عـصــر جـنــوب| asrejonoob.ir: طیبه قاسمی؛ زندگی کردن در شهرها گرچه امکانات و در کنار آن جذابیت های خاص خود را دارد اما امروزه کنترل بیماری ها و کم شدن مرگ ومیر به سبب آن، باعث افزایش روبه رشد جمعیت شهری و در پی آن چالشهای فراوانی شده که یکی از آنها پاسخگو نبودن سیستم فاضلابهای قدیمی برای میزان جمعیت حال حاضر و در نتیجه افزایش موش های فاضلابی در کلان شهری چون اهواز است.

جونده ای با میلیاردها دلار خسارت

نام موش در جهان یادآور ترس است چون مرگ و طاعون را به ذهن می آورد، برای اعضای یک خانه وجود این جانور با دم فلس مانندش کابوس بزرگی است و جالب است بدانید موشها در هر سال باعث میلیاردها دلار خسارت می شوند؛ طبق آمار سازمان بهداشت جهانی آنها سالانه ۳۳ ملیون تن مواد غذایی را از بین می برند و منابع غذایی ۱۳۰ میلیلون نفر را می خورند.

در خوزستان و کلانشهر اهواز، سیستم معیوب و قدیمی فاضلاب شهری باعث شده موشها روز به روز بیشتر و حتی فربه تر شوند، آنها حتی در شهرهای کوچک خوزستان، خسارات زیادی از جمله جویدن سیم های برق، گاز گرفتن کودکان، خرابی مواد و تجهیزات در انبارها، کارخانجات را داشته اند که نشان می دهد باید چاره ای برای حل این معضل کرد.

از طرفی بیماری هایی که توسط جوندگان منتقل می شوند چون تب راجعه، کچلی، طاعون، سل و … آنها را به یک مخزن بیماری بدل می کند  که در جوی فاضلاب، درزها، خلل و فرج دیوارهای شهر اهواز هر لحظه آماده انفجار است.

موشها «جراحی» را سوزاندند

عباس مشعشع، یکی از فعالان محیط زیست؛ موشها را یک بمب ساعتی «طاعون» می داند که به تمام زیر ساخت های شهری آسیب می رسانند؛ او می گوید: دندان موش سخت تر از آهن و فولاد است، به راحتی قادرند هر چیزی را گاز بگیرند، در منطقه «جراحی» شادگان حمله آنها باعث آتش سوزی هم شد، متاسفانه موشها سیم های برق را جویده بودند، به غیر از خسارت مادی وارد شده به شهر بحث انتقال بیماری و جولان آنها در شهر نیز مطرح است.

مشعشع با اشاره به اینکه در مناطقی چون ملاشیه، شلنگ آباد، کوی سید خلف، مندلی، کوی سیاحی و سه راه خرمشهر، فاضلابهای روباز باعث فراوانی موش هاست، عنوان می کند: از سویی در مرکز شهر(خیابان نادری) هم به علت رسوب بی حد سیستم فاضلاب و ترکیدگی لوله ها موشها لانه کرده اند، برای موش بیشتر از هر نقطه دیگری امکان زندگی در فاضلاب فراهم است و لازم است بدانید موش فاضلاب مهاجم، گوشتخوار و شناگر قابلی است.

او با تاکید بر اینکه موشها حتی به خانه ها نیز آسیب می رسانند، ادامه می دهد: خالی کردن نخاله ها در کنار منازل تبعات بدی مثل زندگی آنها دارد و به این شکل آسایش شهروندی نیز از بین می رود چرا که هیچ فردی در خانه و خیابان با دیدن موش آرامش ندارد، از سویی آنها باهوشند و گرفتن شان دشوار است.

اهواز شرایط بهداشتی مناسب ندارد

مرضیه کردانی، مسئول بهداشت یکی از مناطق کارون با اشاره به اینکه بهداشت هر جامعه با شیوع بیماری ها سنجیده می شود، مدعی می شود: با آماری که از افراد بیمار جامعه داریم می توان پی برد، متاسفانه وضعیت بهداشت به خصوص در فصول گرم در اهواز مناسب نیست، بسیاری از عوامل بیماری زا و زیاد شدن حیواناتی چون سگ وگربه در شهرها و موش در فاضلاب از بهداشت نامناسب نشات دارد.

کردانی با اشاره به اینکه یک سری از جانوران با انسان بیماری های مشترک دارند، توضیح می دهد: این بیماری ها انواع مختلفی دارند که مسری اند، یکی از این بیماری ها که به راحتی انسان را درگیر می کند طاعون است که به طور مشخص موش باعث انتقال آن می شود.

او از رعایت نشدن بهداشت در بازارهای روزانه بسیاری از مناطق شهری خبر داده و اضافه می کند: در بازارها دیده اید که سبزیجات در زمینهای پر از فاضلاب را دوباره به گاری برمی گرداندند، ماهی ها را روی زمین و بعد به سینی های فروش می ریزند، در چنین شرایطی در نظر بگیرید شهر جولانگاه موش ها هم باشد، حتی شیرینی و بامیه هایی که به صورت غیربهداشتی بین مردم به فروش می رود، باعث اشاعه آلودگی می شود.

کردانی مبارزه با موشها را برای سلامت جامعه و شهرها ضروری دانسته و اظهار می کند: اگر موشها را جدی نگیریم به راحتی در تمام شهر احاطه می یابند و در طول سالها نسبت به سموم مختلف مصونیت خاص بدست می آورند و می توانند صدها هزار و یا شاید میلیون ها فرزند در یک سال تولید کنند؛ البته در شرایط عادی مرگ و میر  ۹۵ درصد نوزاد موشها، در ابتدای دوران زندیگیشان است.

آب وخاکی برای زیست موشها

شبنم قنواتی زاده، فعال محیط زیست؛ یکی از دلایل فراوانی موشها را سیستم قدیمی فاضلاب های اهواز می داند که در هم چفت شده و قابل انعطاف نیستند و توضیح می دهد: بستر اهواز ناهموار و صخره ای است، به دلیل بالا بودن آب های زیرزمینی قسمتهایی از آن حالت لگن پیدا می کند، زمین های زیر فاضلاب ها با گذشت زمان نشست کرده و نشست ها باعث می شود زیر لوله های غیر قابل انعطاف بتنی، فاضلابها خالی شود و در اثر فشار وزن خود و فاضلاب ورودی، بشکنند، این شکست باعث نشر فاضلاب های بیماری زا به درون آب های زیر زمینی و آلودگی آنها شده که علاوه بر آلودگی محیط زیست، آب و خاک، محل مناسبی برای زیست موش هاست.

او ظرفیت این فاضلابها را برای انبوه سازی کافی ندانسته و می افزاید: از طرفی کاهش حجم آب ورودی رودخانه ها، تخلیه فاضلاب ها در آن و برداشتهای بی رویه باعث می شود تصفیه درستی نیز روی آبی که می دانیم مامن موش بوده انجام نشود تا حدی که حتی بو و طمع آب تغییر نمی کند و غیرقابل شرب است اما مجبور به استفاده از آن هستیم.

تراکم سازی بدون توجه به گنجایش فاضلابها

محمود رضا دلیان،یکی از مهندسین معمار، مهمترین علت افزایش آمار موشها را ناشی از تراکم سازی شهری که بیشتر متوجه شهرداری است دانسته و می گوید: شهرداری برای تامین هزینه ها نیاز به فعالیت هایی از قبیل، دادن مجوز ساخت دارد، وقتی به یک مجتمع مجوز ساخت می دهند شکل فاضلاب آن را بررسی نمی کنند همین باعث می شود سیستم فاضلاب بیست ساله ای که برای ۱۶ خانوار بوده برای ۲۰ واحد یا ۲۰۰ خانواده استفاده شود در شرایطی که ظرفیت سیستم همان قبلی است، آنوقت شما با وضعیتی مثل فاضلاب خیابان سعدی یا منطقه گلستان مواجه می شوید که بیرون زدگی آن، یکی از دلایل تجمع موشهاست و باعث بیماری مردم می شود.

موشها و آدمها

اگر معضلات شهری را قبل از ایجاد بحران بررسی کنیم، مسلما راهکارهای بهتر و دقیق تری را می توانیم ارائه دهیم آنوقت در دقایق آخر وقت اضافه از سر ناچاری مجبور نمی شویم با گل به خودی، فاتحه شهر را بخوانیم و قید زیستن در شهری سالم را بزنیم، «موشها و آدمها» شاید در یک کتاب نزدیکی مسالمت آمیزی داشته باشند و یا دیدن چند موش در شهر چالشی جدی نباشد اما وقتی مناطق درگیر این جوندگان و خسارات آنها روز به روز بیشتر می شود،  باید دانست آسیب دیدن همه ما نزدیک است، آنوقت شاید این بار آستین ها زودتر بالا زده شوند تا بمبی خود ساخته در کنارمان به آستانه انفجار نرسد.