با خاکستری شدن هوای ۱۳ شهر استان خوزستان باز هم نگاه و انتقاد فعالان محیط زیست خوزستان و برخی از مدیران به خشک شدن تالاب‌ها معطوف شد. یکی از ظرفیت‌های بزرگ منطقه و خوزستان تالاب بین المللی شادگان در جنوب غربی ایران است که با نام‌های خوردورق، دورقالفرس و فلاحیه نیز شناخته می‌شود.

تالاب شادگان در جلگه خوزستان و شمال خلیج فارس قرار گرفته و میزبان تعداد زیادی از پرندگان کم نظیر بومی و مهاجر است و در واقع این تالاب پناهگاه حیات وحش است.

رودخانه جراحی بزرگ‌ترین تامین کننده آب تالاب است و بعد از آن نهر بحره که از رودخانه کارون منشعب می‌شود، تالاب شادگان را تغذیه می‌کنند. طغیان کارون و مد‌های خلیج فارس و بارش‌های منطقه هم در تامین آب شادگان نقش دارند.

برای بازدید از تالاب شادگان باید از طریق جاده اهواز – آبادان خود را به دارخوین رفت و از دارخوین جاده‌ای به سمت شرق و شهر شادگان می‌رود. اسکله‌ای محلی در کنار روستای سراخیه و درست در میانه راه دارخوین به شادگان قرار دارد که در آن قایق‌ها گردشگران را به تماشای تالاب می‌برند.

تالاب شادگان زیستگاه ۱۷۴ گونه پرنده است که ۱۳ گونه از آن‌ها مانند اردک مرمری، پلیکان پا خاکستری، عروس غاز، اردک سرسفید، گیلانشاه خالدار، عقاب شاهی، عقاب تالابی خالدار و عقاب دریایی دم سفید در معرض خطر انقراض جهانی هستند.

تأمین آب تالاب

احمدرضا لاهیجان‌زاده در گفت‌و‌گو با خبرنگار تسنیم درباره مساحت خشک شده تالاب‌های خوزستان عنوان کرد: از مساحت ۴۰۰ هزار هکتاری هورالعظیم که واقع در ایران است ۵۰ درصدی کاربری تالابی را از دست داده و تقریبا ۲۰ تا ۳۰ درصد کاربری تالابی تالاب شادگان از بین رفته است. کاربری تالابی یعنی تالاب دارای رطوبت کافی باشد و امکان ماهیگیری، تأمین علوفه دام، تنوع زیستی، جذب پرندگان و گردشگری باشد.

مدیرکل محیط زیست خوزستان درباره راه نجات تالاب شادگان اظهار داشت: یکی از طرح‌های ارائه شده برای تامین حق آبه مورد نیاز تالاب شادگان طرح انتقال آب از رودخانه کارون است که در این طرح آب رودخانه کارون از طریق ۶ کیلومتر خط انتقال آب از سمت نیروگاه اتمی دارخوین به این تالاب منتقل می‌شود.

وی افزود: در صورت پایان این پروژه که تا خرداد ماه ۹۴ به طول می‌انجامد ۱۵۰ میلیون متر مکعب آب به تالاب شادگان اضافه می‌شود.

لاهیجان‌زاده درباره علت خشکی ۲۰ تا ۳۰ درصدی این تالاب گفت: نزدیک به ۵ سال وقوع خشکسالی مستمر موجب شد حق‌آبه این تالاب که از رودخانه جراحی تأمین می‌شد، تأمین نشود یا کاهش پیدا کند.

تشکیل کمیته احیای تالاب‌ها

جاسم مرمضی نیز با اشاره به اینکه پرورش ماهی تیلاپیا، حفر چاه‌های نفت و سد سازی سبب خشک شدن تالاب‌های خوزستان شد، اظهار داشت: نباید بدون نگاه به اهمیت تالاب‌ها و فقط با رویکرد توسعه گام برداریم چرا که در صورت ادامه این روند تالاب‌های خوزستان در آینده‌ای نزدیک خشک می‌شود.

وی با بیان اینکه بر اساس مطالعات هر تالاب می‌تواند برای ۳۰ هزار نفر ایجاد اشتغال کند، گفت: اقتصاد تالاب‌ها نیاز به سرمایه ندارد و به همین دلیل توسعه و تولید پایدار در آن صورت می‌گیرد.

مشاور استاندار خوزستان در امور محیط زیست و شیلات با اشاره به ورود ریزگرد‌ها به خوزستان و سایر استان‌های کشور گفت: کانون گرد وخاک‌های خوزستان با خشکی تالاب‌ها ارتباط مستقیمی دارد و باید برای جلوگیری از ورود ریزگرد‌ها تالاب‌ها را احیا کرد.

عامل ورود ریزگرد

احمدرضا لاهیجان‌زاده با اشاره به عوامل خشک شدن تالاب‌ها در خوزستان اظهار داشت: وزارت نیرو با سدسازی و وزارت نفت با حفر چاه‌های نفت هر کدام به اندازه‌ای سبب تخریب تالاب‌های خوزستان شدند.

وی افزود: با توجه به اینکه یکی از معضلات امروز مردم خوزستان و چند استان دیگر مسئله ریزگرد‌ها و گرد و خاک است باید همه کسانی که در تخریب تالاب‌ها سهم داشتند وارد کار شوند و مانع از نابودی کامل این منابع شوند.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان بیان کرد: رطوبتی که از تالاب‌ها حاصل می‌شد می‌توانست سبب کاهش ورود گرد و خاک به کشور شود و می‌توان گفت مهم‌ترین عامل ورود گرد و خاک به کشور خشکی تالاب‌ها است.