عصر جنوب/ asrejonoob.ir: آدم‌ها مرده‌هایشان را دوست دارند. دلیل‌اش هم این است که به روح و خاک و گاه حتی به اسم اموات‌شان سوگند یاد می‌کنند.

ماتریالیست‌ها هم که هی می‌گویند وقتی مُردی هم چه چیز تمام می‌شود چون به خلوت می‌روند آن کار دیگر می‌کنند. این‌ها هم بالاخره آدم‌اند و چیزهایی به اسم دلتنگی، غم و غصه و قس علیهذا به سراغ‌شان می‌آید. ماتریالیست‌ها را جدی نگیرد. گاهی جو می‌گیردشان و از آن جا که این روزها بعضی‌ها مخالفت با هر چیزی ـ به خصوص با اعتقادات ـ را نشانه روشن‌فکری می‌دانند در قالب دگراندیش و انتلکتوئل قُمپُوز در می‌کنند!

اصلا این که آدم‌ها مرده‌هایشان را دفن می‌کنند یعنی که آدمی می‌میرد اما نابود نمی‌شود. آخر ما بعد از مرگ هم زنده‌ایم منتها به شکل دیگر. اشتباه نکنید! این قلم قصد تایید نظریه تناسخ و حیات دوباره را ندارد بلکه می‌خواهد بگوید ما به هر شکلی که باشیم بخشی از این جهانیم. بنابراین بعد از مرگ هم چون تبدیل به خاک می‌شویم و هزاران سال بعد به صورت نفت و گاز درمی‌آییم و به خاطرمان جنگ و دعوا سر می‌‌گیرد و اقتصاد جهانی را رقم می‌زنیم یعنی که زنده‌‌ایم دیگر، هان!؟

این از دیدگاه جسمانی بود. از منظر روحانی هم که ۱۲۴ هزار پیامبر آمدند و گفتند که خیال نکنید بعد از مرگ همه چیز تمام می‌شود بلکه جهان دیگری هست و حساب‌مان با کرام الکاتبین است. برای اثباتش هم معجزه نشان دادند و حتی از جانشان گذشتند. درود خداوند بر همه آن‌ها باد.

همه این صغرا و کبراها را چیدیم که بگوییم در اهواز قبرستانی قدیمی وجود دارد با قدمت به تقریب ۱۰۰ ساله که از قرار متعلق به رفتگان لهستانی‌ها است با هر دین و مذهبی. سخنگوی انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا خوزستان درباره این گورستان می‌گوید: پس از انتقال میدان بارفروشان اهواز و قرارگرفتن معاونت فرهنگی و اجتماعی شهرداری اهواز در آن محدوده خیال می‌کردیم که سرنوشت قبرستان لهستانی‌ها و مسیحیان که در محور فرهنگی ـ تاریخی تپه باستانی آسیه‌آباد و گورستان سنگی پارک کوهساران قرار دارد به مراتب بهتر شود اما در نهایت پس از انتقال بازار آهن‌فروشان تخریب تدریجی این ۲ گورستان آغاز شد و معتادان و سارقان به جان قبرها افتادند.

مجتبی گهستونی می‌افزاید: با توجه به این که سکونت اقلیت‌های مذهبی و خارجیان در اهواز و خوزستان ریشه تاریخی دارد و باید به دنبال رمزگشایی آن بود لذا اهمیت دارد تا این بخش پنهان و ناشناخته تاریخ مشخص شود. از آن جایی که انتظار می‌رود شهرداری اهواز از تعرض‌های خود به مکان‌های تاریخی بکاهد این انجمن با همکاری اداره کل میراث فرهنگی خوزستان حتما به وضعیت بناها و محوطه های تاریخی و فرهنگی توجه جدی خواهد کرد.

به گفته این دوستدار میراث فرهنگی: در سال‌های ۱۳۲۰ تا ۱۳۲۳ بیش از ۱۵۰ هزار نفر از لهستانی‌ها برای مهاجرت به فلسطین و آفریقا از کشور شوروی وارد ایران شدند. از ۱۰ مرداد ۱۳۲۱ به تدریج خروج آنها آغاز شد و پایگاه اصلی خروج آنها شهر اهواز و سربندر بود. مهاجران لهستانی از بندر انزلی، تهران، اصفهان و مشهد عازم اهواز شدند. آن‌ها در ساخت نیمی از ۲۵ کارخانه قند و شکری که در ایران ساخته شد نقش داشتند و در نیروگاه برق اهواز نیز مشغول به کار بودند.

ما هم ایرانی هستیم 

ریچارد نوری، متولی قبرستان لهستانی‌ها، درباره وضعیت این قبرستان گفت: قبرستان وضعیت خوبی ندارد و از زمانی که قطار شهری اهواز کار خودش را در کنار آن آغاز کرده خاک‌ها و نخاله‌های خود را جلوی در قبرستان می‌ریزد. البته به شهرداری گزارش داده‌ایم و آن‌ها هم خاک‌ها را جمع‌آوری کردند اما هنوز کاملا رسیدگی نمی‌شود.

وی با بیان این که  به این  قبرستان اهمیت داده نمی‌شود  تصریح کرد: این قبرستان قدمتی بیش از ۱۰۰ سال دارد و زمانی که هنوز مناطقی مثل حصیرآباد در آن جا نبود این قبرستان وجود داشت. بسیاری از قبرهای این قبرستان مربوط به جنگ جهانی دوم هستند.

نوری ادامه داد: بسیاری از قبرها به خاطر رسیدگی نشدن زیر خاک مدفون شده‌اند و کم‌کم در حال ناپدید شدن هستند. هر چند اداره میراث فرهنگی پیگر کارهای آن است؛ تاکنون کاری برای آن آن جا نشده است. بنابراین کسی باید وارد عمل شود و جلوی آسیب‌هایی که به این قبرستان می‌رسد را بگیرد.

او با بیان این که قبرستان لهستانی‌ها هنوز ثبت ملی نشده است خاطرنشان کرد: از زمانی که ما یادمان می‌آید هیچ گونه رسیدگی همچون مرمت یا بازسازی در آن انجام نشده است. فقط گاهی اوقات شهرداری در آن کارهای نظافتی انجام می‌دهد.

متولی قبرستان لهستانی‌ها با اشاره به این که هنوز معتادان در این قبرستان ساکن هستند و این بسیار ناراحت کننده است گفت: این روند اگر همچنان ادامه پیدا کند قبرستان نابود می‌شود و اثری از آن باقی نخواهد ماند. توقع ما این است که به قبور این قبرستان هم مانند دیگر قبرستان‌های شهر احترام گذاشته شود چون بالاخره ما هم ایرانی هستیم.

وی گفت: ما در سال و در روزی خاص در این قبرستان جمع می‌شویم و بر سر قبور می‌رویم و در روزهای معمولی هم رفت و آمد وجود دارد و هنوز کسانی به این قبرستان می‌آیند اما وضعیت دردناکی دارد.

نوری ادامه داد: مهم‌تر از همه این که سالی چند مرتبه توریست‌های لهستانی به این قبرستان می‌آیند اما این قبرستان از کوچک‌ترین امکانات رفاهی مثل سرویس بهداشتی هم محروم است و خودمان دیگر توان مالی برای انجام این کارها را نداریم.

او اظهار کرد: دست ما به جایی بند نیست. چندین بار با استانداری و فرمانداری نامه‌نگاری کردیم اما جوابی دریافت نکردیم.

متولی قبرستان لهستانی‌ها تصریح کرد: میراث فرهنگی هم پیگیر کارهای قبرستان است و هر چند وقت یک بار از یگان حفاظت میراث فرهنگی کسی می‌آیند و از این جا فقط بازدید می‌کنند و می‌روند.

او اضافه کرد: این قبرستان یک مکان تاریخی است و توریست‌ها و گردشگران خارجی همیشه از آن بازدید می‌کند حیف است که با آن این طور رفتار می‌شود. علاوه بر آن، این گونه رفتار با قبرستان لهستانی‌ها نوعی بی‌احترامی تلقی می‌شود.

ثبت ملی که شد مرمت‌اش می‌کنیم 

عاطفه رشنوی، معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی،‌صنایع دستی و گردشگری خوزستان، نیز در این باره گفت: برای قبرستان لهستانی‌ها مکاتباتی را با شهرداری منطقه هفت اهواز انجام داده‌ایم و تفاهم‌نامه امضا کرده‌ایم. این قبرستان فعلا جزو فضای شهری است و فضا شهری توسط شهرداری باید حراست و حفاظت شود.

او ادامه داد: ما فقط به عنوان ناظر و کارشناس می‌توانیم در این زمینه به شهرداری کمک کنیم ولی کلیه فضاهای شهری متولی‌شان شهرداری است و قبرستان لهستانی‌ها هم فعلا جزو فضای شهری محسوب می‌شود.

معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی،‌صنایع دستی و گردشگری خوزستان تصریح کرد: برنامه ثبت ملی این قبرستان در دست اقدام است و پرونده آن تهیه شده و منتظر نظر شورای ثبت استان هستیم تا آن را به تهران ارسال کنیم.

وی درباره وضعیت حفاظت از این بنای تاریخی با توجه به مشکلاتی همچون دزدیدن درب قبرستان و به سرقت رفتن آهن‌آلات به کار رفته در قبرها گفت: یگان حفاظت میراث فقط وظیفه سرکشی دارد و وظیفه نگهبانی و گرفتن دزدها بر عهده این یگان نیست. شهرداری باید شرایطی را در آن جا ایجاد کند که معتادی به آن جا نرود.

رشنوی در پاسخ به این که مرمت این بنا بر عهده کیست گفت: وقتی این مکان تاریخی ثبت ملی شود ما می‌توانیم در آن جا اقدام به مرمت و بازسازی کنیم اما تا زمانی که ثبت نشود نمی‌توانیم طبق قانون کاری انجام دهیم.

من مسؤول جمع‌آوری متکدیان و معتادان هستم! 

امیر آهن‌جان،‌ معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری اهواز، اما گفت قبرستان لهستانی‌ها زیر مجموعه شهرداری اهواز نیست و تصریح کرد: طبق آخرین اطلاعاتی که من دارم قبرستان لهستانی‌ها زیر مجموعه شهرداری نیست و میراث فرهنگی قرار بود آن را ثبت ملی کند. این قبرستان زیر نظر اداره میراث فرهنگی استان است.

او گفت: ما آثار زیادی داریم که هنوز ثبت ملی نیستند ولی زیر نظر اداره میراث فرهنگی‌اند.

‌معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری اهواز گفت: من مسؤول جمع‌آوری متکدیان و معتادان هستم و تا ساعت ۹ شب با توجه به این که اداره ما همجوار با قبرستان است است کسی را در آن جا ندیده‌ام. شاید از ۱۰ شب به بعد به آن جا می آیند که اگر این گونه باشد من حتما آن را پیگیری می‌کنم.

آهن‌جان ادامه داد: برای ایجاد خدمات رفاهی باید برنامه مشترکی بین میراث فرهنگی و شهرداری ایجاد شود که ما طی نشستی در این باره به توافق برسیم و باید در این زمینه تفاهم‌نامه امضا شود.

باقی بقایتان…

گزارش را خواندید؟ بینی بین‌الله اگر کسی به مُرده شما و مزار او بی‌احترامی کند چه حالی به‌تان دست می‌دهد؟ کمِ کم یکی می‌خوابانید زیر گوشش، نه؟ ولی شما این کار را نکنید و همان موقع این شعر سعدی را به یاد آورید: عام نادان پریشان روزگار / به ز دانشمند ناپرهیزگار. بالاخره شما باید یک فرقی با او داشته باشید.

باقی بقایتان…

 گزارش از: جلیل جعفری و عاطفه جوادی (خبرنگاران ایسنای خوزستان)