انتقال سالانه حدود یک میلیارد متر مکعب آب کارون به زاینده‌رود
عصر جنوب: موضوع انتقال آب از حوضه‌ای به حوضه دیگر دغدغه‌ای است که از گذشته مطرح بوده‌است.
عضو کمیته علمی کنفرانس ملی رودخانه کارون گفت: در دهه‌های اخیر تلاش‌های گسترده‌ای در جهت بهره‌برداری از منابع آب حوضه کارون بزرگ به‌عمل آمده و طرح‌های متعددی در خصوص انتقال بین حوضه‌ای آب از کارون به زاینده‌رود مطرح، تعریف و بعضاً بهره‌برداری شده است اما باید به این نکته توجه داشت که انتقال آب از بهشت‌آباد به زاینده‌رود پیامدها و چالش‌هایی را نیز برای حوضه مبدا و به ویژه برای سامانه بزرگ کارون به همراه خواهد داشت.
مهدی پژوهش اظهارکرد: کاهش دبی جریان آب، مخاطرات زیست‌محیطی، کاهش کیفیت آب شرب شهرهای پایین‌دست و نفوذ آب شور دریا، تشدید رسوب‌گذاری، کاهش قابلیت تولید انرژی پاک و درآمد برق‌آبی سیستم چند سدی کارون، افزایش حجم پساب‌ها و منابع آلاینده، افول گردشگری و توریستم از پیامدهای این انتقال آب خواهد بود. از جمله مشکلات دیگر این طرح می‌توان به تأثیر بر حق‌آبه‌ها، خشک شدن برکه‌ها و کاهش سطح آب در دریاچه‌های پایین‌دست و سفره‌های آب زیرزمینی اشاره کرد که تحت تأثیر تغییرات اقلیمی، خشکسالی این اثرات تشدید می‌شوند.
وی افزود: بحران آب یکی از مهمترین چالش‌های فراروی بشر در هزاره سوم به‌شمار می‌رود؛ به‌گونه‌ای که پیش‌بینی می‌شود یک‌سوم جمعیت جهان تا سال ۲۰۲۵ با بحران کم‌آبی طولانی مواجه خواهند شد.
پژوهش توضیح‌داد: موضوع انتقال آب از حوضه‌ای به حوضه دیگر دغدغه‌ای است که از گذشته مطرح بوده‌است اما طولانی بودن مسیر، نیاز به سازه‌های سنگین، سرمایه‌گذاری هنگفت در انتقال آب، گستردگی مناطق تحت تأثیر، مسائل حق‌آبه‌بران، مسائل زیست محیطی و مسائل سیاسی – اجتماعی از مهمترین مسائل بحث برانگیز طرح‌های بزرگ انتقال آب در چند دهه گذشته بوده که همواره چالش‌های مهمی را برای برنامه‌ریزان و مدیران به‌وجود آورده است. در طول دهه‌های اخیر سه دلیل عمده توقف طرح‌های انتقال آب شامل مخالفت‌های شدید در حوضه‌های مبدأ، هزینه‌های زیاد اجرا و نگهداری و ملاحظات زیست محیطی بوده است.
وی عنوان‌کرد: در سال‌های اخیر به دنبال تشدید رخداد حوادثی چون تغییرات اقلیمی، تغییرات دمای زمین و گرمایش جهانی، تنش‌های آبی و به سبب اهمیت و تأثیر ملموس آب بر شرایط محیطی و اقتصادی-اجتماعی و در عین حال نقش بی‌بدیل آن در برنامه‌ریزی‌های خرد و کلان، چگونگی مدیریت جامع منابع آب به عنوان یکی از ارکان توسعه پایدار در ابعاد زمانی- مکانی مورد توجه محافل مختلف علمی بوده است.
عضو کمیته علمی کنفرانس ملی رودخانه کارون گفت: مدیریت منابع آب متشکل از مراحل برنامه‌ریزی، طراحی، اجرا، بهره‌برداری و نگهداری است که هدف آن برآورد نیاز آبی فزاینده، کاهش روند آلودگی و حفاظت کیفی منابع آب، مقابله با بحران‌های طبیعی و رفع اختلافات بین حوضه‌ای ناشی از تقاضای آب است. مدیریت بین حوضه‌ای، تفکر بهره‌برداری بهینه از منابع آبی بین دو حوضه بوده، به نحوی که حداقل چالش در حوضه‌ها ایجاد شود. از سوی دیگر لازم است با انجام مدیریت فرابخشی، عوامل فنی – اقتصادی و زیست‌محیطی، با تأکید بر ملاحظات اجتماعی – سیاسی نیز لحاظ شود.
پژوهش افزود: حوضه زاینده‌رود به دلیل تأمین آب شرب استان‌های اصفهان، چهارمحال و بختیاری و یزد، دارابودن توان‌های بالای کشاورزی، گردشگری و نیز در برگرفتن قطب‌های بزرگ صنعتی و جمعیتی با اهمیت است و رشد و توسعه عوامل فوق سبب شده تا نیازهای آبی این حوضه رو به فزونی گذارد و به سبب نقصان منابع آبی درون حوضه‌ای، موضوع انتقال آب از مناطق مجاور به ویژه از بهشت‌آباد به زاینده‌رود مورد توجه کارشناسان قرار گرفته است اما لازم است تاثیرات این انتقال قبل از اجرا از دیدگاه‌های گوناگون در محیط فیزیکی، اجتماعی – اقتصادی و بیولوژیکی به منظور حفظ تعادل اجزای محیط و ارتباطات بین آن‌ها مورد ارزیابی قرار گیرد.
وی یادآورشد: حوضه آبریز بهشت‌آباد از زیرحوضه‌های سامانه کارون بزرگ است که با احداث سد و تونل بهشت‌آباد امکان انتقال سالانه حدود یک میلیارد متر مکعب آب به زاینده‌رود فراهم می‌شود. هزینه کل این انتقال حدود ۳۰۰۰ میلیارد ریال برآورد شده که حدود ۱۸۵۰ میلیارد ریال آن مربوط به تونل و ۹۰۰ میلیارد ریال نیز مربوط به هزینه احداث سد است.