شادی مکی: استان خوزستان بالاترین بودجه سالانه را در میان استان‌های کشور دارد و البته بالاترین درآمد را از طریق چاه‌های نفت نصیب کشور می‌کند اما مدیریت نامناسب و بی‌برنامه در آن باعث شده هر روز تجمعات اعتراضی به خاطر مشکلات معیشتی در آن انجام شود. ماهشهر، شوش، غیزانیه، اهواز، کوت عبدالله، روستای ابوالفضل، رامهرمز، آبادان و … همگی شهرهایی هستند که هر لحظه امکان انفجار دارند و عجیب آنکه دولت هیچ تمایلی به برکناری مدیریت ارشد آن ندارد!

در کنار ده‌ها اعتراضات مدنی در استان خوزستان، حالا نوبت اعتراضات کارگران بخش خدمات موتوری اهواز است که شهرداری اهواز در اقدامی بی‌سابقه با دور زدن قانون شکل قرارداد کارگران آن را تغییر داده تا بتواند به راحتی حق و حقوق آنها را نادیده بگیرد!

کارگران شهرداری اهواز: بعد از ده سال ما را بیمه نکردند

یکی از کارگران شهرداری اهواز که در بخش خدمات موتوری کار می‌کند، به رویداد۲۴ می‌گوید: بزرگ‌ترین مشکل ما کارگران روزمزد شهرداری مساله حقوق است. هم حقوق‌ها پایین است و هم با تاخیر‌های چندماهه پرداخت می‌شود. من ماهی ۱ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان می‌گیریم سایرین هم در بهترین حالت ۲ میلیون و ۵۰۰ دریافتی دارند. البته کارگران رسمی حقوق بیشتری دریافت می‌کنند.

وی ادامه می‌دهد: ما را به عنوان کارگر روزمزد استخدام کردند. روزی که استخدام شدیم، قرارداد ۶ ماهه با ما بسته شد که براساس آن قرار بود بابت هر روز کاری ۵۰ هزار تومان دریافتی داشته باشیم و بیمه و مزایا هم دریافت می‌کنیم ما هم برگه را امضا کردیم. این درحالی است که با وجود گذشت ۴ سال از همکاری من با این بخش هنوز بیمه‌ای دریافت نکرده‌ام، حتی آن‌هایی که ۱۰ سال است دراین مجموعه کار می‌کنند، هم بیمه نیستند.

این کارگر شهرداری اهواز با بیان اینکه ۴۰ کارگر بخش خدمات موتوری شهرداری اهواز نیز مشکلات مشابه داشته و بیمه هم دریافت نکرده‌اند، اضافه می‌کند: به ما پاداش، عیدی، سنوات، اضافه کار و… تعلق نمی‌گیرد.

او توضیح می‌دهد مدتی پیش حین کار حادثه‌ای اتفاق برای یکی از همکاران رخ داد، اما نگذاشتند اورژانس خبر کنیم و او را با ماشین شهرداری به بیمارستان بردند. آنجا مخارج درمان را پرداخت کردند و بعدا هم نگاشتند بابت حادثه و درخواست دیه شکایت کند و مثل اینکه ۵۰۰ هزار تومان به او پرداخت کردند و گفته بودند اگر شکایت کنی، اخراج شوی.

حقوق مرداد، شهریور، مهر و آبان پرداخت نشده است

وی عنوان می‌کند: ۵ – ۶ ما حقوق ما عقب افتاد و ناچار شدیم درمقابل شورای شهر تحصن کنیم، حتی در نماز جمعه هم با پلاکارد‌های حاوی اعتراضمان حضور داشتیم. بعد از این اعتراضات و حدود ۲۰ روز پیش ۲ ماه حقوق ما را پرداخت کردند، اما هنوز ۴ ماه عقب هستیم و حقوق‌های مرداد، شهریور، مهر و آبان پرداخت نشده است.

۱۵ هزار تومان پول تعمیر یک عینک را نداشتیم

این کارگر معترض خاطرنشان می‌کند: تمام کارگران این مجموعه می‌دانند که اگر اخراج‌مان کنند کار نداریم و به همین دلیل هم با وجود همه این شرایط به کار در این مرکز ادامه می‌دهیم. این در حالی است که همه ما حاشیه‌نشین هستیم و با مشکلات اقتصادی زیادی دست و پنجه نرم می‌کنیم در این شرایط حقوق هم نمی‌دهند و شرایط ما بدتر شده است چند روز پیش یکی از همکارانم به دلیل شرایط وخیم مالی حتی نتوانسته بود ۱۵ هزار تومان بدهد و عینک همسرش را بدهد تعمیر. ما حتی از پرداخت این مبالغ هم ناتوان شده‌ایم. این فرد ۴ فرزند دارد و چنین شرایطی را تحمل می‌کند.

وی ادامه می‌دهد: من مجردم، اما خرج خانواده را من می‌دهم و ۱ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان اصلا کفاف زندگی را در این شرایط گرانی نمی‌دهد. در این شرایط کرونا هم که باید لوازم بهداشتی و محافظتی مانند ماسک و ضدعفونی‌کننده خرید باز هم ما توانایی انجام چنین کاری را نداریم.

این کارگر اهوازی بابیان اینکه برای مساله بیمه و تعیین وضعیت شغلی‌مان بار‌ها با شورای شهر جلسه داشته‌ایم، می‌گوید: به ما می‌گفتند ما پیگیر مساله شما هستیم و با مدیر عامل سازمان خدمات موتوری صحبت می‌کنیم، مدیرعامل هم می‌گفت مربوط به شوراست. شورا می‌گوید مساله به شهردار مربوط است. شهردار هم می‌گوید فعلا استخدامی نداریم. چند تا شورای و شهردار تغییرکرده، اما شرایط ما تغییر نکرده است. مدیرعامل سازمان خدمات موتوری درباره بیمه می‌گوید اصلا در این باره صحبت نکنید می‌گوییم اگر کسی دچار حادثه شد چه، اما پاسخی دریافت نمی‌کنیم. ما همه کارگران فنی هستیم و خطرات زیادی در اطرافمان هست. زمان سیل اهواز اگر ما نبودیم که کار پیش نمی‌رفت، اما هیچ رسیدگی از ما نشد.

اختلافات شهرداری و سازمان خدمات موتوری اهواز

محمدرضا ایزدی رئیس کمیسیون بازرسی و نظارت شورای شهر اهواز درباره مشکلات کارگران شهرداری اهواز به رویداد۲۴ می‌گوید: طبق قراردادی که شهرداری با پیمانکاران منعقد می‌کند، آن‌ها ملزم به پرداخت ۲ ماه حقوق بدون دریافتی از شهرداری است. یعنی شهرداری اگر پولی را به حساب پیمانکار واریز نکند، اما طبق قرار داد پیمانکار باید ۲ ماه حقوق کارگران را پرداخت کند تا آن صورت‌حساب‌ها دست شهردار رسیده و در صورت تایید مطالبات را به پیمانکار پرداخت کند.

وی ادامه می‌دهد: عقب‌افتادگی‌های شهرداری در این زمینه باز می‌گردد به شرایط بد اقتصادی کشور، استان و اهواز به این معنا که صنایع آلاینده و دستگاه‌های دولتی مطالبات شهرداری را پرداخت نمی‌کنند. شهرداری اهواز از دستگاه‌های صنایع آلاینده مانند شرکت نفت، صنایع فولاد، فولاداوکسین، توسعه نیشکر و کربن‌ایران مطالباتی دارد که تنها سالانه ۱۰ درصد از این مطالبات پرداخت می‌شود.

رئیس کمیسیون بازرسی و نظارت شورای شهر اهواز عنوان می‌کند: یکی از علل اصلی عقب‌افتادگی استان و اهواز بازمی‌گردد به همین موضوع که حق و حقوق مردم طبق آنچه قانون مشخص کرده را پرداخت نمی‌کنند و نیاز هست مدیران استان و به‌ویژه نمایندگان مجلس از این حق قانونی شهرداری و شهرداری‌های استان دفاع کنند و مطالبه کنند تا شرایط مالی برای پرداخت به موقع حقوق کارکنان شهرداری و هم توسعه زیرساخت‌ها و هم ایجاد امکانات رفاهی، اجتماعی، فرهنگی و تفریحی برای مردم فراهم شود.

وی می‌افزاید: از سوی دیگر یکی از منابع درآمد پایدار شهرداری مبالغی است که از محل صدور پروانه ساخت دریافت می‌کند اما از آنجاییکه به علت رکود اقتصادی ساخت و ساز در کشور ازجمله در اهواز و استان خوزستان بسیار کاهش یافته، درآمد شهرداری از این جهت نیز مورد تهدید قرار گرفته است.

ایزدی درباره مشکلات کارگران بخش خدمات موتوری شهرداری اهواز مشکل دیگری را نیز بیان کرده و می‌گوید: سازمان خدمات موتوری شهرداری اهواز ۸ نیروی متخصص دارد که راننده ماشین‌آلات سنگین بوده و کار تخصصی می‌کنند. این افراد سال‌هاست که در شهرداری به صورت ۸۸ روزه‌ای مشغول به کار هستند در حالیکه نباید این کارگران در چنین شرایطی کارکنند بلکه یا باید جزیی از نیرو‌های پیمانی شهرداری باشند یا اینکه خودشان به عنوان پیمانکار اقدام به کار کنند.

وی خاطرنشان می‌کند: این‌ها چند سال است که مشغول به کار هستند، اما حقوقی که می‌گیرند بر اساس قراردادی است که این قرار داد برمبنای حقوق اداره کار است و در واقع این افراد کارگر ساده درنظر گرفته می‌شوند درحالیکه با این افراد باید به عنوان کارگر متخصص قرارداد بسته شود.

ما در کمیسیون نظارت و بازرسی این موضوع را در دستور کار قرار دادیم، اما با وجود مصوبه‌ای که در کمیسیون نظارت و بازرسی داشته‌ایم سازمان خدمات موتوری تمکین نکرده است بنابراین نامه‌ای هم به شهردار نوشتیم که این افراد را تعیین تکلیف کند؛ لذا این مشکل میان شهردار و سازمان خدمات موتوری باید حل شود. رئیس شورا باید نامه ارسالی به شهردار را پیگیری کند. اما اگر این افراد حقوق عقب‌افتاده دارند علت آن همان مسائل مالی است که قبلا گفته‌ام.

نمونه قرارداد شهرداری اهواز با کارگران که نشان می‌دهد چگونه افراد را از ذیل قانون کار خارج می‌کنند

در این قرارداد عنوان شغلی به جای کارگر پیمانکار نوشته شده تا بتوانند قانون کار را دور بزنند

دور زدن قانون توسط مجری قانون؛ تغییر قرارداد کارگران در شهرداری اهواز

به گزارش رویداد۲۴ قرارداد یکی از کارگران که به دست ما می‌رسد نشان می‌دهد که شهرداری در قرارداد کاری خود با این افراد از آن‌ها به عنوان پیمانکار نام برده است. مساله‌ای که باعث می‌شود این افراد در نبود قرار داد کاری از جنس کارگر و کارفرما نه ساعت کاری مشخصی داشته باشند و نه اینکه حداقل حقوق کار و مزایای آن را بتوانند دریافت کنند.

در این قرارداد همچنین آمده است که کارفرما یعنی (سازمان خدمات موتوری شهرداری اهواز) می‌تواند هر زمان که بخواهد قرار داد خود را با پیمانکار (شما بخوانید کارگر) یک طرفه فسخ کرده و پیمانکار نیز هیچ ادعایی در این زمینه نخواهد داشت.

این چنین شیوه قراردادی متاسفانه در جایی منعقد می‌شود که منظور کارفرما جلوگیری از تحت شمول درآمد قوانین کار بر کارگر بوده و صرفا منافع کارفرما در نظر گرفته شود. سوال اینجاست که یک نهاد حاکمیتی چگونه به خود اجازه می‌دهد که به جای اجرای قانون سعی در دور زدن آن بکند.

از سوی دیگر مساله ۸ کارگر متخصص که چندسالی است در این سازمان ارائه خدمت کرده، اما هنوز تعیین تکلیف نشده‌اند نیز نشان‌دهنده عمق مشکلات کارگران در بخش خدمات موتوری شهرداری است. گرچه همانطور که گفته شد کارگران ساده این بخش همان حداقل حقوق کار را نیز دریافت نکرده و با وجود اینکه در عمل کارگر هستند در قرار داد از آن‌ها به عنوان پیمانی یاد شده است.

از سوی دیگر ترس از اخراج و از دست دادن کار در این شرایط ناگواری اشتغال در کشور نیز باعث شده که بسیاری از کارگران پشت دیوار سکوت سنگر گرفته و روزگار کار بدون حقوق یا بدون حداقل‌های حقوقی را به روزگار بیکار ترجیح دهند. حال سوال این است که آیا اداره کار اهواز به صورت دوره‌ای وضعیت کاری کارگران شهرداری را مورد بررسی قرار نمی‌دهد؟ آیا از اعتراضات و تجمعات این کارگران خبر نداشته است و اگر خبر داشته چرا تا کنون هیچ واکنشی نشان نداده است. تشکل‌های کارگری استان نیز باید پاسخگو باشند که تا کنون چه واکنشی نسبت به اعتراضات کارگران شهرداری داشته است.

نمونه اینگونه اتفاقات غیرقانونی و عجیب در استان خوزستان بسیار زیاد است. با این شرایط پاسخ به این سوال که چرا عمده اعتراضات کارگری در این استان صورت میگیرد، چندان پیچیده نیست. نکته دردناک اینکه این کارگران سال‌ها در حال انجام مدنی‌ترین نوع اعتراض هستند اما کسی صدایشان را نمی‌شنود و زمانی که اعتراضات تندتر می‌شود، از صدر تا ذیل مسئولان به معترضان برچسب «ضد انقلاب» و «وابسته به مجاهدین» و … می‌زنند. مدیرانی که باعث چنین شرایطی هستند، اما همچنان استوار بر سر کارند!