نیشکر؛ زیر ذرهبین تحقیق و تفحص + جزئیات
عصر جنوب – asrejonoob.ir: اعتراض «مجید ناصری نژاد» رئیس مجمع نمایندگان خوزستان به «حذف صنایع نیشکر از لیست صنایع آلاینده محیط زیست» در دیدار با «معصومه ابتکار» رئیس سازمان حفاظت محیطزیست کشور در هفته گذشته، پای نیشکر را دوباره به رسانهها باز کرد.
پیش از این نیز طرح درخواست تحقیق و تفحص از صنعت نیشکر توسط ۱۴ تن از نمایندگان استان به هیأت رئیسه مجلس تقدیم شده بود. نمایندگان با توجه به مشکلات حاد شرکت کشت و صنعت کارون و کشت و صنعت نیشکر و محدوده عملیاتی آن تقاضای تحقیق و تفحص کرده اند.
سوال اصلی نمایندگان مردم در این طرح این بود که «چرا با وجود صرف هزینههای بسیار در صنعت توسعه نیشکر و گذشت ۳ دهه از به بهره برداری رسیدن آن، هنوز کشور بهره محسوسی از آن نبرده است؟» آنها همچنین درباره استفاده از ابزارهای نظارتی تاکید کردند: «مذاکرات متعددی با مسئولان این صنعت صورت گرفته که به نتیجه نرسیده است.»
جزئیات تحقیق و تفحص
در شرح این تحقیق و تفحص آمده است: در حالی که بهره برداری از شرکت توسعه و کشت نیشکر و صنایع جانبی از سال ۶۹ آغاز شده است، اما این شرکت تا کنون با وجود صرف هزینههای هنگفت و تحمیل خسارت جبران ناپذیر به مردم خوزستان، تخریب زمینها و تالابهای خوزستان و آلوده کردن محیط زیست و هوای منطقه که به وسیله سوزاندن باگاسهای نیشکر برخلاف مقررات زیست محیطی انجام میشود و مصرف بی رویه آب مورد نیاز مردم هنوز به نتیجه مطلوب نرسیده است. در ادامه ذکر شده است: این صنعت قرار بود کشور را از واردات نیشکر بی نیاز کند و با ایجاد صنایع جانبی، ایجاد ارزش افزوده کرده و مشکل اشتغال را حل کند. در حالی که مشاهده میشود کشور اکنون یکی از واردکنندگان عمده شکر است و شکر روزبهروز گران تر میشود.
در پایان تحقیق و تفحص همچنین تاکید شده است: عده معدودی از مدیران این صنعت دریافتهای نجومی دارند و کارگران و زحمتکشان این صنعت مورد استثمار قرار گرفته اند و از کمترین امکانات بی بهره اند.
نبود نظارت بر عملکرد مجتمع کشت و صنعت
رئیس مجمع نمایندگان استان در این باره به همشهری میگوید: در سال ۶۹ طرح توسعه صنعت نیشکر و صنایع جانبی آن در خوزستان به بهرهبرداری رسید و مقرر شد که در مدتی کوتاه اهداف تعیین شده را محقق کند.
حجت الاسلام و المسلمین «مجید ناصری نژاد» با بیان اینکه توسعه صنعت نیشکر باید کشور را از واردات شکر بی نیاز و ایران را در این زمینه خودکفا میکرد، میافزاید: مقرر شده بود بسیاری از صنایع جانبی با توسعه صنعت نیشکر در کشور تولید شود و با ایجاد ارزش افزوده و جلوگیری از خروج ارز از کشور اشتغال افزایش یابد و از میزان بیکاری کاسته شود.
کشت و صنعت نیشکر واردکننده شکر است
نماینده مردم شادگان در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه پس از گذشت سالهای طولانی از ایجاد طرح توسعه صنعت نیشکر، توسعه چندانی در این صنعت رخ نداده است، ادامه میدهد: کشت و صنعت نیشکر، یکی از واردکنندگان شکر است که شکر زرد را به کشور وارد کرده و با اضافه کردن موادی به آن شکر سفید تولید میکند و در بازارهای داخلی میفروشد.
مجید ناصری نژاد با بیان اینکه کشت و صنعت نیشکر نه تنها کشور را از واردات شکر بی نیاز نکرد، بلکه خود به واردکننده تبدیل شد، میگوید: صنایع جانبی شکر تقریبا در حد صفر است و چیزی برای ارائه ندارد و فقط ضررهای فراوانی به کشور وارد کرده است.
مشکلات زیست محیطی
ناصری نژاد با اشاره به زیانهای زیست محیطی کشت و صنعت نیشکر به خوزستان میگوید: تخریب تالاب شادگان، تخریب تالاب هورالعظیم، شور کردن زمینهای اطرافی و پیرامون کشت و صنعت و انتقال پسابها به کارون مشکلات فراوانی درست کردده و حتی سبب شده تالابی به نام ناصری در این منطقه ایجاد شود.
نماینده شادگان در مجلس ادامه میدهد: بر خلاف مقررات زیست محیطی اضافه نیشکر سوزانده میشود، هوای منطقه را آلوده میکند، خاکستر ناشی از سوزاندن در هوا پخش میشود و هیچ اشتغالی هم برای مردم منطقه ایجاد نکرده است.
دفاتر فروش در تهران مستقر هستند
ناصری نژاد اظهار میکند: دفاتر فروش کشت و صنعت نیشکر به جای اینکه در خوزستان مستقر باشند، در تهران استقرار یافته اند. کشت و صنعت نیشکر بدون لحاظ استانداردهای مصرف آب موجب کم آبی در بخش کشاورزی شده است و نتیجه ای برای مردم نداشته است.
درهای نیشکر سرانجام باز میشود؟
برای بررسی بیشتر این موضوع قصد ارتباط با مدیران و روابط عمومی شرکت توسعه نیشکر را داشتیم که پاسخ نگرفتیم.
به هرحال فرایند تحقیق و تفحص حدود ۶ ماه به طول میانجامد. اگر در مجلس مصوب شود، کارگروهها ۲۰ روز زمان دارند تا اعضای خود را مشخص کنند که متشکل از نمایندگانی است که درخواست تحقیق و تفحص را داده اند. در این ۶ ماه ممکن است اتفاقات فراوانی رخ دهد. بنابراین باید منتظر ماند و دید درهای همیشه بسته نیشکر سرانجام باز میشود؟
تولید نیشکر، پیامد مثبتی برای مردم نداشته است
عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس با اشاره به تحقیق و تفحص از ۴ شرکت بزرگ و صنایع جانبی نیشکر به همشهری میگوید: تولید بهینه نیشکر در گرو اتخاذ روشهای علمی و مکانیزه است. کشت نیشکر زمانی میتواند برای استان دستاوردهای اقتصادی مناسبی به همراه داشته باشد که با روش علمی تولید محصول نیشکر افزایش پیدا کند. اراضی نیشکر باید به طریق مکانیزه کشت شود.
«جواد کاظم نسب الباجی» درباره وضعیت تولید نیشکر و عملکرد شرکتهای مربوط میافزاید: تولید نیشکر آلایندههایی در خوزستان ایجاد کرده و از نظر اقتصادی پیامد مناسبی برای مردم نداشته است.
الباجی میگوید: اراضی نیشکر باید به طریق مکانیزه کشت شوند تا تولید برای کشاورز مقرون به صرفه باشد. کشت گندم به جای نیشکر در برخی اراضی کشاورزی بسیار اشتباه است؛ اما ما هم اکنون در خوزستان شاهد این اتفاق هستیم. وی ادامه میدهد: قابلیت تولید نیشکر در خوزستان به حدی است که نه تنها میتوانیم در تولید بهینه موفق باشیم، بلکه میتوانیم با یک برنامه ریزی تولیدی، برای صادرات نیشکر نیز برنامه موثری تدارک ببینیم.
نویسنده: رسول عودهزاده