عصر جنوب/ asrejonoob.ir: عضو انجمن دوستداران و پژوهشگران شهرستان دزفول (دزپارس) گفت: خانه تاریخی سهرابی یکی از زیباترین خانه‌های تاریخی کشور است که تاکنون ثبت ملی نشده است.
نجمه نوری اظهار داشت: این خانه نیازمند توجه جدی از سوی میراث فرهنگی خوزستان برای مرمت و معرفی و استفاده از ظرفیت آن برای توسعه صنعت گردشگری استان خوزستان است.
وی خاطرنشان کرد: بافت قدیم شهرستان دزفول با قدمتى بیش از یک هزار سال در مرکز شهر و در کنار رودخانه دز شکل گرفته است. خانه‌های قدیمی بزرگ و زیبا از جمله عناصری هستند که در این بافت ارزشمند به چشم می‌خورند و بخش اعظمی از هویت تاریخی، معماری و فرهنگی آن را شکل می‌دهند و در کنار آن مساجد، بقعه‌ها، حمام‌ها، کاروانسراها، بازار قدیم و… بافتی خاص و کم نظیر با ویژگی‌های منحصر به فرد را در شهر دزفول شکل داده‌اند.
این دوستدار میراث فرهنگی گفت: خانه تاریخی سهرابی یکی از خانه‌های ارزشمند بافت قدیم دزفول است. این بنا متعلق به خان محله سیاهپوشان به نام جعفرخان سهرابی است که دلیل نامگذاری این بنا همین می‌باشد. با توجه به کتیبه‌های موجود در این بنا قدمت آن به سال ۱۳۳۹ هجری قمری یعنی به اواخر دوران حکومت قاجار می‌رسد. این خانه تاریخی در خیابان امام خمینی شمالی، خیابان قاضی شرقی و در شمالی‌ترین بخش بافت تاریخی شهر واقع شده است. مالکیت بنا خصوصی است و فقط بخشی از آن اخیرا توسط شهرداری دزفول خریداری شده است.
نوری بیان کرد: سر در بزرگ این خانه با تزیینات آجرکاری زیبا و بی‌نظیر و هشتی زیبا از جمله عناصر معماری است که در اکثر خانه‌های قدیمی دزفول وجود دارد و در این بنا به گون‌ ای استثنایی چشم هر بیننده‌ای را مسحور زیبایی خود می‌کند. تزیینات خوون‌چینی که خاص معماری زیبا و اصیل سنتی دزفول است در این بنا به گونه‌ای ویژه خودنمایی می‌کند چیدمان فضاهای خانه به صورت حیاط مرکزی و دارای دو حیاط اندرونی و بیرونی است.
او افزود: اندرونی خانه علاوه بر داشتن یک ورودی از حیاط دارای یک ورودی مستقیم با درچوبی و هشتی کوچک از کوچه همجوار نیز می‌باشد. در تمامی جبهه‌های داخلی حیاط ساخت و ساز معمارانه صورت گرفته است. ساختار معماری بی‌نظیر، منظر زیبا، قرارگیری در محله‌ای با مجموعه‌ای از بناهای تاریخی پابرجا، موقعیت مناسب از نظر دسترسی به خیابان اصلی از ویژگی‌هایی است که این بنا را با سایر ابنیه تاریخی متمایز می‌سازد و آن را در شمار اولویت‌های برنامه‌ریزی توسعه گردشگری استان خوزستان قرار می‌دهد.
عضو انجمن دوستداران و پژوهشگران شهرستان دزفول تصریح کرد: این خانه با وجود گذشت سالیان زیاد از احداث آن فضای تاریخی خود را تا حدی حفظ کرده ولی به دلیل متروکه بودن بنا سقف فضاهای موجود در جبهه‌های جنوبی و غربی تخریب شده است. ولی دیوارها از ایستایی مناسبی برخوردارند. این خانه تاریخی با متراژ ۹۲۰ متر دارای شبستان، شوادان و اتاق‌های با کاربری‌های متفاوت است. کاربری بنا در گذشته به صورت مسکونی بوده اما با توجه به موقعیت خاص بنا می‌تواند به کاربری‌های متناسب گردشگری اختصاص پیدا کند.
نوری گفت: با توجه به این که این بنا در طول دهه‌های اخیر به صورت خالی از سکنه رها شده دخل و تصرف خاصی در آن صورت نگرفته است. اما گذشت زمان سبب شده آسیب‌هایی چون تخریب سقف اتاق‌ها، وجود ترک در دیوارها، فرسودگی اندود دیوارها، ریزش مصالح در دیوارهای داخلی حیاط و… از جمله آسیب‌های وارده به آن باشد که همین امر توجه به مرمت و پیگیری احیای آن را ضروری می‌کند.وی اظهار کرد: به دلیل اهمیت این خانه تاریخی و ارزشمند در بافت قدیم دزفول کار احیا، مرمت و نوسازی آن زیر نظر اداره میراث فرهنگی توسط سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری دزفول شروع شده است.
این دوستدار میراث فرهنگی بیان کرد: یکی از موضوعات مهم در خصوص خانه تاریخی سهرابی دزفول این است که با وجود ارزش‌های فراوان این بنا تاکنون ثبت ملی نشده و فقط به عنوان یک پیشنهاد مطرح گردیده است. امید است که اقدامات لازم به زودی این سازه تاریخی ارزشمند در ردیف آثار ملی ایران به ثبت رسد و قابلیت بازدید آن برای گردشگران علاقمند به ابنیه تاریخی فراهم شود. در صورتی که این خانه می‌تواند به عنوان یکی از زیباترین خانه‌های تاریخی کشور مطرح شود.نوری ادامه داد: موقعیت ویژه این خانه تاریخی و دسترسی آسان به آن فرصت برنامه‌ریزی‌های فراوانی را برای بهره‌گیری از ظرفیت‌های گردشگری آن فراهم می‌کند. برای جذب گردشگران بیشتر پیشنهاد می‌شود از این سازه ارزشمند برای ایجاد یک موزه یا سفره‌خانه سنتی و کاربری‌هایی از این دست متناسب با فضای عمومی آن استفاده شود.