هویزه… محرومیت… و دیگر هیچ!

عصر جنوب/ asrejonoob.ir: سال ۶۵ شهر آماده شد و مردم در مناطق قدیمی هویزه چون کوت، اهل الجرف و ساکیه ساکن شدند؛ در هویزه ای که سال ۵۹ به تصرف عراق درآمده و با خاک یکسان شده بود.  نیروهای عراقی آن سال در محل ژاندارمری شهر یا تصفیه خانه فعلی روستایی مستقر شدند و مردم در برابرشان مقاومت کردند تا این که هفتم مهر ۵۹ به رهبری شهید علم الهدی و شهید حامد جرفی آن‌ها را از شهر بیرون راندند. شهیده سهام خیام، دختر دانش آموز، نیز در این منطقه شهید شد تا بعدها پارک ساحلی به نامش مهر شود.  بعد از جنگ، ستاد بازسازی با حمایت مالی آستان قدس رضوی تشکیل شد، اما بعضی از کارها هنوز نصفه و نیمه مانده است.

مسکن بدون خریدار
در سال های گذشته طرح مسکن مهر نیز در این شهر اجرا شد تا پاسخگوی برخی از محرومیت‌ها و مطالبه‌های مردم باشد، اما مردم هویزه از این طرح که در نزدیکی قبرستان «ابراهیم الخلیل» اجرا شد استقبال نکردند. زیرا طراحیشان با فرهنگ آن‌ها همخوانی نداشت؛ اتاق‌های کوچک، فضای آپارتمانی و زیرساخت ۷۵ متری خانه‌ها در هویزه خریدار ندارد.

فاصله تا بیمارستان
از سوی دیگر این شهرستان بیمارستان ندارد و پاسخ پیگیری ها جز این‌که «سوسنگرد بیمارستان دارد و فاصله مرکز شهر شما با آن فقط ۱۵ کیلومتر است» نیست. اما اگر بیماری قرار باشد از «رفیع» در مرکز بخش «نیسان» بخواهد به این سمت بیاید، فقط تا هویزه باید ۳۰ کیلومتر راه را طی کند یا اگر کسی در جفیر بیمار شد، تا هویزه بیش از ۶۰ کیلومتر راه دارد.

بازی و تفریح
مراکز بازی و چرخ فلک‌های هویزه نیز خاموش هستند و متروکه مانده اند. شاید در نگاه اول فکر کنی فصل تعطیلی آن هاست، اما حکایت چیز دیگری است. تنها مکانی که اسباب بازی دارد و مرکز تفریحی است، پارک ساحلی شهر است که وسایل آن سال ۸۹ دست دوم خریداری شد و یکی دو سال فعالیت داشت و سپس از کار افتاد. این وسایل هیچ وقت تعمیر نشدند و شهرداری اهتمامی در این زمینه از خود نشان نداده است.

اوقات فراغت جوانان
آمار دقیقی درباره میزان بیکاری در این شهرستان وجود ندارد که یکی از دلایل آن شاید وجود افراد چند شغله باشد. وضعیت اشتغال زنان نسبت به گذشته بهبود یافته است و بیشتر زنان تحصیلکرده به آموزش مشغول هستند. زنان در کارهای صنایع دستی و کارگاه‌های خوداشتغالی نیز فعالیت دارند و در میانه شهر بازاچه ای برای خود دارند. تعداد زیادی از جمعیت هویزه را جوانان تشکیل می‌دهند که اوقات فراغت خود را با فوتبال می‌گذرانند. ورزش‌های رزمی چون بوکس نیز به تازگی در میان این جوانان رواج پیدا کرده است. شهرداری و شورا نیز میزهای پینگ پینگ را در محله های مختلف مستقر کرده اند و به گفته مسئولان شهری چمن مصنوعی در ورودی شهر و در نزدیکی باغ وحش نیز تکمیل شده است. هویزه همچنین سینما و پارک مجهز ندارد و مردم از سر نجابت مطالبه ای در این باره نمی‌کنند.

شرکت نفت حمایت نمی کند
یک عضو شورای شهر هویزه می‌گوید: شورا به شرکت نفت پیشنهاد داده است خدمات اجتماعی به شهر ارائه کند و مثلا مجموعه فرهنگی، ورزشی و تفریحی یا پارک مجهز بسازد. از سوی دیگر شورا کیوسک دریافت عوارض از ماشین‌های شرکت نفت نصب کرده است، اما شرکت نفت به این مساله پایبند نیست و پلیس نیز در این زمینه با ما همکاری نمی کند.  «رزاق حامدی» می‌افزاید: بر اساس قانون شرکت نفت باید خدمات فرهنگی، عمرانی، تفریحی، ورزشی و آموزشی به شهرهای نفتخیز ارائه کند. زیرا از شهر بهره برداری صنعتی می‌کند. اما شرکت نفت مدعی است هنوز استحصال یا استخراج نفت نداشته است. در حالی که شرکت نفت آزادگان از ۲-۳ سال پیش در حال استخراج و صادرات نفت است و شرکت اروندان و ان.جی.ال گاز مایع نیز همین طور.

استخدام نیروهای بومی
شرکت‌های نفتی در هویزه مستقر نیستند و دفاترشان در تهران متمرکز شده اند. به گفته حامدی،پولی عاید هویزه نمی‌شود و فقط مقداری از این مبلغ به سمت سوسنگرد روانه می‌شود. از سوی دیگر هر پیمانکاری که در هویزه مشغول می‌شود‌ از نیروهای بومی استفاده نمی‌کند. این عضو شورا در این باره می‌افزاید: این پیمانکاران با اداره کار شهرستان تعامل ندارند و خودسرانه عمل می کنند. در حالی که مسئولان استانی شرکت‌ها را موظف کرده بودند نیروهای بومی را در اولویت استخدام قرار دهند و اگر شهر یا منطقه موردنظر نیروی تخصصی نداشت، از شهرهای مجاور و سپس استان درخواست نیروی کار کنند.

ممنوعیت کشت تابستانه
کار بیشتر هویزاوی‌ها کشاورزی است، اما از آن جایی که هویزه در پایین دست کرخه قرار دارد آب به آن نمی‌رسد و آب در بالادست رودخانه یعنی حمیدیه، شوش و ایلام مصرف می شود. ممنوعیت کشت تابستانه نیز از ۶-۷ سال پیش امان زمین حاصلخیز هویزه را بریده و در زمستان نیز امید کشاورزان فقط به بارندگی است.
در زمستان گندم و جو و در تابستان کنجد و شالیکاری به ویژه در رفیع انجام می شود. هندوانه و خربزه مهم ترین محصول کشاورزی این بخش است و در برخی مناطق نیز دامپروری دیده می‌شود، اما به گفته حامدی‌ کارشان تحت تاثیر کم رونقی کشاورزی، درآمدی ندارد. تولید لبنیات در رفیع و در کناره هورالعظیم به دلیل پرورش گاو و گاومیش رونق خوبی دارد و محصولات تا خود مرکز استان صادر می‌شود.

زیرساخت های شهری
مناطق جدید هویزه مثل کوی صنایع، ۲۱ هکتاری و پشت فرمانداری بدون توجه به کارهای زیرساختی چون گاز و فاضلاب ساخته شده اند. حامدی در این باره می‌گوید: توسعه شهر بدون برنامه ریزی و تغییر کاربری اتفاق افتاد و شهردار وقت به دلیل برخی تصمیم های غلط و اعطای پروانه ساخت محکوم شد.  این عضو شورای شهر با بیان این که مهم‌ترین مشکل هویزه‌مناطق مسکونی جدید هستند که شبکه فاضلاب ندارند، ادامه می‌دهد: حدود ۸۰۰ خانوار در این مناطق زندگی می‌کنند، اما فاضلاب‌های شهری در این بخش با چاه‌های جذبی دفع می‌شوند.  به گفته وی، بخشی از فاضلاب خانگی در خیابان‌ها جاری می‌شود یا داخل زمین‌های ساخته نشده می شود و این وضعیت بهداشت محیط را به شدت تهدید می‌کند.

آسیب های اجتماعی
بیکاری بستری برای بروز آسیب‌های اجتماعی چون سرقت و اعتیاد شده است و مواد مخدر صنعتی و سنتی دست به دست می‌شود، اما با این وجود آمار اعتیاد نسبت به بقیه شهرها وضعیت بهتری دارد.
بیشترین جایی که پس از جنگ تخلیه شد، همین رفیع و روستاهای فراوان اطراف آن بود که مردم آن‌ها اغلب به مرکز استان مهاجرت کردند.

کم آبی در هور
قبل از جنگ، هور آب مناسب برای صیادی، گاومیش داری، کشاورزی و کاشت شالی داشت که دیگر این طور نیست. بهره برداری بی رویه شرکت‌های نفتی هم مزید بر علت شد تا جمعیت رفیع به نصف برسد.
۷۰ درصد تالاب این بخش خشک شده و اهالی رفیع این روزها برای صیادی به جای هور به رودخانه ای می‌روند که عمق آن با وجود بارندگی تا زانو بیشتر نمی رسد. اما با وجود همه مشکلات امید در چشمان آن‌ها برق می‌زند و بسیاری از آن‌ها بر سر سفره هایشان برای پرآب شدن تالاب دست به دعا هستند.
مشکلات تا دلت بخواهد در هویزه زیاد است، اما مردم این منطقه با توجه به فرهنگ بومی و اسلامیشان صبور هستند و سازگار.

رسول عوده زاده –  اهواز/*
مطالب پیشنهادی

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.