگی می‌کنند؛ به همین سبب تخمین شرایط موجود برایمان آسان‌تر شد. ازجمله بیماران مبتلا به بیماری‌های قلبی و یا تعداد مادران باردار و کودکان که از طریق این سامانه راحت‌تر توانستیم افرادی را که بیشتر از دیگران در معرض خطر بودند، شناسایی کنیم و به درمان آنها بپردازیم.
وی در ادامه درباره سایر خدمات ارائه شده نیز چنین توضیح داد و افزود: تعداد ۱۰هزار بطری شیر خشک در روزهای گذشته در پلدختر و معمولان توزیع شده است و همچنین به‌منظور تسهیل دسترسی‌ها به خدمات درمانی، مجهزترین بیمارستان سیار با همکاری سپاه پاسداران در پلدختر مستقر وراه‌اندازی شده که مجهز به اتاق عمل و سی تی اسکن و بخش‌های مختلف است و از جراح عمومی گرفته تا جراح زنان، مغز و اعصاب و اورژانس و داخلی و… در این مجموعه حضور دارند و به ارائه خدمت رایگان به سیل‌زده‌ها مشغول هستند.تیم‌های پیراپزشکی و پرستاری هم به تعداد کافی حضور دارند و اقلام دارویی مورد نیاز هم به‌صورت زمینی و هم توسط بالگرد در مناطق سیل‌زده لرستان به‌ویژه پلدختر و معمولان ارائه می‌شود. روزهای گذشته هم چهارمین تیم ویژه عملیاتی اورژانس کشور از تهران به همراه ۱۰پزشک و ۴۰نیروی فوریت‌های پزشکی با آمبولانس وخودروی عملیاتی و موتورآمبولانس و تجهیزات کامل به پلدختر ومعمولان اعزام شده‌اند و در نهایت باید بگویم که تمام منطقه تحت کنترل بوده و برای مقابله با بیماری‌های عفونی آماده‌اند. همچنین اگرچه برخی از خانه‌های بهداشت و مراکز جامع سلامت نیز از بین رفته‌اند اما کلیه خدمات بهداشتی و درمانی به‌صورت سیار در حال انجام است و نیروهای اورژانس کشور، پزشکان و پرستاران وزارت بهداشت با حضور در محل‌ها و کمپ‌های اسکان موقت مردم مناطق سیل‌زده، دارو و تجهیزات و ملزومات پزشکی مورد نیاز آنها را تأمین می‌کنند.