علیرضا ایزدی با اشاره به ابلاغ مراتب ثبت این اثر فرهنگی ناملموس از سوی علی‎اصغر مونسان رئیس سازمان میراث فرهنگی به غلامرضا شریعتی استاندار خوزستان اظهار داشت: در اجرای ماده یک از قانون تشکیل سازمان میراث فرهنگی و گردشگری مصوب سال ۱۳۸۲ و مواد “۱۱” و “۱۲” از قانون الحاق جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون بین‎المللی حفظ میراث فرهنگی ناملموس مصوب سال ۱۳۸۴ و مواد “۲” و “۳” آئین‎نامه اجرایی قانون مذکور مصوب ششم بهمن‎ماه ۱۳۸۷ هیئت وزیران و با رعایت مقررات آئین‎نامه اجرایی مذکور، میراث فرهنگی ناملموس ” فرهنگ نوشتاری صابئین مندایی” به شماره ۱۵۱۵ در فهرست آثار ملی میراث فرهنگی ناملموس کشور به ثبت رسید.

او در ادامه ضمن تبریک به اقلیت صابئین مندایی ایران درپی ثبت ملی این اثر، بر هرگونه اقدام در راستای حفظ و احیاء این میراث تأکید کرد و افزود: خط و زبان مندایی دارای ویژگی‎های منحصر به فردی است که موجب شد طی ماه‎های گذشته مندائیان ایران طی جلساتی با اداره‎کل میراث فرهنگی خوزستان خواستار قرار گرفتن این فرهنگ نوشتاری در فهرست آثار ملی شوند.

مدیرکل میراث فرهنگی خوزستان ادامه داد: درپی این موضوع، به پیشنهاد انجمن صابئین مندایی ایران و همکاری و موافقت اداره‎کل میراث فرهنگی خوزستان، فرآیند قرار گرفتن خط و زبان مندائیان در فهرست آثار ملی از پاییز ۹۶ در دستور کار قرار گرفت و تمام مستندات، عکس‎ها و فرم‎ها نیز در این خصوص تهیه، تکمیل و به سازمان میراث فرهنگی در تهران ارسال شد و سرانجام پرونده این اثر در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.

وی از تلاش برخی کشورها برای ثبت جهانی خط مندایی خبر داد و گفت: از آن‎جا که مندائیان در کشورهای عراق، استرالیا و آمریکا نیز حضور دارند، این کشورها درصدد هستند تا خط مندائیان را به ثبت جهانی یونسکو برسانند اما باتوجه به این‎که خاستگاه اصلی صابئین مندایی، ایران و خوزستان است و آن ها خود را متعلق به خاک و پرچم ایران می‎دانند، در تلاش هستیم تا مسئولیت این کار را ما برعهده بگیریم تا پرونده ثبت جهانی این اثر از سوی ایران به یونسکو ارسال شود.

در ادامه بهنام اسکندری، رابط انجمن صابئین مندایی ایران، نیز با اشاره به ویژگی‎های خط مندایی که موجب قرار گرفتن آن در فهرست آثار ناملموس ملی شد عنوان کرد: خط مندایی یکی از خطوط آرامی و کاملترین خط فونتیک محسوب می‎شود؛ چراکه صداهایی اعم از فتحه، کسره و ضمه در آن ذکر می‎شود.

او با اشاره به این‎ که خط مندایی شامل ۲۳ حرف بدون نقطه است که از راست به چپ نوشته می‎شود، ادامه داد: این خط در برخی از حروف خود دارای چندین صدا است که تلفظ این صداها در خود کلمه مشخص می‎شود.

این پژوهشگر عنوان کرد: این قوم درخصوص پیدایش خط خود بر این اعتقاد هستند که روزی روحانیون در کنار رودخانه مشغول نجوا بودند که صدایی از آب رودخانه بلند شد که حروف مندایی را بیان می‎کرد (اَ، با، گا و …) و هنگام تلفظ هر صدا نقشی روی آب نمایان می‎شد که این نقوش حروف الفبای مندایی بود و به این صورت خط مندایی به وجود آمد.

وی گفت: خط مندایی به طور مستقیم از خط آرامی مشتق شده و آسان‎ترین و کامل‎ترین خط سامی است زیرا برخلاف سایر خطوط سامی که فقط حروف بی‎صدا را می‎نویسند، خط مندایی اصوات را نیز می‎نویسد و به این جهت کامل‎ترین خط فونتیک است.

اسکندری در ادامه به زبان مندایی اشاره کرد و افزود: این زبان گویشی شرقی از زبان آرامی است که قرابت نزدیکی با لهجه تلمود بابلی دارد.

او قدمت ادبیات مندایی را دست‎کم ۱۸۰۰ سال عنوان کرد و افزود: زبان مندایی برخلاف زبان‎های آرامی، یهودی و بابلی که با کلمات عبری مخلوط شده‎اند و حتی برخلاف زبان سریانی که کلمات و عبارات یونانی در آن نفوذ کرده‎، از زبان‎های بیگانه مبرا مانده است.

صابیین مندایی شماری از اقلیت‌های مذهبی ایران و قومی یکتاپرست هستند که تعداد بسیاری از آن ها در استان خوزستان به ویژه شهر اهواز سکونت دارند. این اقلیت مذهبی که معتقد به دین مندایی هستند بیشتر به مشاغل طلافروشی و میناکاری مبادرت می‌ورزند. در گذشته این قوم توسط یهودیان، پس از جنگ و خونریزی‌های زیاد از سمت نواحی رود اردن رانده شده و در دوره اشکانی به علت آزادی دینی وارد ایران شدند؛ از آنجا که غالب مراسم این قوم همراه با تعمید در آب جاری بوده مناطقی را برای سکونت انتخاب می‌کردند که دارای رودخانه باشد. خوزستان به دلیل داشتن رودهای کارون، کرخه و دز، محل اصلی سکونت این قوم در ایران است. در واژه محلی به این قوم «صبی» می‌گویند؛ این درحالی است که از نام‌های دیگر این قوم می‌توان به صابئه‌البطایح، مغتسله، ماندایی و پیروان یوحنایی و یحیوی اشاره کرد.

گفتنی است پیش از این “آئین صابئین مندایی” در ۱۹ اسفند ۱۳۸۸ با شماره ثبت ۲۹ و “مینای صبی” در ۲۰ ۱۳۹۱ با شماره ثبت ۵۱۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده بود.