سودای نماینده‌شدن برای برخی گران‌تر از پیش شده و حالا اعداد و ارقام سنگینی که برخی افراد برای رسیدن به صندلی‌های سبز بهارستان هزینه می‌کنند، ٣٠٠، ۵٠٠ میلیون تا یک میلیارد تومان برآورد می‌شود.

محمدرضا باهنر در گفت‌وگوی با «شرق» میانگین هزینه موردنظر برای نماینده‌شدن در انتخابات پیش‌رو را رقمی حدود ٢٠٠ میلیون تومان برآورده کرده است.

جالب آنکه جواد جهانگیرزاده، چندی پیش در گفت‌وگو با «شرق» از هزینه‌های ٣٠٠ و ۴٠٠ میلیونی برخی کاندیداهای انتخاباتی خبر داد که ماه‌ها مانده به برگزاری انتخابات پرداخت کرده‌اند.

 حسین دهدشتی، نماینده آبادان روایت متفاوت و البته عجیبی از هزینه‌های انتخاباتی در حوزه انتخابیه‌اش دارد؛ از کمپین «رأی پاک» که در آبادان به راه انداخت گرفته تا هزینه‌های میلیاردی برخی کاندیداهای هم‌ولایتی برای نماینده‌شدن. او به «شرق» گفته یکی از نامزدهای انتخابات مجلس نهم، یک میلیارد تومان برای نماینده‌شدن هزینه کرد و در نهایت نماینده نشد. هزینه‌های انتخاباتی آن‌طور که اغلب نمایندگان مجلس می‌گویند در حوزه‌های انتخابیه کوچک، بیشتر است و به همین خاطر گاهی ارقامی نجومی در این مناطق برای نماینده‌شدن هزینه می‌شود.

یکی از گله‌های مردم و یکی از دلایل اینکه مشارکت برخی نخبگان در انتخابات کم شده، اتفاقا همین نکته است که هزینه نماینده‌شدن خیلی زیاد است و نخبگان از عدم رقابت شفاف گله دارند.

خب در موضوع انتخابات مجلس در دوره‌های مختلف بحث تخلف دیده شده و مواردی بوده که پیش‌بینی‌هایی نیز در همین مسیر صورت گرفته است. گاهی اوقات برخی فرمانداران حاضرند به هر قیمتی مشارکت را افزایش دهند، حتی با چشم‌پوشی از برخی تخلفات…،

شاید این روش‌ها در کوتاه‌مدت جواب دهد اما در بلندمدت بی‌اعتمادی ایجاد می‌کند. در منطقه خودمان شاهد بسیاری از تخلف‌ها بودیم و در بزنگاه انتخابات ستاد ضدتخلف ما بسیار قوی‌تر از ستاد انتخاباتی کار می‌کرد.

بله، در هفته انتخابات ستاد ضد تخلف داشتیم، جالب اینکه خیلی از مردم همراهی کردند. در انتخابات مجلس هشتم نیز شعارم «رأی پاک» بود و کارهای فرهنگی زیادی در این زمینه انجام شد. آن دوره آن شعار در کشور بهترین شعار انتخاباتی شد.

متأسفانه نگرانی‌ها در این زمینه فراوان است، در تخلف‌هایی نظیر تأمین‌اجتماعی- دوره سعید مرتضوی- گرفته تا فساد مناطق آزاد، به جابه‌جا‌شدن منابع مالی و غیرشفاف‌بودن برخی واگذاری‌ها منجر شده و به تبع آن آدم‌هایی به پول‌های نجومی رسیده‌اند و نگرانیم که این پول‌ها سر از انتخابات دربیاورد.

برای نمونه در زمان انتخابات ریاست جمهوری، احمدی‌نژاد به یک‌باره کمک‌هایی به بهزیستی‌ها شد. این کمک البته قانونی هم بود، اما خب زمان انتخابات بود و این کمک معنا و مفهوم کاملا انتخاباتی داشت و با آن برخوردی هم صورت نگرفت. از این موارد متعدد اتفاق افتاده است.

نگرانی این روزهایم درباره این است که هزینه‌های بی حساب و کتابی در حال انجام است. شاید قانون هم اجازه دهد اما بالاخره این، جای بحث دارد و جابه‌جایی برخی مسائل مالی نگران‌کننده است. به نظرم اگر رسانه‌ها و مردم در این قضایا متمرکز شوند، خروجی بهتر خواهد بود. باید جدیت بیشتری به خرج داده شود تا قبح این مسئله برای مردم مشخص شود.

به‌هرحال گاهی از مردم به هنگام انتخابات سوءاستفاده‌هایی می‌شود.

بله، خب در برخی مناطق مردم مشکل معیشتی دارند و به همین خاطر نمی‌شود انتظار داشت مردم نگاه ملی داشته باشند و همه زیروبم افراد را بشناسند. اما در اینجاست که نقش نهادهای مسئول پررنگ می‌شود و قوانین بازدارنده و نهادهای نظارتی.

خب روی چند برنامه کار می‌کنیم، در موضوع بحث شفافیت هزینه انتخابات طرحی در قوه قضائیه است، اگر بتوانیم و زمان اجازه بدهد بنا داریم طرحی در همین زمینه در مجلس تدوین کنیم.

بیشتر تمرکز ما در این طرح بررسی اموال نمایندگان است؛ در دوره پیش از نماینده‌شدن و پس از اتمام کار نمایندگی. پیشنهاد اصلی این است که این ارقام مقایسه شده و اگر از سال اول و سال آخری که از مجلس خارج می‌شود رقم غیرمتعارفی به چشم بخورد، گزارش‌ها و نظارت‌های لازم صورت گیرد.

یکی دیگر از موضوع‌هایی که در این طرح مورد تأکید بوده، نظارت بر روند هزینه‌های تبلیغاتی است، معتقدم این بخش در کشور ما – به ویژه در انتخابات مجلس- از نظارت کم‌رنگی بهره‌مند بوده و لازم است برای نظارت حداکثری بر هزینه‌های انتخاباتی اقدام شود.

در حوزه انتخابیه شما برای نماینده‌شدن چقدر باید هزینه کرد؟

در برخی مناطق محروم متأسفانه ترفندهای رأی‌گیری گوناگون است و متنوع. در همین اطراف ما منطقه محرومی بوده که با ٢٠هزار نفر جمعیت یک نامزد انتخاباتی یک میلیاردتومان هزینه کرده است. مگر درآمد من نماینده چقدر است که بخواهم برای رسیدن به این کرسی یک میلیارد تومان هزینه کنم. جالب اینکه بدانید این فرد با این میزان هزینه هم نتوانست نماینده شود اما مسیر، مسیر درستی نبود و دست‌کم باید بررسی می‌شد این یک میلیارد تومان پول از کجا به دست آمده است. نگرانی ما برای انتخابات بعدی، افراد دیگری هستند که با این میلیاردهای سرگردان بیایند و مسیر را منحرف کنند.

جنوب خوزستان. با وجود آنکه من در دور اول رأی آورده بودم با کاندیداهایی که رأی نیاورده بودند جلسه گذاشتیم و دنبال ابطال انتخابات بودیم.

دو، سه نفری در مجلس دنبال این طرح هستیم و مباحث مطالعاتی آن انجام شده و در صورت نهایی‌شدن بنا داریم در مجلس نهم این طرح را پیشنهاد دهیم.