عصر جنوب/ asrejonoob.ir: برزیل را مهد فوتبالیست های خود جوش می دانند. در کوچه پس کوچه های شهرها و دهکده های این سرزمین کودکان خردسال زیادی با پای برهنه به دنبال توپ می دوند. آنها در پی تعبیر خواب های طلایی خود هستند. هر روز نگاه های تیزبین دلالان، تعداد زیادی از این استعدادها را شکار می کند.
در آرژانتین، کلمبیا و مکزیک هم شرایط مشابه وجود دارد. این وضعیت را در قاره سیاه نیز می توان جست وجو کرد. جایی که هنوز هم فقر در آن بیداد می کند. اگر چه اروپاییان با این مقوله چندان آشنانیستند و ماشینی عملی می کنند اما در گذشته ها قاره سبز هم فوتبال خیابانی را در بسیاری از کشورها می دید.

کارشناسان آلمانی معتقدند از روزی که فوتبال در خیابان ها و پارک ها برچیده شد رشد استعدادها روند نزولی در پیش گرفته است.اروپایی ها با توجه به امکاناتی که دارند سعی می کنند نفرات مورد نظر را از درون کلاس های آموزشی بیابند.
اما اوضاع در ایران متفاوت است. زمانی که تهران گستردگی و جمعیت کنونی را نداشت در جای جای اطراف آن می توانستیم افراد زیادی که در زمین های بایر و خالی دنبال توپ پلاستیکی می دویدند را ببینیم. بسیاری از ستاره ها از همین مکان ها رشد کرده اند. در سایر شهرها نیز شرایط به همین منوال بود تا جایی که دویدن روی ماسه های داغ برای کودکان جنوبی آزار دهنده نبود. در آبادان، اهواز ، دزفول و … هنوز می توان رگه هایی از فوتبال خیابانی و گل کوچک را یافت. با این که در شمال، شمال غرب و برخی نقاط دیگر کشور هستند کسانی که با قراردادن چند تکه آجر و سنگ درخیابان ها در پی بازی گل کوچک اند اما دیگر فوتبال ما روی کاکل این بازیکن ها نمی چرخد.
به ندرت از خیابان ها بازیکن هایی رشد می کنند که نبوغ آنها زبانزد باشد.والیبال نیز شرایط مشابه داشت. گذشت آن زمان هایی که برای نصب تور والیبال در خیابان ها، دو طرف آن را می بستند. «تیغی» بازها کم کم محو شده اند. نگاهی به نفرات تیم های ساحلی کاملاً ما را به آنچه می خواهیم می رساند. حالا این ستاره های سالنی هستند که عرصه را در رقابت های ساحلی برای خود باز می بینند.
برچیده شدن بازی های خیابانی این اواخر مشهودتر از همیشه به نظر می رسد و این نمی تواند با کمبود فضا، افزایش جمعیت و زندگی ماشینی بی ربط باشد. در چنین اوضاع و احوالی تلاش اهالی بسکتبال برای حفظ این رشته در خیابان ها و پارک ها جالب توجه است. این موضوع تازگی ندارد اما پی گیری هایی که از سوی بسکتبالی ها صورت می گیرد، ستودنی است.

** حال به سراغ شهر خود بیاییم؛ شهرستان بندر ماهشهر، قطب بسکتبال کشور

بندر ماهشهر؛ تنها شهرستان کشور که دارای دو تیم قدرتمند در لیگ برتر بسکتبال ایران است.

دو تیم پتروشیمی بندر امام و منتخب بسکتبال ماهشهر طی سال های گذشته شور و هیجان خاصی را به جوانان و ورزش دوستان شهرستان و حتی کشور داده اند. تا جایی که شهرآورد بسکتبالی بندر ماهشهر یکی از پرشورترین و جنجالی ترین رقابت ها در چارچوب لیگ برتر بسکتبال ایران می باشد.

در روزهای قبل از شهرآورد بسکتبالی شهرستان بندر ماهشهر کری خوانی ها در میان هواداران تیم پتروشیمی بندر امام و منتخب ماهشهر (صنایع پتروشیمی سابق) در نوع خود بی نظیر است. کری خوانی هایی که در نهایت هزاران هوادار عاشق رشته بسکتبال را به سالن می کشد.

هوادارانی که قلبشان به عشق بسکتبال و ستاره های تیم محبوبشان می تپد.

منتخب ماهشهر (صنایع پتروشیمی) ؛ این تیم تمرکز خود را روی توسعه ورزش بسکتبال در منطقه بندر ماهشهر و کشف استعداد در بین جوانان این شهرستان گذاشته است و طی دوره های گذشته با بازیکنان بومی پا به رقابت در لیگ برتر بسکتبال کشور گذاشته است.

این تیم دارای هواداران پرشوری می باشد، میانگین تماشاگران این تیم در باری های خانگی بیش از ۲۰۰۰ نفر است، بازی های تیم منتخب ماهشهر در سالن بعثت ناحیه صنعتی ماهشهر برگزار می شود.

بسکتبال پتروشیمی بندر امام ؛ قهرمان دو دوره لیگ بسکتبال ایران و از قدرتمندترین تیم های غرب آسیا به شمار می رود، اکثر بازیکنان این تیم در تیم ملی بسکتبال کشور بازی می کنند، همچنین این تیم هرساله بازیکنان خارجی قدرتمندی را به خدمت می گیرد. رویایی با این تیم برای حریفان یک کابوس است و آسمان خراش های زردپوش ماهشهری موفقیت خود را مدیون تماشاگران پرشوری می دانند که سالن اندیشه شهرک بعثت ماهشهر را برای حریفان تبدیل به کابوس می کنند.

پتروشیمی بندر امام درسال ۹۲-۹۱ در تمامی رده های پایه بسکتبال برای اولین بار در کشور آکادمی بسکتبال را راه اندازی کرد و از این حیث تنها باشگاه کشور می باشد که دارای آکادمی بسکتبال در رده های سنی مختلف می باشد.

اما با وجود این پتانسیل عظیم ورزشی در رشته بسکتبال و وجود دو تیم پر هوادار در لیگ برتر کشور و در ۱۴ تیم بسکتبالی (۱۱ تیم آقایان و ۳ تیم بانوان) در رده های مختلف سنی و در سطوح ملی و استانی، در شهرستان بندر ماهشهر فضای کافی برای اهالی بسکتبالی و حتی کشف استعداد از جوانان و نوجوانان و نونهالان مستعدد ماهشهری وجود ندارد.

همانطور که در متن فوق اشاره ای شد، زمانیکه رشته ی ورزشی ای به خیابان ها بیاید بیشترین تاثیر را روی جامعه و پیشرفت آن رشته و کشف استعدادها خواهد داشت و تنها این یک بعد از ابعاد وسیع گسترش ورزش های محلاتی و یا همگانی است.

از بعد سلامت جامعه نیز در صورتی که فضای کافی ورزشی در شهرها وجود داشته باشد، دیگر شاهد جوانانی نخواهیم بود که برای گذران اوقات فراغت در پارک ها مشغول کشیدن قلیان و سایر دخانیات هستند و حتی جوانان کمتری را خواهیم دید که با ویراژ دادن در خیابان ها باعث اذیت و آزار شهروندان می شوند و اینگونه انرژی خود را تخلیه می کنند.

طی سال های گذشته شهرداری بندر ماهشهر نگاه ویژه ای به توسعه ی ورزش های محلاتی داشته است و شاید به جرات بتوان گفت که بندرماهشهر جزو محدود شهرهاییست که تقریبا در همه ی محلات دارای زمین چمن مصنوعی است.

سوالی که شاید به ذهن بسیاری از شهروندان خطور کند؛ چرا تنها زمین های چمن مصنوعی که مختص ورزش فوتبال است احداث می شود؟ در حالی که ورزش اول شهرستان رشته ی بسکتبال است و نماد ورزشی بندر ماهشهر تیم های بسکتبالی اند.

و شاید بهتر باشد شهرداری و دیگر سازمان های حامی توسعه ورزش های همگانی در شهرستان بندر ماهشهر به فکر توسعه سایر ورزش ها نیز باشند، با احداث زمین های بسکتبال و والیبال خیابانی و یا قرار دادن میزهای تنیس در پارک ها می توان شهروندان بیشتری را به سوی ورزش جذب کرد و روحیه شهروندی را تقویت کرد و شهری سالم تر داشت.

حتی می توان با داشتن چند زمین بسکتبال خیابانی در آینده مسابقات بسکتبال خیابانی جام رمضان و یا دیگر مناسبت ها را برگزار کرد و ضمن توسعه ی این ورزش ملی، استعدادهای جوانان این شهرستان را کشف و در کشور مطرح کرد.

از نگاهی دیگر با توجه به اینکه شهرستان بندر ماهشهر در رشته های مختلف در سطح کشور مطرح می باشد، می توان وارد بحث برندسازی ورزشی شد و زمین های بسکتبال خیابانی را به عنوان نماد مهد بسکتبال کشور و یا میزهای تنیس درون پارک ها را به عنوان جایگاه این رشته ی ورزشی شهرستان در سطح کشور معرفی کرد.

در پایان جایگاه رشته ورزشی بسکتبال خیابانی و برخی از قوانین این رشته ورزشی در سطح خیابانی را مرور می کنیم:

– بسکتبال خیابانی یا پارکی که به بازی ۳به۳ نیز شهرت دارد بهترین مکان برای عرضه بازیکن های خودجوش درکشورهای صاحب سبک است. در آمریکا، صربستان، لیتوانی و … روزهای یکشنبه اتفاق هایی رخ می دهد که باوجود عادی بودن برای مردم جذاب هستند. علاقه مندان به بسکتبال خیابان ها و بلوارها را می بندند تا به بازی بسکتبال بپردازند. حتی از قبل اعلام می شود کدام خیابان ها مسدود هستند، خانواده های زیادی اوقات خوشی را در کنار تماشای بازی این بسکتبالیست ها سپری می کنند. بیش از هر نقطه دنیا می توان در محله های فقیر نشین ایالت های مختلف آمریکا چنین صحنه هایی را تماشا کرد.
شرط بندی های زیادی هم برای این دست بازی ها صورت می گیرد و گاهاً پای ستاره های غول پیکر هم به خیابان ها باز می شود. بسکتبال خیابانی آنقدر برای قشری از مردم جذاب و دوست داشتنی است که بسیاری از کمپانی ها از آن برای تبلیغ کالاهای خود استفاده می کنند. بی دردسر بودن انجام این بازی که با نصب یک حلقه در گوشه هر کوچه، خیابان یا پارک قابل اجرا ست پای علاقه مندان به آن را در میادین این چنینی باز می کند. کارشناسان بسکتبال معتقدند پایه و اساس بسکتبال هر کشوری را همین بازی های خیابانی تشکیل می دهد بنابراین باید برای گسترش آن تلاش کرد.

– قوانین بسکتبال شهری از سوی فدراسیون این رشته ورزشی در ۱۳ بند مورد تصویب قرار گرفته است که عبارتند از:
۱) بازی جوانمردانه اصلی ترین هدف است. هر بازیکن با تیمی که نمی تواند آن را اجرا کند بهتر است در رقابت ها شرکت نکند.
۲) هیچ کدام از تیم ها در حین برگزاری مسابقه نمی توانند بازیکنان خود را تغییر بدهند.
۳) تعداد اعضای هر تیم حداکثر ۵ نفر بوده که سه نفر به عنوان بازیکن، یک مربی و یک سرپرست حضور دارند.
۴) زمان هر مسابقه دو وقت هفت دقیقه ای فعال است که سه دقیقه وقت استراحت بین دو نیمه منظور می شود.
۵) بازی با «جمپ بال» خارج از ذوزنقه شروع می شود.
۶) وضعیت جمپ بال های بعدی با مالکیت نوبتی همراه می شود.
۷) هر بازیکن مجاز به انجام ۵ خطا است.
۸) تعداد خطای تیم برای هر ۷ دقیقه چهار خطا است.
۹) در هر ۷ دقیقه یک وقت استراحت (تایم اوت) یک دقیقه ای برای تیم ها در نظر گرفته شده که در صورت عدم استفاده به نیمه دوم منتقل نمی شود.
۱۰) در صورت تساوی بازی، سه دقیقه های اضافی در نظر گرفته شده که به وقت اضافی منتقل می شود.
۱۱) در صورت ریباند شوت تیم حریف حتماً باید توپ به بیرون ذوزنقه هدایت شود و سپس اقدام به شوتزنی کرد.
۱۲) پاس اول شروع از پشت خط انتهایی زمین باید به بیرون از ذوزنقه باشد (بازیکنی که توپ را لمس می کند باید هر دو پایش بیرون از ذوزنقه باشد.)
۱۳) تیم ها مجبور هستند از لباس متحد الشکل استفاده کنند.

بررسی ها و آمارهای کمیته بسکتبال خیابانی فدراسیون نشان می دهد تهران و اصفهان بیشترین هواداران را در این نوع بازی دارند. اوضاع در گرگان هم بد نیست. در تهران مناطق ۵ ، ۶ و نیز محدوده ولنجک بازی های ۳به ۳ همواره در جریان است. بخصوص در پارک های مریم و فردوس می توان علاقه مندان زیادی را مشاهده کرد. بازی های خیابانی در رده های سنی و نیز آزاد برگزار می شود.
در چنین روز هایی که شرایط آب و هوایی مساعد انجام این نوع بازی برای جوانها است می توان با برگزاری آن در پر کردن اوقات فراغت ورزش دوستان و علاقه مندان بسکتبال کمک کرد.

اسماعیل طرفی/**