آلودگی؛ تنها سهم خوزستانی‌ها از پروژه‌های صنعتی / ۵۰۰ هزار نفر در حاشیه کلان‌شهر اهواز زندگی می‌کنند

عصر جنوب – asrejonoob.ir: اهواز با جمعیتی بالغ‌بر یک‌میلیون نفر به‌عنوان هفتمین کلان‌شهر کشور محسوب می‌شود و این در حالی است که بر پایه تازه‌ترین آمار رسمی، از این جمعیت ۳۵درصد در حاشیه شهر زندگی می‌کنند و ازاین‌رو پس از کلان‌شهر مشهد، اهواز جایگاه دوم حاشیه‌نشینی را داراست.
 بنا به گفته معاون سیاسی و اجتماعی استاندار خوزستان امروز ۵۰۰ هزار نفر در حاشیه کلان‌شهر اهواز زندگی می‌کنند همه این مسائل باعث شده است تا خدمات‌رسانی به مناطق شهری اهواز در مقایسه با دیگر شهرها دشوارتر باشد. از سوی دیگر خوزستان با مسائلی دیگر درگیر شده است که سلامت مردم را مورد تهدید قرار داده است. وجود صنایع موجب آلوده شدن منابع آبی و خاکی خوزستان شده است و زندگی در این خطه را برای مردم دشوار کرده است.
رودخانه‌ها به‌عنوان مهم‌ترین منابع تأمین‌کننده آب شرب و مصرفی شهرها و روستاهای کشور نقش مهمی در تأمین سلامتی انسان و محیط‌زیست دارند اما متأسفانه طی سال‌های اخیر به همراه رشد فزاینده ساخت‌وسازهای غیراصولی و توسعه شهرنشینی، شاهد تخلیه فاضلاب‌ها و پسماندهای خانگی، صنعتی، کشاورزی و بیمارستانی در رودخانه‌های استان هستیم. رشد صنایع بزرگ و مادر همچون صنایع فولاد، نفت و گاز، کربن بلک، نیشکر و پتروشیمی در خوزستان با تکیه‌بر ظرفیت‌های رودخانه کارون شکل‌گرفته است و نیز از طرفی بیش از ۹۰ درصد آب آشامیدنی تصفیه‌خانه‌های خوزستان از کارون تأمین می‌شود.
در کنار رشد حاشیه‌نشینی در شهر اهواز، صنایع عظیم نیز در محدوده شهری و در حاشیه آن به بقای خود ادامه داده و رشد و توسعه‌یافته‌اند. بسیاری از صنایع آلاینده و مزاحم خوزستان به علت برخی مسائل در محدوده شهری اهواز بناشده‌اند و توسعه‌یافته‌اند و به‌جرأت می‌توان گفت که مردم این کلان‌شهر هم‌اکنون در محاصره صنایع عظیم نفت، فولاد و کشاورزی هستند.
این مسئله ممکن است در نگاه اول امری مثبت تلقی شود که به اشتغال، پویایی اقتصاد و توسعه منجر خواهد شد اما با یک نگاه ساده به‌ظاهر اهواز و معضلات این شهر می‌توان دریافت که صنایع نه‌تنها دردی از مردم را دوا نکرده بلکه خود زخمی بوده‌اند بر پیکره اقتصاد، اشتغال، کشاورزی و سلامت مردم! بسیاری از مشاغل خرد در سایه این صنایع ازدست‌رفته‌اند و با آلوده شدن آب، خاک و هوای خوزستان، تنها دود صنایع در چشم مردم این استان رفته است. بسیاری از کارشناسان معتقدند؛ آب رودخانه کارون به‌شدت آلوده به پساب‌های شیمیایی و صنعتی و فاضلاب انسانی است و این مسئله بحرانی جدی در برابر مردم و مسوولان کشور ایجاد کرده چراکه این رودخانه یکی از منابع اصلی‌ آب شرب خوزستان است.
متأسفانه بیش از ۴۰ درصد فاضلاب شهری اهواز و فاضلاب‌های صنعتی و کشاورزی به‌صورت مستقیم به کارون وارد می‌شود. فاضلاب بیش از ۲۰ صنعت بزرگ و تعداد زیادی صنعت کوچک در اهواز که تصفیه‌خانه ندارند مستقیماً به کارون می‌ریزد. بنا بر ادعای کارشناسان، رودخانه کارون درگذشته یکی از تمیزترین رودخانه‌های جهان محسوب می‌شد اما امروز به دلیل سوء مدیریت در کنترل فاضلاب شهری و صنعتی و کشاورزی به فاضلاب خانه‌ای کثیف تبدیل‌شده است.
صنایع خوزستان همواره وامدار مردم این استان بوده‌اند چراکه سهم مردم از پروژه‌های اجراشده در این استان تنها آلودگی بوده است و منابعی که مصرف‌شده و به پایان می‌رسند! بیشتر صنایع آلوده‌کننده استان همچون نفت، شیمیایی و پتروشیمی، سیمان، فولاد، سدسازی و تولید انرژی پروژه‌های ملی هستند و درآمد آن‌ها مستقیماً از استان خارج می‌شود و آنچه باقی می‌ماند تبعات ایجادشده برای مردم خوزستان است. این صنایع قابلیت‌های ذاتی استان همچون کشاورزی، آبزی‌پروری و گردشگری را در کنار سلامت مردم تهدید می‌کنند و رو به نابودی می‌برند. نمونه اخیر خسارات صنایع به استان را می‌توان در آتش‌سوزی پتروشیمی در ماهشهر و آلودگی‌ها ناشی از آن دید. حادثه‌ای که با زبانی گویا کمبود امکانات و عدم توانایی مدیریت بحران را در گوش همه فریاد زد و ما برای خاموش کردن آن دست به دامان استان‌هایی همچون بوشهر کرمانشاه و تهران شدیم.
هرچند که خوزستان و مردم این خطه میزبان خوبی برای صنایع عظیم ملی فولاد، نفت و کشاورزی بوده‌اند اما این صنایع خواسته و یا ناخواسته نتوانسته‌اند دین خود را به مردم ادا کنند. علی‌رغم اینکه به گفته کارشناسان صنایع خوزستان وابستگی بالایی به منابع آبی دارند و همچنین نقش بزرگی در آلودگی رودخانه کارون دارند اما هرگز سهم خود را در کاهش آثار این عوامل زیان‌بار نپرداخته‌اند. در این میان برخی از همین صنایع که بر شانه‌های مردم استان رشد کرده‌اند و توسعه‌یافته‌اند امکانات و ظرفیت‌های قابل‌توجهی را بر تصفیه آب برای خود مهیا کرده‌اند که با به اشتراک گذاشتن آن‌ها درد بسیاری از مناطق شهری اهواز مداوا خواهد شد.
در همه جای دنیا رسم و قانون بر این است که صنایع با اجرای پروژه‌های عام‌المنفعه و پرداخت عوارض همه تلاش خود را برای جلب رضایت و آسایش مردم به‌کارگیرند. همین مسئله جای یک سئوال بزرگ را در ذهن ایجاد می‌کند که چرا گروه‌های معظم صنعتی مستقر در خوزستان، از ظرفیت موجود خود برای خدمت به مردم اهواز دریغ می‌کند و تنها به شعار بسنده کرده است.
مطالب پیشنهادی

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.