عـصــر جـنــوب| asrejonoob.ir: به گفته کارشناسان حوزه برق، آنچه که بهمن پارسال در خوزستان رخ داد و وزیر پیشین نیرو از آن با عنوان گرد و غبار خیس یاد کرد، هر ساله با آغاز فصل سرما افزایش می یابد به همین دلیل است که نیاز به شستشوی مقره ها پیش از وقوع نخستین مه پاییزی لازم و حتی ضروری است.
کیامرث حاجی زاده مدیر بحران استانداری خوزستان با اشاره به احتمال وقوع دوباره قطعی های برق در پاییز امسال به خبرنگار ایرنا گفت: در صورت به کار نگرفتن تمهیدات لازم برای پایداری شبکه برق خوزستان، اگرچه نه به گستردگی پارسال، ولی با قطعی های برق روبه رو خواهیم بود.
محمود دشت بزرگ مدیرعامل شرکت سهامی برق منطقه ‌ای خوزستان هم با بیان اینکه گرد و خاک هزینه های میلیاردی مضاعفی را به صنعت برق خوزستان تحمیل کرده ، افزود: پوشش عایقی تجهیزات پست‌ های انتقال و پست‌های فوق توزیع، شستشوی پست‌ها و زنجیره مقره خطوط و خرید زنجیره مقره سیلیکونی و دستگاه مقره‌ شوی از جمله اقداماتی است که در نتیجه وقوع پدیده گرد و غبار خیس به اولویت های شرکت برق خوزستان تبدیل شده است.
وی با اشاره به برنامه های در نظر گرفته شده برای کاهش خسارت های ناشی از پدیده ریزگردها گفت: آلودگی هوا همچنین شبکه برق خوزستان را نیازمند احداث پست ‌های برق سرپوشیده یا GIS، بازنگری در استاندارد طراحی تجهیزات برای آلودگی های فوق سنگین و شستشوی مستمر تجهیزات در معرض آلودگی کرده که یک هزار و ۶۴۸ میلیارد و ۷۱۴ میلیون ریال بودجه را می طلبد.
دشت بزرگ با بیان اینکه گرد وغبار در بهمن پارسال بیش از نیمی از شبکه برق منطقه ای خوزستان را در معرض آلودگی و آلایندگی قرار داد، گفت: حوزه مرکز، جنوب و شرق خوزستان یعنی شهرستان اهواز و شهرهای اطراف آن، همچنین غرب و شرق اهواز در معرض آلایندگی گرد وغبار قرار دارند و تمرکز این شرکت در گام نخست بر روی این ۵۰ درصد است.
برآوردها نشان می‌دهد در کنار اتلاف بالای انرژی ناشی از وقوع گرد وغبار، اختلال در سیستم شبکه برق که منجر به قطعی و خاموشی شده، تنها در خوزستان تا ۴۰۰ میلیارد ریال خسارت ناشی از فروخته نشدن برق ایجاد کرده است.
دشت بزرگ یکی از پیامدهای وقوع گرد و غبار را شستشوی مرتب تجهیزات شبکه عنوان کرد و گفت: هم اکنون بنا به ضرورت و معمولا پس از هر گرد و غبار، شرکت توزیع برق منطقه ای اقدام به شستشوی تجهیزات شبکه می کند که پیش تر کمتر و به شکل فصلی صورت می گرفت.

** تغییر ساختار گرد و غبار از نارسانا به ذرات هادی و رسانا!
مطالعات در حوزه برق دلیل ناپایداری شبکه برق را وجود آلودگی های نمکی، گاز ترش، دمای بالا و رطوبت زیاد، وقوع پدیده گرد و غبار و بالا بودن بار مصرفی شبکه عنوان می کنند و وقوع گرد و غبار یکی از مهم ترین عوامل اختلال در پایداری شبکه برق است که افزایش هزینه نگهداری شبکه، ایجاد خوردگی در فلز تجهیزات، خاموشی گسترده و نبود کارکرد صحیح تجهیزات شبکه را موجب می شود.
مطالعات انجام شده درباره گرد و غبار در خوزستان در وزارت نیرو، با اشاره به انواع انباشته شونده آن، ایتکن (از انواع گردو غبار) و درشت در گرد و غبار خوزستان، آنها را متشکل از دوده، اسید سولفوریک، مواد آلی، نیترات آمونیوم، گرد و غبارهای معدنی و نمک دریا و گرده‌ها معرفی کرده است.
بر اساس استاندارد وزارت نیرو و بر پایه استاندارد IEC، مطالعات در خصوص میزان و نوع آلودگی در خوزستان، آلودگی را از نوع سنگین و فوق سنگین و ویژه و با حداقل فاصله خزشی ویژه ۳۰ به بالا اعلام می کند. همچنین آنالیز آزمایشگاهی در شهرستان ماهشهر خبر از افزایش سولفات، سولفور، سدیم و کلرید در ذرات گرد و خاک می دهد که افزایش این یون های هادی در ذرات گرد و غبار عامل مهم در قطع شبکه های برق عنوان شده است.
دشت بزرگ درخصوص تغییر ساختار گرد و غبار و لزوم بازنگری در تجهیزات شبکه برق به خبرنگار ایرنا گفت: آنالیزهایی که روی پدیده گردو غبار در یک سال گذشته در خوزستان انجام شده، نشان می دهد ترکیبات خاص و چسبندگی بالایی دارند و ذرات شیمیایی و فلزات در این گردو غبار باعث می شود سطح عایقی خطوط برق به شدت مورد تهدید قرار گرفته و شبکه به سوی ناپایداری برود.
عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز هم نخستین اثر گردو غبار را بر روی صنعت برق تاثیر بر ایزولاتورها و مقره ها دانست و افزود: در پایین ترین سطح تاثیر ریزگردها، حوادث و خاموشی های منطقه ای در شبکه برق و توزیع افزایش می یابد ولی در سطح کلان تر، گرد و غبار در عمل به عنوان آلودگی بر روی مقره ها، سبب افزایش جریان خزشی می شوند و در صورتی که همراه با رطوبت و باران کم باشند، می توانند موجب اتصال کوتاه ها بر روی ایزولاتورها شوند.
محسن صنیعی افزود:گستردگی این پدیده، می تواند مشابه آنچه که بهمن پارسال در خوزستان شاهد بودیم، قطع خطوط و پست های برق و نیز نیروگاه ها و در نتیجه خاموشی منطقه ای را سبب شود.
وی نتیجه ناپایداری در شبکه برق را بر هم خوردن امور اقتصادی و صنعتی عنوان کرد و اظهارکرد: هنگامی که به دلیل پدیده گرد و غبار، شاهد گستردگی خاموشی ها شدیم، در عمل همه صنعت منطقه که شامل صنعت نفت ، پتروشیمی ، فولاد و … و نیز امور اجتماعی و اقتصادی جامعه دچار اختلال می شود از این رو بسیار ضروری است که در جهت حل این مساله ، به دنبال حل اساسی عوامل اصلی گرد وغبار باشیم.
صنیعی با اشاره به راهکارهای رفع ناپایداری ناشی از گرد وغبار در شبکه برق بیان کرد: باید در صنعت برق، پایش و رصد خط شبکه را مد نظر قرار دهیم؛ در انتخاب تجهیزات و به ویژه مقره ها و ایزولاتورها، به نوع آلودگی و گرد و خاک توجه کنیم و از تکنولوژی به روز، مناسب و فوری برای شست و شوی مقره ها بهره ببریم.