هورالعظیم؛ صحبت‌های روز ٢۵بهمن استاندار خوزستان و گردوغبار خوزستان!/ آیا هور منشاء گردوغبار است؟
عصر جنوب/ asrejonoob.ir: گردوخاک اهواز کمی خوابیده اما گردوخاک شایعاتش گویی تازه به راه افتاده. در شبکه های اجتماعی پیامی دست‌به‌دست می‌چرخد که برمبنای صحبت‌های روز ٢۵بهمن استاندار خوزستان است.
او به فارس چنین گفته است : «بهره‌برداری از مخازن مشترک نفتی مستلزم خشک‌کردن هورالعظیم بود.» در این پیام نیز مطرح شده در دولت دهم چینی‌ها مشغول حفاری چاه‌های متعدد نفت و گاز و ساخت پالایشگاه بزرگ دشت آزادگان شدند که طبق این قرارداد تا ۴٠سال چینی‌ها ۵۵درصد سود حاصل از فروش نفت و گاز را می‌برند و هم‌اکنون هورالعظیم به دشت ماسه‌زار آزادگان تغییر کرده و برای اهوازی‌ها چیزی جز گردوخاک به‌همراه نداشته است. در وایبر این قرارداد با قرارداد ترکمانچای مقایسه شده است.
چنین پیامی از چندمنظر قابل بررسی است. اولینش این است که میدان‌های نفتی در دشت آزادگان، در سال٧۶ کشف شدند و طبعا آغاز هرگونه رایزنی میان وزارت نفت با شرکت‌های جهانی برای بستن قرارداد تجهیز و برداشت نفت از این میدان باید عمری نزدیک به دودهه داشته باشد.
اما واقعیت این است که عملا این میدان در سال٨٧ و با قراردادی که دولت دهم با یک شرکت چینی بست، کار خود را آغاز کرد؛ قراردادی که اردیبهشت امسال به دستور وزیر نفت ملغی شد چرا که طرف چینی به تعهدات خود پایبند نبود.
با چنین پیش‌فرضی آیا می‌توان گفت گردوخاکی که اهواز و دیگر شهرهای استان خوزستان را محاصره کرده، همگی نتیجه استحصال نفت در منطقه آزادگان هستند؟ اگر آن مقام‌مسوول معتقد است «دلیل گردوغبار خوزستان، منابع خارجی و داخلی و ۴۶درصد آن ناشی از کاهش بارندگی است»، یک کارشناس محیط زیست همان استان علی رحمانی، که تاکنون چندین‌بار از دشت آزادگان بازدید کرده، به «شرق» می‌گوید اگرچه بخشی از گردوخاک اهواز حاصل دشت‌های اطرافش است اما این موضوع به‌صورت مستقیم ربطی به برداشت نفت از میدان آزادگان ندارد: «هورالعظیم، یک تالاب بزرگ است که از عراق شروع و تا ایران گسترده شده است، خشک‌شدن این تالاب باعث شده که با هر وزش بادی، بخشی از ماسه‌های آن در هوا پراکنده شده و خاطر اهوازی‌ها را ناراحت کند اما نمی‌توان گفت که به‌طور مسلم چنین هوایی حاصل اکتشافات نفتی در این منطقه هزارو۵٠٠کیلومترمربعی است.» در این میان نکته دیگری را هم نباید نادیده گرفت و آن ارزش محیط‌زیستی قراردادهای نفتی است که در این میدان بسته شده‌اند.
چندسالی است که سازمان محیط زیست تمامی طرح‌های بزرگ کشوری را مجاب کرده که پیوستی محیط‌زیستی داشته باشند و قطعا در مورد میدان آزادگان هم‌چنین بندهایی باید در طرح وجود داشته باشد که به‌نظر می‌رسد، لغو قرارداد با شرکت چینی و افت حجم کار، در اجرای آن پیوست‌ها هم تاثیرگذار بوده است.
به زبان ساده‌تر، شاید اگر نفت از میدان آزادگان استحصال می‌شد و به چرخه صنعت کشور می‌آمد، اجرای طرح‌های محیط‌زیستی راحت‌تر و حفاظت از محیط‌زیست منطقه انجام‌پذیرتر بود. آنطور که مینا مرشدزاده، از اهالی اهواز می‌گوید، این‌روزها اهوازی‌ها نه به چنین شایعاتی نیاز دارند و نه به انتشار شایعاتی دیگر.
او می‌گوید: «هر اهوازی‌ای امروز از شرایط تلخی که محیط زیست و هوای این شهر درحال تجربه‌کردن آن است، به‌خوبی خبر دارد و تنها خواسته، رفع مشکلات بدون دامن‌زدن به مسایل سیاسی است.»