عبور از پمپ بنزین های سنتی/ بنزین با کیفیت میرسد؟
عـصــر جـنــوب| asrejonoob.ir: «از توضیحاتتان قانع نشدم»، این پاسخ حسینعلی حاجی دلیگانی به سخنرانی مفصل بیژن زنگنه در مورد طرح برندینگ سوخت بود. در زمان دریافت کارت زرد از مجلس چهره بهتزده وزیر سالخورده و پر کار نفت سخنی با خود داشت. شاید آنگونه که برخی صاحبنظران حوزه نفت و انرژی میگویند، اگر تمام ابعاد این طرح هم برای مردم و هم نمایندگان و مسئولین واکاوی و تشریح میشد، نمایندگان مجلس بر این طرح ملی «سهل تر » میگرفتند و زودتر قانع میشدند.
پمپ بنزین سنتی
پمپ بنزین خاک آلود ، برخورد نه چندان مودبانه کارگران در پای نازل سوخت و خدمات ضعیف تصویر ذهنی بسیاری از ما ایرانی ها را از جایگاه عرضه سوخت وطنی تشکیل می دهد . بر اساس آمارها در کشورهای توسعه یافته تنها ۳۵ درصد از درآمد جایگاهها از عرضه سوخت تامین می شود و مابقی از ارائه خدمات تامین میشود . برند «شل» در اروپا از جمله معروف ترین برندهای عرضه سوخت است که با ایجاد اتحادی از جایگاههای سوخت، با کاهش هزینه ها نسبت به ارائه خدمات بیشتر و همچنین عرضه سوخت با کیفیت و ارزان تر از رقبا در این مورد به مثالی جهانی بدل شده است . در کشور ما اما در برابر هرگونه تغییری در محیط کسب و کار به صورت طبیعی مقاومت های شدیدی رخ می دهد . در حال حاضر بیش از ۳۵۰۰ جایگاه سوخت رسانی در کشور وجود دارند که شرکت ملی پخش مجبور است با تک تک آنها به صورت جداگانه ارتباط کاری و مالی برقرار نماید و این کلاف در هم پیچیده همانگونه که وزیر نفت گفت در طرح برند سازی در حوزه عرضه سوخت ساده سازی خواهد شد . اما هدف این طرح تنها کاهش هزینه های دولتی و ساده سازی این ارتباط مالی نیست .
طرح طبقه بندی جایگاههای سوخت
در طرح پیشین در دولت قبل شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی برای ترغیب جایگاه داران به خدمات با کیفیتتر طرح طبقه بندی جایگاه های سوخت را راه اندازی کرد . این طرح که ۲۰۰۰ پمپ بنزین را در سراسر کشور در بر گرفت و اولین آن نیز در اهواز افتتاح شد باید چنان خدمات با کیفیتی به مراجعین ارائه میکرد که تفاوت پمپ بنزین عادی و ممتاز از همان بدو ورود مشخص میشد. در حال حاضر اما شاید به غیر از اهل فن برای شهروندان عادی تشخیص تمایز جایگاه های عرضه عادی و ممتاز چندان ممکن نباشد ، این در حالی است که این جایگاهها از دولت برای خدمات مثلاً با کیفیتترشان یارانه دریافت می کنند. تمام جایگاههای عرضه سوخت در کشور حتی اگر در ماه یک مراجعه کننده نیز نداشته باشند، برای آنکه تعطیل نشوند ابتدا به ساکن ۷ میلیون تومان
به صورت ماهانه از دولت یارانه می گیرند.
طرح برند سازی در حوزه عرضه سوخت
بر طبق این طرح شرکت های حقوقی تشکیل خواهد شد تا با برند سازی در این حوزه جایگاه داران را ترغیب نمایند تا با آنها همکاری کنند. صاحبان پمپ بنزین ها مختار هستند تا با هر کدام از این برندها که مایل هستند، همکاری نمایند و اگر از این همکاری راضی نبودند دوباره به قرارداد دولتی قبلی خود بازگردند. هم اکنون نیز تعدادی از جایگاه های عرضه سوخت به صورت پایلوت با این طرح همکاری می نمایند و ظاهراً راضی نیز بوده اند، چون هیچ کدام حاضر نشدهاند به قرارداد دولتی خود بازگردند. شرکت پخش نیز اعلام کرده است که از شرکت های حقوقی صاحب برند وثایق و تضامینی دریافت خواهد شد تا اگر آنها در تعهدات خود نسبت به جایگاه داران مرتکب قصوری شدند، به نوعی خیال جایگاه داران در رابطه با احقاق حقوقشان راحت باشد. همچنین از دیگر مزایای این طرح برای صاحبان جایگاهها می توان به احتمال تسویه مالی زود هنگامتر اشاره کرد. با توجه به محدودیت های بودجهای شرکت پخش قادر نیست بدون طی نمودن روال بروکراتیک معمول با جایگاه داران تسویه نماید، این در حالی است که عقد قرارداد با شرکت های صاحب برند این امکان را پدید می آورد تا بتوانند سر موقع تر تسویه نمایند.
حقوق مصرف کننده
در طرح برندسازی شرکت های مختلف با صدور کارت وفاداری سعی می کنند تا مشتریان را ترغیب نمایند تا از پمپ بنزین های تحت برند آنها استفاده نمایند، تمیز نمودن شیشههای ماشین مراجعه کننده، رفتار مودبانه کارگران و ارائه خدمات جانبی همچون نوشیدنی رایگان از جمله اقدامات معمولی است که در جایگاههای برند در سراسر دنیا اتفاق می افتد و قرار بر این است که شهروندان ایرانی نیز با توجه به اینکه به اندازه همان مردمان استحقاق زندگی با کیفیت را دارند در این بخش کوچک از زندگی و اقتصاد از این خدمات با کیفیت تر برخوردار شوند .
اعتراضات
در یکی از اولین اقدامات در طرحی پایلوت در شهر اصفهان، در چند نقطه از شهر نازل های انفرادی قرار گرفت تا در محلاتی که از پمپ بنزین ها
دور هستند مردم راحت بتوانند به سوخت خودرو
دسترسی داشته باشند . این طرح اما با سونامی اعتراض برخی جایگاه داران این شهر مواجه شد ،
آنها معتقد بودند که این مسئله نان آنها را آجر می نماید .
شاید زمان آن فرا رسیده است که هم مردم و هم اصناف این موضوع را درک نمایند که کسب و کار در فضای رقابتی میتواند علاوه بر تامین منافع مصرف کننده در دراز مدت کسب و کار آنها را نیز باثباتتر نماید. همانگونه که رئیس شرکت ملی پخش گفت نمایندگان با کلیات طرح
برند سازی مشکلی نداشتند و تنها اشکالاتی نسبت به نحوه اجرای آن داشتند. اولین قدم
در راه رسیدن مصرف کننده به حقوقش
آگاه شدن وی از این حقوق است.