عـصــر جـنــوب| asrejonoob.ir: رییس مرکز بین‌الملل سازمان محیط زیست گفت: جمهوری اسلامی از نظر ظرفیت‌های علمی جزءکشورهای مطرح مقابله با گرد وغبار است ودر مذاکرات مرتبط با موضوع گرد وغبار ایران همیشه دست بالا را داشته است.

رئیس مرکز بین‌الملل و کنوانسیون‌های سازمان حفاظت محیط زیست در نشست تخصصی مشورتی در زمینه همکاری‌های منطقه‌ای برای ایجاد تاب‌آوری در برابر حوادث تدریجی شامل توفان‌های گرد و غبار گفت: موضوع پدیده گرد و غبار در دهه اخیر در منطقه غرب آسیا در کشور ما بسیار تشدید شده است.

ناصر مقدسی با اشاره به سابقه بحث درباره گرد و غبار افزود: تلاش‌هایی بین کشورهای مؤثر و متاثر در منطقه از سال ۲۰۱۰ به بعد صورت گرفته ولی به لحاظ ملاحظاتی چند پیشرفت‌ها چندان ثمربخش نبوده است.

مساله گرد و غبار ابعاد فرامرزی دارد. بنابراین راه حل ریشه‌ای درمان مساله گرد و غبار به نحوه تعامل کشورها با هم بر می‌گردد. متأسفانه منطقه با معضلات چندی مواجه است. از نظر محیط طبیعی منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا از مد نظر منابع حیاتی بسیار آسیب‌پذیر است. از نظر منابع آبی هم کشورها تخاصمات و مناقشاتی دارند. به طور کلی از نظر میزان بارش هم منطقه روی کمربند خشک جهان واقع شده است.

مناطقی مثل ما که در عرض میانه واقع شده‌ایم با خسارات سهمگینی از تغییر اقلیم مواجه می‌شویم. موضوع برای منطقه ما حاد و پیچیده است و راه حلش هم مساعی جمعی همه کشورهاست.

کانون‌های بحرانی فرامرزی توسط مطالعات فرامرزیِ چند شناخته شده است. خوشه‌های بین‌المللی گرد و غبار در مرز عراق و سوریه، در خاک سوریه، در خاک عراق، در خاک عربستان، صحرای ربع‌الخالی و در کشور اردن فرستنده گرد و غبار هستند و عمده این‌ اراضی هم به لحاظ از دست دادن رطوبت یا پوشش گیاهی خاک در معرض حرکت قرار گرفته و همراه با باد که می‌شود استان‌های غربی و جنوب غربی ما را در می‌نوردد.
ما موضوع را در دو سطح ملی و منطقه‌ای می‌بینیم. در بعد ملی سازمان حفاظت محیط زیست نهاد هماهنگ کننده حاکمیتی ملی در بحث گرد و غبار است ولی دستگاه‌های اجرایی مثل وزارت جهاد کشاورزی دستگاه‌های اجرایی هستند که در این زمینه کار می‌کنند.

به لحاظ گستره این مناطق باید گفت که تنها حدود ۳۰۰ هزار هکتار هات پوینت در نزدیکی شهر اهواز داریم. تمام اقدام‌ها مهندسی و مکانیکی و بیومکانیکی پر هزینه است. در سطح ملی کار مطالعاتی انجام شده و الان هم تا جایی که بضاعت دولت اجازه می‌دهد سالی ۳۰ هزار هکتار تا ۵۰ هزار هکتار مطالعه انجام می‌شود.

در بعد فرامرزی تلاش‌های بسیار زیادی کردیم. با همه کشورها به صورت دوجانبه و به صورت چندجانبه برنامه همکاری داریم. نهادهای بین‌المللی مثل سازمان هواشناسی و کنوانسیون مقابله با بیابان‌زایی باید کنار ما باشند. البته جای خوشوقتی است که میزبانی این مرکز اپدیم مرکز اطلاع‌رسانی و انتشار اطلاعات و آگاهی در خصوص بلایا و مساله گرد و غبار به ایران داده شده است. این مرکز زیرمجموعه اسکَپ است که خود شاخه‌ای از سازمان ملل متحد به شمار می‌رود.

جمهوری اسلامی ایران از نظر ظرفیت‌های علمی جزو کشورهای مطرح این حوزه است. در مذاکرات مرتبط با موضوع گرد و غبار ایران همیشه دست بالا را داشته است. ما اخیراً نامه‌ای از وزیر کشاورزی و محیط زیست نیجریه دریافت کردیم که می‌خواهند از مناطقی که مقابله با بیابان‌زایی انجام دادیم بازدید کنند.

ئیس مرکز امور بین‌الملل و کنوانسیون‌ها در سازمان حفاظت محیط زیست با تاکید بر این که ایران در موضوع گرد و غبار کشور مرجعی به شمار می‌رود درباره دستاورد عملی کنفرانس‌هایی همچون برنامه امروز و فردا گفت: در چنین کنفرانس‌هایی کشورها نمونه‌های موفق خود را باهم مبادله می‌کنند. تجربه‌هایی که در زمینه بیابان‌زدایی، آموزش و اطلاع‌رسانی و هر طرح موفق دیگر به دست آمده در پنل‌های این کنفرانس‌ها به اشتراک گذاشته می‌شود. گروهی که در این نشست جمع شده‌اند یک شبکه هستند و مرتبا باهم تبادل اطلاعات دارند.

مقدسی با بیان این که مساله گردوغبار عرصه گسترده‌ای دارد و دولت به تنهایی از عهده آن برنمی‌آید گفت: ایران دارای پتانسیل بالایی در حوزه اقتصاد پایدار است. از لحاظ فنی در مقابل مسائل بیابان به لحاظ انواع مالچ پاشی‌ها، استفاده از مسائل مهندسی و دانش شرایط خوبی داریم اما برخی مسائل مثل ایستگاه‌های هواشناسی باید تقویت شوند.

وی با بیان اینکه منشا گرد و غبار یا داخلی‌ است یا خارجی اظهار کرد: در بعد داخلی گام اول در راستای حل مساله گرد و غبار این است که مناطق جدید بیابانی ایجاد نشود. این کار از طریق حفاظت از جنگل‌ها و مراتع و جلوگیری از خشک شدن تالاب‌ها امکان‌پذیر است. جنگل‌ها و پهنه‌های طبیعی می‌توانند با مدیریت سوء تبدیل به بیابان شوند. گام دوم در بعد داخلی این است که کانون‌های تولید گرد و غبار مدیریت شوند. تثبیت خاک، احیای پوشش گیاهی، استفاده از مالچ‌های زیستی و نهایتا در صورت لزوم استفاده از مالچ‌های شیمیایی به عنوان راه آخر انجام می‌شود.

رئیس مرکز امور بین‌الملل و کنوانسیون‌ها در سازمان حفاظت محیط زیست در پایان با اعلام این که در ماه نوامبر در لهستان کنفرانس تغییر اقلیم برگزار خواهد شد تاکید کرد: در بعد برون‌مرزی آمادگی مطالعه در خصوص مساله گرد و غبار را داریم اما بخش زیادی از خوشه‌های تولید گرد و غبار در مرز عراق و سوریه است که به تازگی از تسلط داعش خارج شده است و طبیعتا مسائل محیط زیستی در اولویت اول این کشورها نیست اما برای هرگونه همکاری مطالعاتی و عملی در این مناطق اعلام آمادگی کرده‌ایم.